حفظ هویت در طراحی محیط ساخته شده و تجلی آن در بناهای امروزی از مهم­ترین اهداف طراحان است. اما فرآیند جهانی­شدن امکان هویت یابی بومی را کاهش داده، موجب بحران هویت و معنا در معماری معاصر شده و پیامدهایی چون عدم تعلق به مکان و کاستی­های روان­شناختی را در پی داشته است.در تحقیق حاضر از روش توصیفی و پیمایشی استفاده شد، که به یافتن متغیرهای مؤثر در ارتقای هویت و افزایش حس تعلق شهروندان پرداخته شد. در ...

مقاله حاضر با طرح این پرسش که چرا رنگ تعلق از چهره خانه­های امروزی برگرفته شده است، آغاز می­گردد. برای پاسخ به این سوال، نمونه­هایی از خانه­های سنتی دارای سکنه و مجتمع­های مسکونی جدید در شهر شیراز انتخاب شدند. با روش بررسی های اسنادی و میدانی، دیدگاه­های مختلف ساکنین خانه­ها طی پرسشنامه­هایی در حیطه عناصر کالبدی حس تعلق مکان جمع آوری گردید و با نرم افزار (spss) تحلیل شد. نتایج نشان داد که حس تع...

از دیدگاه صاحب نظران مدیریت شهری، مشارکت مردم در شهر و محله زندگی­شان مهم و تأثیرگذار است. این مشارکت هم در فرآیند تصمیم­گیری و هم تصمیم­سازی مورد توجه واقع می­شود که در بهبود کیفیت زندگی و کارآمدی مدیریت شهری نقش مهمی را ایفا می­کند. اما به نظر می­رسد فراهم شدن زمینه­های مشارکت در سطح محلی توسط شهروندان نیازمند مقدمات و بسترهایی است که مشارکت را تسهیل نمایند. در این پژوهش با همین پیش­فرض و این...

دلبستگی مکانی از دهه 60 و به دنبال طرح مفهوم مکان در مطالعات روانشناسی محیطی مطرح شد. عدم اجماع  بر چیستی و چگونگی فرایند شکل گیری دلبستگی مکانی و کاربست مفاهیم مشابه به جای دلبستگی مکانی، آن را به مفهومی بی ثبات و لغزنده تبدیل کرده است.  هدف این مقاله بازشناسی مفهوم دلبستگی مکانی به عنوان یکی از سطوح روابط مردم-مکان، اصول، معیارها و فرایند شکل گیری آن است به گونه ای که تمیز آن از سایر مفاهیم م...

«باهمستان» در محلات شهری عاملی مهم در ایجاد حس اعتماد، منزلت، تعلق و مشارکت ساکنان به شمار می‌رود که امروزه در حوزه ادبیات شهر‌شناسی به آن توجهی ویژه می‌گردد. این مفهوم و خصیصه‌های آن تاکنون به‌روشنی در حوزه ادبیات شهر‌شناسی کشور مورد بررسی قرار نگرفته است. تحلیل و بررسی مفهوم مورد نظر به‌واسطه موضوعیت، نیاز به روش‌شناسی به‌خصوصی دارد. هدف این نوشتار، گذر از تعاریف کلی مفهوم باهمستان و درک خصیص...

محله‌های شهری باتوجه به خاطرات فردی و جمعی در ذهن شهروندان منطقه جایگاه ویژه‌ای دارند. ازاین‌رو، مفهوم سکونت و شکل‌گیری آن در رابطه انسان با مکان، با برآورده شدن نیازها و رفتارهای انسان ارتباط تنگاتنگی دارد. دراین رابطه هویت به مثابه بخشی از احراز حسِ بودن و تعلق از ضرورتهایی می باشد که لازم است در طراحی محیط‌های سکونتی مورد توجه قرار گیرد. هدف کلی از پژوهش حاضر، شناخت عناصر مؤثر در ایجاد حس تعل...

امروزه باکاهش بستر مناسب برای رویداد وقایعشهریو تعاملاتاجتماعی،ازهیجاناتتعلق­زایشهروندانبهمحیطکاستهشدهو شهرهاجزبستریبرای رفت ­وآمدهایمکررنیستند. محله سرچشمه به­عنوان بستر پژوهش، با توجه به موقعیت قرارگیری و پتانسیل­های ویژه درون خود به دلیل بی­ توجهی مدیران شهری و شهروندان، سرزندگی سابق خود را از دست داده و به علت غفلت و ناآگاهی از این میراث گران­بها، دچار ضعف و ناسامانی­های متعددی شده­است. لذا...

در سال های اخیر، موضوع«حس مکان» در رشته های مرتبط با امور شهری و برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار گرفته است. این وضعیت رویکرد نوینی پیش روی محققان و دست اندرکاران امور شهری قرار داده و بیشترین تأکید را متوجه میزان حس مکان در محلات شهری (به ویژه در شهرهای تاریخی) می نماید. درک موضوع حاضر و شناخت علمی آن می تواند، توسعه پایدار و همه جانبه شهر را هر چه بهتر و مطلوب تر تحقق بخشد و طرح های مختلف توسع...

سرعت تحولات و شتاب توسعه در شهرها از یکسو و تنزل کیفیت سکونت و کارامدی بافت های شهری در گذر زمان از سوی دیگر، بعنوان یکی از چالش های جدی است که بسیاری از شهرهای جهان به ویژه کلانشهرها را با آن مواجه ساخته است. در این میان، آنچه در حوزه سیاست گذاری های مدیریت شهری کمتر مورد توجه قرار گرفته است، شناخت تجربیات انسانی، روابط اجتماعی و نوع پیوند میان ساکنین و محیط سکونت آن ها است. بنابراین، هدف از ا...

هر شهر و هر محله‌ای هویت خود را از ویژگی‌های محیط طبیعی و محیط اجتماعی- فرهنگی باز می‌یابد و این ویژگی‌ها آن را از دیگر شهرها و محله‌ها متمایز می‌کند. چنین مؤلفه‌هایی یک فرصت و یک امتیاز منحصربه‌فرد برای تشخیص و حس مکان یا فضا است. در همین راستا، این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و به دو صورت اسنادی و پیمایشی انجام گرفته است. جامعۀ آماری تحقیق را همۀ ساکنان محلات[1] شهر جهرم شامل 22375 نفر تشکیل ...