ابن‌تیمیه را می‌توان پدر فکری سلفیه دانست؛ به همین دلیل دیدگاه‌های وی، از جمله درباره چیستی انسان و مسئله خلافت الهی او، اهمیت دارد. او با استناد به قرآن و روایات، انسان را متشکل از روح و جسم می‌داند که بخش اصلی وجودش روح او است که موجودی قائم بنفسه، حادث و مخلوق است. ابن‌تیمیه که در معرفت‌شناسی، ظاهر‌گرا و در هستی‌شناختی، حس‌گرا است، به شدت بر فلاسفه، منطقیان و عرفا و مبانی آنان می‌تازد و نگاه...

پیوستگی و نظم کلمات و انسجام معانی قرآن از موضوعاتی است که در دامن اعجاز قرآن رشد یافته است. یکی از ابعاد تناسب، پیوستگی میان مجموعه ای از سور است. سور حامدات با «الحمدلله» آغاز می شود و شامل سوره های فاتحه الکتاب، أنعام، کهف، سبأ و فاطر است. این پژوهش با توجه به معیارهای درون متنی و برون متنی، تفسیر و ارتباط آیات یک سوره، به بیان گونه هایی از تناسب در سور حامدات پرداخته است. محور مشترک تمامی ا...

وهابیت از فرق نستباً نو پای اسلامی است این مسلک که در زادگاه اسلام یعنی در عربستان رشد یافته به دلیل پشتوانه قوی سیاسی و اقتصادی در حال گسترش به دیگر نقاط بلاد اسلام است از انجا که پیروان این فرقه تنها خود را بر حق دانسته و پیروان مذاهب دیگر اسلامی را کافر و مشرک و خارج ازحوزه اسلام می شمرند اهمیت مطالعه و تدقیق در اصول فکری این مکتب آشکار می گردد در این نوشتار ابتدا مختصری به زندگینامه محمد بن ...

سوال اصلی در این تحقیق، این است که آیا می توان با استفاده از برهان نظم، صفات الهی را اثبات کرد. نتیجه¬ای که از بررسی منابع اسلامی و غربی و با روشی تحلیلی توصیفی در ضمن این تحقیق به دست آمد این است که درباره میزان دلالت برهان نظم بر وجود خداوند باید گفت این برهان از طریق وجود نظم در عالم وجود ناظم را اثبات می کند. افزون بر این، این برهان با تمسک به وحدت رویه مشهود در سراسر عالم توحید ناظم عالم ر...

قرآن تربیت را به معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راهِ دارای وح...

بحث عالم ذر از دیرباز تاکنون از جمله مباحث پرچالش میان مفسران قرآن کریم، متکلمان و فلاسفة مسلمان بوده‌است. ریشة این مسائل هم مربوط به آیة 172 از سورة اعراف و احادیث وارده پیرامون آن می‌باشد. ملاصدرا آن را متعلق به عالَم عقول یا علم الهی می‌داند و معتقد است این عالم که در آن خداوند از همة اولاد آدم اقرار به ربوبیت خود را گرفته، مربوط به عالمی ‌ به نام عالم عقول مفارق است. به نظر صدرا، در...

قرآن تربیت را به‌معنای تهذیب و فزونی مقام معنوی به کار برده که پیگیری تربیت و نقش صراط مستقیم در آن، میدان وسیع تحقیقی نخواهد داشت؛ ولی کاربردهای این اصطلاح از ریشه «ر ب ب»، که در معنای مصدری آن، معادل پرورش گرفته شده و مالکیت و تدبیر در آن نهفته است، با مفهوم «ربیت» و «ربانیت» و تبیین ربوبی شدن و ربوبی نمودن انسان از طریق صراط مستقیم، به‌زیبایی به تصویر کشیده شده است. صراط مستقیم، راهِ دارای وح...

سوره یوسف(ع)، بر اساس نصّ قرآن از بهترین و آموزنده­ترین داستان­های قرآنی است که پروردگار متعال از آن به «احسن­القصص» یاد کرده است؛ لکن این سوره نیز از هجمه شبهه­ها و اسرائیلیّات در امان نمانده و برخی از آیات آن به‌شدّت دست‌خوش اقوال متعدّد مفسّران شیعه و اهل سنّت شده است و بعضاً روایاتی بسیار ناشایست، به درون تفاسیر راه یافته که سببِ خدشه‌دار شدن سیمای توحیدی و مقام عصمت حضرت یوسف(ع) می‌شود. از جمله آی...

توحید در لسان اهل فلسفه و کلام و عرفان دارای اصطلاحات متفاوتی است. معروف ترین این اصطلاحات عبارت اند از: 1. توحید ذات 2. توحید صفات 3. توحید افعال 4. توحید در عبادت. در این میان، توحید ذاتی اولین و شاید عالی ترین مرتبه از مراتب توحید، و نیز زیربنای تمام مراتب توحید است، توحید ذات نزد فلاسفه و متکلمین به معنی یگانگی ذات مقدس خداوند می باشد و اینکه مثل و مانند و شریکی در مرتبه ذات ندارد، نه ترکیب...

مسأله ی وجود خداوند از مسائل اصلی انسان و تعیین کننده ی نوع زندگی فرد و زیربنای افکار و اعتقادات او می-باشد. شناخت خدا پایه ی شناخت های دیگر و مقدمه ی ایمان و عمل است، که سایر عقاید و اندیشه های اسلامی بر شناخت خدا مبتنی و پشتوانه ی ارزش های اسلامی است. توحید و یگانگی خداوند نیز اوّل ین و مهم ترین اصل اعتقادی یکتاپرستان، و اساسی ترین رکن رسالت پیامبران است، به گونه ای که قرآن، عدم اعتقاد به آن ر...