واقعه «انقلاب فرهنگی در دانشگاه­ها» (1359)، به­عنوان پیامد ضروری و گریزناپذیر انقلاب اسلامی، به مباحثات گسترده و اتخاذ سیاست­گذاری­های متنوعی در حیطه‌های آموزشی، مدیریتی و فرهنگی نظام آموزش عالی دامن زد. مقاله حاضر با شناسایی صورت‌بندی گفتمانی حاکم بر این واقعه، نشان می­دهد که در آستانة انقلاب اسلامی، خواست همه­گیری در بین طیف­های مختلف نخبگان سیاسی و فرهنگی برای تحول در ساختار علمی و نظام آموز...

ایران در طول کمتر از یک دهه (1376 - 1368) دو تحول عمده اقتصادی و سیاسی را تجربه کرد. در متن تحول اقتصادی اجرای سیاست های تعدیل ساختاری با تاکید برخصوصی سازی قرار داشت. در حالیکه از زمان اجرای این سیاست اقتصادی هشت سال سپری می شد تحول دیگری این بار در عرصه سیاسی ایران شکل گرفت که انتخابات دوم خرداد سال 1376 نقطه آغاز آن بود. این انتخابات با پیامدها و تحولات گسترده دموکراتیکی که با خود به همراه د...

انقلاب اسلامی ایران سرآغاز تشکیل نظامی نوین در تاریخ سیاسی معاصر جهان بود. این نظام نوین بدون نسخه و نمونه ای از پیش داده پا به عرصه نهاد. مقالة پیش رو در کنار شناسایی خرده گفتمان های سیاسی این نظام، به دنبال یافتن ریشه های برآمدن و فروافتادن آن است. پرسش اصلی این جستار این است که دلیل اصلی صیرورت و تحول گفتمان های مسلط در پهنة نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ و در پاسخ به این پرسش، فرضیة ن...

مفاهیم از عمده ابزارهای معنابخشی به جهان و از مهمترین ابزارهای ساخت اندیشه هستند. مفاهیم وقتی در بستر گفتمان ها قرار می گیرند کاربرد آن ها عوض می شود. در این پژوهش از دیدگاه تبارشناسی به تحول مفهوم اجماع در تاریخ اندیشه سیاسی شیعه می پردازیم. متعاقب انقلاب مشروطه، با گذار از ساخت قدرت سنتی به ساخت قدرت جدید و تحول روابط قدرت ـ دانش، مفهوم اجماع نیز متحول می شود. به گونه ای که می توان گفت انقلاب...

هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسی تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز است که یکی ازگفتمانهای سیاسی مؤثر پس از انقلاب اسلامی بهشمار میرود. برای تحقق این هدف،لازم بود ویژگیهای گفتمان مجمع روحانیون مبارز را مطالعه و نوع و میزان تحول اینگفتمان را در دولتهای جنگ، سازندگی و اصلاحات و دولت فعلی مشخص کنیم.برای این بررسی از نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه، به عنوان چهارچوب مفهومی، و از روشتح...

گفتمان انقلاب اسلامی در زمانی ظهور کرد که گفتمان های لیبرالیستی و مارکسیستی در قرن بیستم حاکم بودند و تفاسیر جهانی و فراگیری درباره عدالت ارائه کرده بودند. انقلاب اسلامی با بازسازی مفهوم عدالت بر اساس آموزه های اسلامی، گفتمان های رقیب را با چالش فکری مواجه ساخت. طرح عدالت تکوینی در پهنه آفرینش و منطبق با عقل و فطرت انسانی و ابتنای عدالت تدوینی و توزیعی بر اساس آن، برخلاف رویکرد گفتمان های رقیب ...

مقالۀ حاضر تلاش می کند سیر تحول در معنا و مفهوم توسعه پس از انقلاب اسلامی ایران را بررسی نماید. در این مقاله، از نظریۀ گفتمان لاکلا و موفه و از تحلیل گفتمان، به عنوان روش تحقیق، استفاده شد. این پژوهش جریان کشمکش بر سر تثبیت معنای توسعه را تحلیل نموده است. تحلیل گفتمان های توسعه پس از انقلاب، نشان می دهد که هر گفتمان توسعه از مفصل بندی یکسری دال های شناور حول یک دال مرکزی تشکیل شده است. یافته ها...

هسته مرکزی روابط بین الملل فراتر از امنیت و راه های تحصیل آن توسط بازیگران بین المللی، مربوط به حوزه جنگ، تهدید به جنگ و راهبردهای پدافندی علیه آن است. از این رو، بحث جنگ و اشکال متنوع آن بر محیط بین المللی سایه افکنده و عناصر و مفاهیمی همچون «امنیت» را تحت تأثیر قرار داده است، به گونه ای که امنیت و مشتقات آن تحت تأثیر چهره های ژانوسی جنگ میان دولت ها هستند. پرسش اساسی دراین نوشتار این است که ت...

تناسب قوام مشروعیت با دوام قدرت، مفروضه بنیادین بقای دولت های مدرن است و فرمانروایان دنیای امروز بیش از هر زمانی نیازمند اعتماد و اقبال فرمانبرانند. اهمیت این ملازمت در جمهوری اسلامی کمتر از سایر رژیم ها نیست چرا که هنوز نقطه ثقل تغییر آن از درون به بیرون انتقال نیافته است. بنابراین مقاله حاضر در زمینه ای راهبردی و به شیوه ای گفتمانی بر آن است تا راوی فرآیند مشروعیت یابی در نظام جمهوری اسلامی ب...