گذار جمعیتی یک تحول جمعیتی بنیادین و فراگیر بوده و تجربه­ای اجتناب­ناپذیر برای همه­ی کشورهای دنیا است. اغلب به دلیل ناهماهنگی زمانی گذار جمعیتی با گذار اقتصادی و اجتماعی و عدم اتخاذ سیاست­های اقتصادی ـ اجتماعی متناسب با آن، در بسیاری از کشورها، مسائلی بروز خواهد کرد که در صورت عدم چاره­اندیشی، مسائل اقتصادی و اجتماعی حادی را در پی خواهد داشت. هدف از انجام مطالعه­ی حاضر، تحلیل دینامیکی تحولات جم...

سالمندی جمعیت و پیامدهای آن، یکی از مسائل عمده‌ی جمعیتی در بسیاری از کشورهای جهان محسوب می‌شود. این پدیده، یکی از پیامدهای »انتقال جمعیت‌شناختی« است که در آن باروری و مرگ‌ومیر از سطوح بالا به سطوح پایین کاهش پیدا می‌کند. مهم‌ترین عوامل مؤثر بر سالمندی جمعیت، کاهش مرگ‌ومیر، خصوصاً مرگ‌ومیر نوزادان و کودکان و کاهش اساسی و مستمر باروری و به تبع آن کاهش رشد جمعیت است که باعث تغییرات اساسی در ساختار ...

شهرنشینی یکی از مهم ترین جنبه های زندگی اجتماعی امروز در سطح دنیاست. این پدیده در گذشته هم وجود داشته است؛ ولی مسلماً از جهت تعداد و نسبت جمعیت شهری، قابل قیاس با امروز نیست. در واقع، رشد شهرنشینی در سطح جهان در قرن بیستم و به ویژه از نیمه ی دوم آن شروع شده است و از این جهت، یک پدیده ی جدید به شمار می رود. این پدیده در عین حال، »جهانی« هم هست و تقریباً همه ی کشورها آن را تجربه کرده اند یا می کنند...

سه برار شدن جمعیت سالمندان در چهار دهه اخیر توجه بیش از پیش به برنامه های بازنشستگی و تأمین اجتماعی را می طلبد. این مطالعه ضمن تبیین این موضوع مؤلفه های اثرگذار بر شکل گیری و رشد برنامه های تأمین اجتماعی در کشورهای مختلف دنیا را در قالب تئوری های سیاسی و تئوری های اقتصادی-جمعیتی مشخص می نماید و با محور قرار دادن این تئوری ها به رابطه ساختار سیاسی و تأمین اجتماعی می پردازد. همچنین، مطالعه حاضر ب...

هدف این مقاله کشف عوامل تأثیر گذار بر افزایش جمعیت در کلان شهرها و در نهایت ارائه مدلی برای رشد جمعیت مبتنی با نظر خبرگان است. با توجه به اینکه عوامل متعدد مترتب بر زندگی در کلان شهرها، که مهاجرت، باروری و مرگ و میر را متأثر می سازد، از حوزه های مختلفی از جمله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی سرچشمه می گیرد؛ ابتدا با مروری بر مفاهیم نظری، عوامل رشد جمعیت کلان شهرها شناسایی و به صورت عوامل اقتصادی، فره...

اگرچه مهاجرت یکی از ابعاد مهم توسعه اقتصادی - اجتماعی قلمداد می شود، ولی، امروزه با توجه به سطح بالای مهاجرت و تحرکات جمعیتی بین نواحی مختلف جغرافیایی - اقتصادی - فرهنگی - اجتماعی و به تبع آن شکل گیری انواع ناهنجاری های فضایی به ویژه از نوع فرهنگی - اجتماعی و بنابراین ایجاد زمینه برای بروز انواع مشکلات و بحران های سیاسی، فرهنگی - اجتماعی و اقتصادی و ...، موضوع مهاجرت به یکی از مسائل پیچیده برای...