برخی از مکاتب الهی و بشری، حقوق اخلاقی متمایزی برای زن و مرد قائل اند، بر این اساس این سؤال مطرح است که آیا ابتناء حقوق اخلاقی متمایز زن و مرد بر تفاوت های تکوینی یا اجتماعی آنها توجیه عقلانی دارد؟ این مسئله به لحاظ ابعاد اخلاقی (هنجاری و تحلیلی)، مستلزم آن است که در قالب رهیافت های نظری مکاتب اخلاقی بررسی شود. مکاتب اخلاقی غایت گرا، وظیفه گرا، فضیلت گرا و حق گرا، مکاتب اخلاقی مطرحی هستند که بر...

این گزارش بخشی از یادداشت های منتشر نشده استاد شهید مرتضی مطهری در ارتباط با موضوع زن است. زن در قرآن، مقام تکوینی زن از نظر قرآن، قرآن و مسائل مربوط به زن، قوّامیّت مرد بر زن، حکومت در اجتماع خانوادگی از جمله مطالبی است که در این یادداشت ها آمده است. استاد، در مواردی به طرح مسأله پرداخته و زمینه های بررسی آن را یادآور می شود، اما به پاسخ و تحلیل آن نمی پردازد.

احکام اجتماعی متفاوتی بین زن و مرد در قرآن کریم وجود دارد، این احکام متفاوت موجب شده تا عده ای نسبت به آن خرده گرفته و آن را احکامی تبعیض آمیز، ظالمانه و عامل عقب ماندگی زن معرفی نمایند. در بین اندیشمندان و عالمان مسلمان، محمد رشیدرضا در تفسیر المنار و علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، کوشیده اند تا از زوایای مختلف به این شبهات پاسخ دهند. هر دو مفسر با توجه به اعتقاد به همسانی آموزه های اسلام و...

اساساً جنسیت عاملی برای تفاوت در مجازات نیست، اما در نظام حقوقی اسلام و به تبع آن مقررات فعلی جمهوری اسلامی ایران تفاوت هایی از این حیث دیده می شود. این تمایزات را در سه دسته می توان خلاصه نمود: تفاوت در نوع و میزان مجازات، تفاوت در معافیت از مجازات و تفاوت در اجرای مجازات. در این تحقیق معلوم می شود تفاوت هایی در حد زنا، همجنس بازی، قوادی و ارتداد بین زنان و مردان وجود دارد؛به علاوه برای مردان د...

برخلاف افراط و تفریط‌های مکاتب مدعی احیای حقوق بشر، در آموزه‌های قرآن کریم، جنسیت در هویت و جایگاه انسانی هیچ نقش و تأثیری ندارد، از این روی در بسیاری از احکام و تکالیف فردی میان زن و مرد تشابه و اشتراک کامل وجود دارد و در این زمینه تفاوتی بین آن‌ها نیست. در عین حال به اقتضای پاره‌ای تفاوت‌های طبیعی و در راستای حفظ مصالح اجتماعی، مجموعه‌ای از تفاوت‌های جنسیتی که فاقد هرگونه بار ارزشی‌اند، در بی...

برخلاف افراط و تفریط‌های مکاتب مدعی احیای حقوق بشر، در آموزه‌های قرآن کریم، جنسیت در هویت و جایگاه انسانی هیچ نقش و تأثیری ندارد، از این روی در بسیاری از احکام و تکالیف فردی میان زن و مرد تشابه و اشتراک کامل وجود دارد و در این زمینه تفاوتی بین آن‌ها نیست. در عین حال به اقتضای پاره‌ای تفاوت‌های طبیعی و در راستای حفظ مصالح اجتماعی، مجموعه‌ای از تفاوت‌های جنسیتی که فاقد هرگونه بار ارزشی‌اند، در بی...

افراد به واسطه زندگی اجتماعی دارای حقوق متفاوتی بوده که از آن جمله می توان حقوق مالی و حقوق غیر مالی و .. اشاره کرد که گاه این حقوق از اراده افراد بر آمده و گاه نیز حکم شارع، قانونگذار و مصالح موجود است که مولد ایجاد این حقوق می گردد. ارث و دیه که در یک تقسیم بندی کلی حقوق مالی قهری نامیدیم از مصادیق آن به شمار می رود با نگاهی به سابقه تاریخی این حقوق و شرایط ایجاد آن و اینکه جزء احکام امضایی ...

مفهوم بعضی آیات قرآن کریم، در ظاهر، سود مرد و زیان زن را در اندیشه متبادر می کند. آیاتی مانند: حکم ارث، تعدد زوجات، حق طلاق و تنبیه زن برای مرد، درجه و قوامیت مرد بر زن، شهادت زن و.. ؛ رویکرد مفسران در مقام تعلیل این آیات الاحکام، متفاوت و گاه متناقض بوده است، این تفاوت نگاه را بیشتر در بین مفسران سنّتی با مفسران معاصر نواندیش می توان دید؛ از آنجا که تا کنون تحقیقی مستقل دو رویکرد تفسیر سنتی را ...

حقوق در اصطلاح دارای دو معنای خاص و عام می باشد؛ در معنای خاص، حق در برابر حکم می باشد؛ و در معنای عام، حق بر هر چیزی که توسط شارع و قانون گذار وضع شود، اطلاق می گردد. معنای فقهی حق نیز معمولاً ناظر به معنای خاص آن بوده و در برابر حکم قرار می گیرد. بعضی از فقها حق را نوعی سلطنت دانسته، و بعضی دیگر آن را مرتبه ای از ملک، و گروه سوم آن را ماهیتی اعتباری عقلانی یا شرعی می دانند که امتیاز آن غیر از ...