اگر برای نمونه یکصد نفر از مردم جامعه را با خاستگاهها، شغلها، تحصیلات و تعلقات مختلف فرهنگی و اجتماعی انتخاب کنیم و از آنها درباره تقدیر پرسش نماییم، هرکدام پاسخی متفاوت خواهد داد. اما نتیجه همه پاسخهااین است که کارهای خارج از اراده یا برخلاف میل آنها تقدیر خوانده می شود. آیا بیشتر اموری را که به تقدیر نسبت می دهیم، نوعی بهانه تراشی و مسوولیت گریزی نیست؟ نویسنده مقاله، در آغاز تبرکا آمار واژه...

چکیده ندارد.

در این پژوهش ابتدا بحث تقدیر و اعتقادات مربوط به آن نزد ایرانیان پیش از اسلام و پس از آن مطرح و ضمن آن ارتباط عقاید باستانی با دوره اسلامی نشان داده شده است . در نگرش پیشینیان آسمان منشاء اصلی سرنوشت آدمیان و توزیع کننده بخت است . به تبع این اعتقاد جبرگرایی به نیرومندی در حیات فکری ایرانیان رخ می نماید و همین اندیشه سایه خود را بر متون حماسی و غنایی اولیه نظیر شاهنامه و ویس و رامین ... گسترده ا...

اکثر واژه شناسان، کلمه «مشیت» را مرادف با «اراده» دانسته اند. مشیت خداوند از علم و قدرت او سرچشمه می گیرد که از لوازم دیگر آن حکمت، رحمت و عدل خداوند است. با اینکه مشیت الهی تمام امور هستی حتی افعال اختیاری انسان را نیز شامل می شود اما این امر به معنی نفی اختیار انسان نیست بلکه اختیار انسان در طول مشیت الهی می باشد. یعنی خداوند خواسته که انسان توان خواستن و انتخاب را داشته باشد بنابراین فعالیت ...

یکی از موضوعات و بن‌مایه‌های اسطوره‌ای که در حماسه‌های ملّی با آن روبه‌رو هستیم، بن‌مایه‌ی تقدیر و سرنوشت است. در این باور، سرنوشت آدمی به نوعی تقدیر وابسته است که از طرفی پیروزی و شادمانی و از طرف دیگر سیه‌روزی و مرگ را نصیب آدمی می‌کند. بنابراین، سرنوشت محتوم آدمی در چنبر تقدیر رقم می‌خورد و از آن هیچ گریز و گزیری نیست. آبشخور باور به تقدیر و چیرگی زمان در افکار ایرانیان، به دوره قبل از اسلام ...

در این مقاله به آموزه های حافظ همچون یک مکتب تربیتی نگاه شده و مبانی فلسفی ، دینی ، تربیتی و علمی آن مورد بررسی قرار گرفته است . در مقاله با استناد به اشعار حافظ تاکید شده است که حافظ پرورش را مقدم بر آموزش می داند و به جای مدرسه و قیل و قال درس ، در پی انسان سازی است . حافظ از نظر معرفت شناسی نگرش شهودی دارد و از نظر هستی شناسی معتقد به تقدیر الهی است . او از نظر انسان شناسی انسان را موجودی تک...

تقدیر و سرنوشت در مفهومی هستند که غالباً با یکدیگر اینهمان گرفته می شوند، حال آنکه این دو، نزد مردمانی که هستی شان تنیده با چنین مفاهیمی بوده است، از تمایزی آشکار برخوردار بودند. در این نوشتار، تقدیر بمعنای حدّ یا محدوده ی مشروع عمل گرفته شده است و سرنوشت، یکی از امکانات درون محدوده ی تقدیرست. خدای تقدیرگذار، همان خدایی است که بی نظمی را به نظم می آورد، و سرنوشت را مجموعه ی خدایان در درهمکنش با ی...

منظور از این مطالعه بررسی دترمینیزم جرج الیوت که در آن هر چهر، سرنوشت معلول علتی است و شناخت اختلاف فاحش این فلسفه با عقیده تقدیر قبلی و جهر سرنوشت است . مفهوم اصلی که ضمن بررسی دقیق آثار این نویسنده استنباط می شود ارتباط این فلسفه ویژه با مذهب او و نوع درکی است که بطور کلی از دنیا و مردم دارد. روشی که در تهیه مطالب این پایان نامه تحصیلی بکار برده شده یک روشی کاوشی است و بطورکلی این رساله حاصل ...

تقدیرگرایی و باور مبتنی بر اندیشه قضا و قدری یکی از علل آسیب پذیری و شکست ایرانیان دربرابر تهاجم و ایلغار مغولان بوده است. باید دانست که زمینه های انحطاط و انقراض درجامعه ایران از دو قرن پیش از هجوم مغول (قرن های پنجم و ششم) آغاز شده بود. همچنین خرد ستیزی، نومیدی و کشتن روحیه ملی و ن‍ژادی، جهل و تعصب موجبات ضعف اخلاقی و معنوی و انحطاط اجتماعی و فرهنگی درجامعه ایرانی را فراهم ساخته بود. هجوم ب...

این تحقیق با عنوان عوامل فردی و اجتماعی بسط و قدر رزق از دیدگاه آیات و روایات، در پنج فصل تدوین یافته است: در فصل اول به کلیات بحث اشاره شده است. در فصل دوم برای درک صحیح مفهوم واژه «رزق»، آراء و نظریات برخی از بزرگان علم لغت مورد تأمّل و دقت نظر قرار گرفته، سپس به انواع قرآنی رزق پرداخته شده است. در فصل سوم مفهوم لغوی و اصطلاحی واژه «تقدیر» و دیدگاه های مختلف برخی از فرق کلامی همچون اشاعره، مع...