روایات معصومان (ع) ، دومین میراث گرانسنگ فرهنگی ، و منبعی برای آگاهی از معارف الهی ودین شناسی هستند . بهره مندی از این منبع غنی در جهت تبیین ارزش ها و احکام دینی ، نیازمند به شرح و تفسیر متون و فهم دقیق مراد و مقصود معصوم (ع) است . از همین رو، تبیین راهکارهای چگونگی فهم حدیث و استخراج قواعد فقه الحدیثی ، امری ضروری می نماید . اما پیامبر(ص) و ائمه اهل بیت (ع) ، خود نخستین کسانی هستند که به شرح و...

قرآن و سنت دو چشمه زاینده از منبع پرفیض وحیند و در گذر تاریخ حیات مسلمین یا یکدیگر همراه و همسفراند قرآن قواعد و مبانی کلّی و عمومی لازم را که انسان در دنیا و آخرت بدان محتاج است پی ریزی نموده است و این سنت است که بیان مجملات و تشریح جزئیات را عهده دار می شود. به رغم ممنوعیت حدیث در صدر اسلام، گوهر گرانبهای سنت رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم ) که نخستین تفسیر قرآن بود توسط وارثان او، امام...

تفسیر کشف الاسرار میبدی از جمله تفاسیر فارسی است که در قرن ششم هجری نگارش یافته و از دیرباز مورد توجه قرآن پژوهان و عرفان دوستان بوده است؛ مسائل و موضوعات عرفانی در نوبت سوم این تفسیر، به گونه ای نگارش یافته که با مذاق و مشرب صوفیان هماهنگی دارد. این در حالی است که نوبت دوم این تفسیر، به گونه ی متعارف، از احادیث نبوی به طور عام و احادیث برخی از ائمه (علیهم السلام) به طور خاص به عنوان منبع دوم ت...

ضعف راوی حدیث، راه های کشف این ضعف و ارتباط آن با درستی یا نادرستی انتساب حدیث به معصوم از مسائل اصلی دو علم «حدیث» و «رجال»هستند. در این مقاله، آراء رجالی استاد بهبودی پیرامون راه های کشف ضعف راویان حدیث بررسی شده است. این بررسی در خلال تبیین آراء وی درباره ی علل و اسباب پیدایش علم رجال، اصول رجالی شیعه و روش مؤلّفان آنها، الفاظ جرح و ضعفاء، سامان یافته است. واکاوی آراء رجالی و «تاریخ حدیثی» اس...

خداوند قرآن کریم را به عنوان آخرین کتاب آسمانی برای هدایت نسل ها و رسیدن به کمال وسعادت فرو فرستاده و برای رسیدن به این هدف، تبیین و تفسیر قرآن را از وظایف پیامبر اکرم? برشمرده تا معارف آن برای همگان روشن سازد. رسول خدا? نیز رسالت خود را در تبیین و تفسیر قرآن کریم به اهل بیت خویش واگذار نموده و ایشان را در معیت همه جانبه قرآن معرفی کرده است. قرآن کریم شامل معارف ظاهری و باطنی است و گستره عظیمی...

شناخت معنای واژه ها و مفردات از جمله مقدمات ضروری و مهم فهم هر متنی به ویژه فهم قرآن کریم و تفسیر آن است. از این رو واژه شناسی آیات از دیرباز مورد توجه مفسران و علمای علم لغت بوده است و به دلیل اهمیت و جایگاه معنای مفردات در فهم آیات آنان همواره در جهت واکاوی و فهم معنای واژگان اهتمام ورزیده اند. از سوی دیگر ائمه معصومین علیهم السلام به عنوان مفسران و معلمان کامل قرآن در بسیاری از موارد به تو...

حدیث سلسلة‌الذهب، از زبان حضرت علی‌بن موسی‌الرضا(ع) در سفر اجباری به‌سوی مأمون، در نیشابور و به درخواست جمع کثیری از راویان و محدثان بیان شده است. چون در سلسلۀ سند این حدیث تا رسول خدا(ص)، همه از اولاد آن حضرت و ائمه معصوم(ع) قرار هستند، در نزد اهل سنت به حدیث «المسلسل بالأشراف» شهرت یافته است. این حدیث دو مطلب را بیان می‌دارد: یکی اینکه توحید الهی، دژ استوا...

یکی از منابع اصلی در تفسیر قرآن ائمه اطهار(ع) هستند؛ که به گفته پیامبر(ص) ثقل اکبرند. و قرار گرفتن این ثقل در کنار قرآن کریم، مبین وتفهیم کننده مفاهیم آن می باشد. با توجه به اینکه درعصر صادقین (ع) این دو امام بزرگوار ازآزادی بیشتری جهت ترویج معارف قرآنی سود می بردند؛ مسلما در تفسیر قرآن کریم نیز نسبت به سایر ائمه از فعالیت بیشتری برخوردار بودند. با توجه به اینکه حدیث در نزد محدثین از جایگاه ویژ...

تطور و تحول دلالی واژه‌ها، از عوامل اصلی پیدایش غریب‌الحدیث و ایجاد اختلاف در معنا و مقصود حدیث در بین دانشمندان است؛ به این معنا که برخی واژه‌ها به مرور زمان معنای اولیه خود را از دست داده و در معنای جدیدی استعمال شده‌اند. غفلت از این نکته و تبیین حدیث بر اساس معنای متحول شده، باعث شده است که راویان حدیث و مفسران، در برخی موارد از معنای اولیه که مقصود متکلم بوده است، دور شوند. پرسش اساسی این ا...