تعدد واحدهای جغرافیایی، تنوع طبیعی و انسانی در داخل کشور، تنوع معیشتی، اجتماعی، قومی، نژادی و زبانی در دوره های تاریخی، این تفاوت ها و تنوع در پهنه ی جغرافیایی کشور زمینه ی ایجاد واحدهای جغرافیایی و در نتیجه تقسیم بندی سرزمین را فراهم می آورد و باعث به رسمیت شناختن این فضاها و علت وجودی شکل گیری تقسیمات کشوری می باشد. تقسیمات کشوری سلسله مراتبی اداری، سیاسی در تقسیم هر کشور به واحدهای کوچک تر، ...

     سازماندهی سیاسی فضای هر کشور در قالب تقسیمات کشوری به اجرا در می­آید. تقسیمات کشوری از مهم­ترین عواملی است که یک نظام سیاسی باید برای تهیه و اجرای برنامه­های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فضایی، زیست­محیطی و همچنین اداره بهتر سرزمین و بهره­برداری بیشتر، به آن توجه کند. از جمله این برنامه­ها، برنامه آمایش سرزمین است که به منظور رفع نابرابری­ها و ایجاد تعادل فضایی در بسیاری کشورها تهیه و اجرا می­ش...

روایاتی منسوب به پیامبر اکرم (ص) در جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت وجود دارد که در آن طبق فرمایش ایشان، قرآن کریم به چهار بخش به نام های «سبع طوال»، «مِئین»، «مثانی» و «مُفصل» تقسیم می شود که هر یک به ترتیب، عوض کتب پیامبران گذشته، تورات موسی، انجیل عیسی و زبور داوود به ایشان داده شده است. عمده این روایات یا از طریق ابن الاسقع از پیامبر (ص)، و یا از طریق سعد الاسکاف از امام محمدباقر (ع) از حضرت رسول ...

از جمله اصطلاحاتی که جغرافیدانان دوره اسلامی از تقسیمات ایرانیان وام گرفتند«روستاک » است که آن را به صورت های رستاق و روستا به کاربرده اند. به سبب شباه تهای ظاهری و ریشه لغوی مشترکاین دو تصور شده که روستا و رستاق در متون دوره اسلامی معنایی یکسان داشته اند. گرچه به ندرتاین دو واژه معنا و دلالتی یکسان داشته؛ اما عموما، روستا و رستاق دو واحد جغرافیایی مستقل ازیکدیگر بوده اند؛ روستا مترادف ده و قری...

تأمین امنیت ملی و ادارة سرزمین مهم‌ترین و پایه‌ای‌ترین اصل هر نظام سیاسی است. در این راستا، تقسیمات فضایی عالی‌ترین راهکار جهت ادارة سرزمین و حفظ یکپارچگی و تقویت همبستگی درونی و نهایتاً افزایش ضریب امنیت ملی است. توجه به اصل همگنی فرهنگی در بحث تقسیمات فضا تأثیر شگرفی بر بهبود کارکرد منطقه‌بندی فضایی دارد. در صورت عدم رعایت این اصل در یک منطقة همگن فرهنگی، نظام سیاسی باید شاهد وقوع گسست فرهنگی ...

تقسیمات کشوری و سیاسی یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده توسعه اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی یک کشور به حساب می‌آید؛ اما با وجود اهمیت این مؤلفه تصمیم‌گیری در خصوص چگونگی و کم و کیف آن بیشتر کاری است سیاسی و درید قدرت دولت‌ها و نظام‌های سیاسی. هدف این مقاله بررسی و تحلیل نظام تقسیمات کشوری در ایران با تأکید بر متغیرهای علمی و جغرافیایی است. سؤال اصلی مقاله این است که با در نظر گرفتن دو متغیر علمی و...

کشورها برای اداره فضا و سکونتگاههای مردمی و نیز اعمال فرمانروایی خود،ناگزیر از سازماندهی سیاسی فضا هستند.نحوه تقسیم قدرت بین مرکز و نواحی یک کشور و ناحیه بندی سیاسی درون کشوری منتج از نوع سیستم سیاسی آن کشور است،یعنی حکومت ها اعم از اینکه متمرکز،ناحیه ای یا فدرال باشند،سازماندهی فضاهای سیاسی داخلی شان متفاوت خواهد بود.سازماندهی نامناسب فضای درون کشوری و عدم توازن در منطقه بندی اداری – سیاسی،منج...

دولت در چند دهه اخیر، با هدف تسهیل در امر برنامه ریزی توسعه و امکان کنترل بیشتر بر فضای محلّی - ناحیه­ ای سعی بر کوچک ­سازی فضاها داشته است. در راستای تحقّق چنین هدفی، اجرای راهبرد تقسیمات کشوری در دستور کار دولت قرار داشته است. هدف این مقاله، ارزیابی و تحلیل رویکرد دولت در تقسیمات کشوری و اثرات آن در نابرابری و عدم تعادل­ های شهری - ناحیه ­ای در استان خراسان شمالی است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی...

هویت مکانی نمایان­کننده احساس، ادراک و  تعلق مکانی متنوع می­باشد به گونه­ای که  متناسب با فرهنگ سیاسی ساکنان، مکان­های جغرافیایی کنش­های سیاسی متفاوتی را خلق می­کنند. تقسیمات سیاسی فضا فرایندی است که واحدهای سیاسی-­ ­­فضایی را از نظر ساختاری و کارکردی به  سطوح  همگن به  منظور ادارة بهینه قلمرو ملی تقسیم می­کند.از شاخص­های اساسی در مقوله تقسیمات سیاسی فضا در نظر گرفتن هویت مکانی است  که می­تواند...

تقسیمات کشوری، علم و هنر سازمان‌دهی فضای سرزمینی است. نظام‌های تقسیماتی- سیاسی رایج در حکومت‌های ملت­پایه، به سه دستة متمرکز، فدرال و ناحیه‌ای تقسیم می‌شوند. تمرکززدایی، توسعة متوازن منطقه‌ای و توزیع متوازن منابع، از اهداف کلان نظام تقسیمات کشوری به­شمار می‌روند. در قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب آبان­ 1316، مؤلفه‌های نظامی- امنیتی محوریت داشتند. این سال و سال‌های پس از آن، همزمان جنگ جهانی دوم...