کانت در دقیقه دوم نقد سوم، کلّیت سوبژکتیو احکام ذوقی را طرح می کند. این کلّیت متضمن مطالبه توافق به منزله نوعی حق از همه است. برخی شارحان کانت این مطالبه را با اخلاق در پیوند می دانند، اما به نظر می رسد بحث کانت در مورد کلیّت احکام ذوقی دارای نوعی ابهام است، زیرا وی در مواردی اخلاق را از این بحث جدا کرده است. لزوم مطالبه توافق، و نه توقع یا انتظار داشتن آن، بر این ابهام می افزاید زیرا آن را به عقل...

کشف المحجوب ابوالحسن علی بن عثمان جلّابی هجویری غزنوی، نخستین متن مستقلّ صوفیانه به زبان فارسی، حاوی اطّلاعات ارزشمندی در مسائل مختلف تصوّف است. ازآنجاکه یکی از محوری ترین مسائل مطرح در پی بردن به نظرگاه ها و ترسیم جهان نگری و حتّی روان شناسی روحی و عرفانی صوفیان، بررسی تأویلات و تفسیرات ایشان از آیات و احادیث و اقوال مشایخ و نیز نحوة تفسیر هستی و پدیده های طبیعی است، در این مقاله تلاش شده تا سازکار...

کانت در دقیقه دوم نقد سوم، کلّیت سوبژکتیو احکام ذوقی را طرح می‌کند. این کلّیت متضمن مطالبه توافق به منزله نوعی حق از همه است. برخی شارحان کانت این مطالبه را با اخلاق در پیوند می‌دانند، اما به نظر می‌رسد بحث کانت در مورد کلیّت احکام ذوقی دارای نوعی ابهام است، زیرا وی در مواردی اخلاق را از این بحث جدا کرده است. لزوم مطالبه توافق، و نه توقع یا انتظار داشتن آن، بر این ابهام می‌افزاید زیرا آن را به ...

در این مقاله می کوشیم به دو پرسش اصلی در خصوص نظریۀ ذوق کانت پاسخ دهیم: نخست این که، با توجه به وجود توأمانِ عناصر سوبژکتیو و بیناسوبژکتیو در نظریۀ ذوق کانت، او چه نسبتی میان حیث سوبژکتیو و حیث بیناسوبژکتیو حکم ذوقی برقرار می کند؟ برای پاسخ به این پرسش، در بخش اول، ضمن بررسی ویژگی های منطقی حکم ذوقی نشان می دهیم که این حکم، از نظر کانت، از سویی، نوعی حکم استتیکی است که صدور آن در آزادی و خودآیین...

یکی از رویکردهای تفسیری مورد توجه مفسّران در فهم قرآن، تفسیر عرفانی است که معانی باطنی آیات قرآن را عرضه می‌کند. تکیه بر تأویل و رمزی انگاشتنِ قرآن، مهم­ترین ویژگی تفاسیر عرفانی است. پیشینۀ این نوع نگاه به قرآن، به متون دینی پیش از اسلام برمی­گردد. صوفیه و عرفا با تکیه بر کشف و شهود و معرفت خاص خود، با روشی متمایز از مفسّران دیگر، به تفسیر قرآن پرداخته‌اند. یوسف از سوره­هایی است که بسیار مورد اقبا...

وحدت و انسجام مضمونی در قرآن رهیافتی نو در تفسیرنگاری معاصر است که آن را از سنت کهن تفسیر قرآن متمایز می‌سازد. در این رهیافت دغدغه مفسر تنها تفسیر واژگانی آیات قرآن نیست، بلکه می‌کوشد نشان دهد که میان آیات و سوره‌های قرآن یکپارچگی و انسجام محتوایی و ساختاری وجود دارد. با اینکه رگه‌هایی از این قبیل تلاش‌ها در آثار برخی مفسران پیشین نیز دیده می‌شود، اما تفاوت تلقی و انگیزه‌ها به تمایز اساسی میان ...

کشف المحجوب ابوالحسن علی بن عثمان جلّابی هجویری غزنوی، نخستین متن مستقلّ صوفیانه به زبان فارسی، حاوی اطّلاعات ارزشمندی در مسائل مختلف تصوّف است. ازآنجاکه یکی از محوری‌ترین مسائل مطرح در پی‌بردن به نظرگاه‌ها و ترسیم جهان‌نگری و حتّی روان‌شناسی روحی و عرفانی صوفیان، بررسی تأویلات و تفسیرات ایشان از آیات و احادیث و اقوال مشایخ و نیز نحوة تفسیر هستی و پدیده‌های طبیعی است، در این مقاله تلاش شده تا سازکار...