یکی از مباحث مهم در علم فقه و اصول، مسئله راه‌های تعدی از نصوص شرعی است که به موازات آن، بحث راه‌های کشف علت نیز مطرح می‌شود. به نظر می‌رسد که این مسئله هنوز جایگاه شایسته خود را در فقه شیعه، به دست نیاورده است. نوع فقهای شیعه برای تعدی حکم از مورد نص، علاوه بر استفاده از قیاس منصوص‌العله و قیاس اولویت، به تنقیح مناط، الغاء خصوصیت و مناسبت حکم و موضوع، استناد می‌کنند. در مقابل، قیاس، استحسان و ...

انسان شاید با ناسزاگویی دیگری مواجه شود و آرامش خویش را از دست بدهد، در این حال، حس انتقام پیدا می‌کند و تمایل به مقابله‌به‌مثل در او ایجاد می‌شود. در پژوهش حاضر به‌ حکم فقهی مقابله‌به‌مثل در ناسزا به روش اجتهادی پرداخته‌ایم. آنچه اهمیت مسئله را دوچندان کرده، گستره، کثرت ابتلا و تبیین آثار و کارکردهای قضایی آن است. با وجود اهمیت و گسترۀ مسئله هیچ باب و عنوان مستقلی در کتب فقهی یافت نشد و تنها ب...

امروزه جوامع بشری از نظام های ارزشی متنوعی تشکیل یافته است. از مهترین ارزش ها می توان به نظام ارزش های دینی اشاره نمود. در جمهوری اسلامی ایران ارزش های دینی از جایگاه والایی برخوردار بوده و لذا سیاست کیفری سخت گیرانه ای در برخورد با رفتارهای معارض با این ارزش ها در قوانین کیفری در نظر گرفته شده است. از مباحث مهم در این حوزه می توان به موضوعات مرتبط با مسائل امنیتی اشاره نمود. چرا که امنیت از مو...

قرآن کریم و سخنان معصومان:در بسیاری از موارد، ناظر به واقعه یا مخاطب خاصیاست که در اصطلاح به این خصوصیات،سبب نزول یا سبب ورود حدیث گویند. در این باره، این سوال مطرح می شود که آیا شناخت سبب در فهم اولیه فقهی از نص موثر است یا نه؟با توجه به وجود نمونه های فراوانی از نصوص که شناخت سبب در فهم درست آن ها تأثیر دارد، پاسخ به این سوال مثبت است.همچنین مسئله دیگری که وجود دارد این است که آیا در برداشت ا...

آگاهی از ملاک یک حکم به ما فرصت می‌دهد که همگام با وسعت محدودۀ ملاک، دایرۀ شمول حکم را کوچک یا بزرگ کنیم. حرمت صورتگری با صرف نظر از قیود، از مسلّمات فقه مذاهب اسلامی است؛ ولی با توجه به ویژگی‌های موضوع این حکم در ظرف تشریع، احتمال می‌دهیم که تشریع حرمت، تحت تأثیر خصوصیات موضوع در آن زمان صورت پذیرفته باشد. پس کشف ملاک این حکم شاید در تعمیم آن نسبت به مصادیق امروزینش مؤثر باشد. ملاک این حکم از ر...

از جمله مباحث مهم در حوزه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مباحث فقه الکترونیک است. با توجه به نقس اساسی االکترونیک و اینترنت در پیشرفت جامعه، اهمیت فقه الکترونیک و کاربرد آن در حوزه حقوقی و قانونی و حوزه شریعت اسلام بر کسی پوشیده نیست. نگارندکان در این تحقیق پس از بررسی واژه‌ها و مفاهیم کلی و اهمیت فقه الکترونیک و کاربرد آن در حوزه حقوقی و قانونی و شریعت اسلام، به بررسی تطبیق حکم وضعی و تکلیفی فعل ...

این مقاله با محوریت قرار دادن قاعده ایجابی حرمت تنفیر از دین و تعمیم دادن حکم این قاعده به موضوعاتی که عامل دین گریزی می­شود، درصدد است تا با ارائه دلایلی عقلی و نقلی پاسخی برای برخی مشکلات و مسائل مستحدثه که در زمانه امروزی در جامعه اسلامی‌رخ می­دهد، بیابد. همچنین در این مقاله نشان داده می‌شود که حکم حکومتی در پاره­ای از مواقع بر احکام اولیه اسلامی‌نیز اولویت دارد، زیرا حکم حکومتی خود از احکام...