عرفان به عنوان معرفت، حاصل تجربه‌ای باطنی است که در سنت اسلامی معمولاً از آن به «کشف» و «شهود» و در سنت غربی جدید معمولاً از آن به «تجربۀ عرفانی» تعبیر می‌کنند. در فلسفۀ دین معاصر از «تجربۀ دینی» نیز بسیار سخن می‌گویند که نزدیک به تجربۀ عرفانی است. مباحثی هم که در این دو زمینه مطرح می‌شود، مشابه است و در مواردی هم‌پوشانی دارد. گاهی تجربۀ دینی را امری عام و تجربۀ عرفانی را قسمی از آن در نظر می‌گیر...

بومگارتن مدعی است که زیباشناسی، یک علم یا شاخه‌ای از فلسفه است. بدون شک علم‌بودن مستلزم لوازمی چون تمایز از سایر حوزه‌ها، بهره‌مندی از قانون‌مندی ویژه، حاکمیت اصول و ادعای کلیت است. به عبارت دیگر، بومگارتن باید برای معرفی زیباشناسی به‌عنوان علم، نخست خصوصیات منحصربه‌فرد این حوزه و تبعیتِ آن از قوانین خاص را توضیح دهد تا بدین وسیله آن را از سایر شاخه‌ها و حوزه‌ها متمایز کند. اشاره به اصول بنیادی ...

نظر به اهمّیّت رمزپردازی روایت های عرفانی و لزوم تفسیر آنها برای درک متن و حصول کارکردهای روایی آن، در مقالۀ حاضر، روایت های سه اثر اصیل و تأثیرگذار کشف المحجوب و ترجمۀ رسالۀ قشیریّه و تذکرةالاولیا نشانه شناسی شده است. یکی از شیوه های کارآمد نشانه شناسیِ متناسب با روایت های عرفانی، روش چارلز پیرس است. با توجّه به اهمّیّتی که پیرس برای تعبیر و تفسیر قائل است و بر کارکرد ارجاعی نشانه ها تأکید می کند، نش...

این مقاله دعوتی است برای پذیرفتن و وارد‌کردن حس‏ها به قلمرو پژوهش‏های مردم‏نگارانة هنر. تلاش کرده‏ام تا بعد زیبایی‏شناختی دست‏بافته‏های زنان اجتماع لومه‌ـ دره، از تیره‏های طایفة ترکمه در شمال غرب ایران را در جهان حسی جامعة تولیدکننده قرار دهم و به سوی درک آن حرکت کنم. کار میدانی‏ام در میان لومه‌ـ دره با تمرکز بر دست‏بافته‏ها صورت گرفت. تجربۀ مردم‏نگارانه نشان داد که نمی‏توان تصاویر بافته‏شده بر...

  مسئلۀ اساسی در این مقاله این است که آیا می‌توان تجربۀ زیبایی یا عشق در افلاطون را نوعی تجربۀ دینی شمرد. ابتدا با بیان دیدگاه­های گوناگون دربارۀ تجربۀ دینی به تبیین دیدگاه افلاطون دربارۀ زیبایی و عشق و نسبت میان آن­ها پرداخته و در نهایت، با اثبات الوهیت زیبایی در افلاطون نشان داده‌‌ایم که اگر تجربۀ دینی را نوعی مواجهۀ توأم با آگاهی بی‌واسطۀ تجربه‌گر با موجودی الوهی یا به تعبیر دینی، خداوند بدا...

فردریک شلایرماخر با توصیف جوهر دین به عنوان پدیده ای که حاصل معرفت- چه علمی و چه فلسفی- نیست و نیز نباید آن را در معنای اخلاقی جستجو کرد و آن را نباید حاصل هیچ استدلالی دانست، تأثیر ماندگار و تازه ای بر الهیات پروتستان نهاد. به نظر او جوهر دین در احساس دینی خاصی که احساس وابستگی مطلق است، یافت می شود. او بر این باور است فلسفۀ دین بی حاصلی که در «دئیزم» مطرح است و دگماهایی که کلیسا از آن خبر می ...

چرخش ­ذهنی، توانایی تصور ­کردن چگونگی یک شیء چرخیده­شده برای تشخیص موقعیت، نسبت به آن چیزی که به طور واقعی ارائه شده ­و بخشی از توانایی های فضایی است. هدف از تحقیق حاضر مقایسة توانایی چرخش ­ذهنی افراد دارای تجربۀ حرکتی و تجربۀ شناختی بود. تحقیق حاضر از نوع علی- مقایسه­ای بود و نمونه­ها به صورت هدفمند انتخاب شدند. نمونۀ تحقیق شامل 60 پسر با میانگین سنی 17/17 سال با تجربۀ حرکتی (20 نفر گروه کشتی)...

در نقد عقل محض، سه ایدۀ نفس، خدا و جهان به صورت تنظیمی عمل می‌کنند. این ایده‌ها در نقشی وحدت‌بخش به عالم پدیداریِ حاصل اطلاق شهودهای پیشینی مکان و زمان و مقولات فاهمه بر کثرات حسی به دست آمده‌اند و عمل می‌کنند. طبق تفسیری که ما در این مقاله ارائه کرده‌ایم، کانت در نقد عقل عملی به کمک اختیار استعلایی سوژه را به صورتی تقویمی و غیر نظری برمی‌نهد. بنابراین اختیار در انجام فعل اخلاقی به صورت یک ایدۀ ...

این پژوهش مردم‌نگارانه، تجربۀ زیستۀ دانشجویان ایرانی از مهاجرت تحصیلی‌شان به آلمان را مورد بررسی قرار داده و بر آن است که معانی ذهنی کنشگران را با توجه به پرسش‌های پژوهش فهم کند. برای رسیدن به این هدف از مشاهده، مشاهدۀ مشارکتی، مصاحبۀ عمیق و مصاحبۀ گروهی بهره گرفته شده است. می‌توان گفت دانشجویی که برای ادامۀ تحصیل به کشور دیگری مهاجرت می‌کند، خود را در فرهنگ جدیدی ـ‌فرهنگ عام و فرهنگ علمی کشور ...

تجربۀ مصادیق معماری از جمله راهبردهای آموزشی است که در آموزش معماری، به‌شکلی گسترده به کار می‌رود. یکی از عرصه‌های کاربست این راهبرد آموزشی، بهره‌گیری از آن در حوزۀ کسب دانش عملی طراحی است؛ زیرا مشاهدۀ آثار معماری سهم عمده‌ای در تأمین مهارت‌های ذهنی معمار برای خلق اثر معماری دارد. این شکل از تجربۀ مصادیق معماری، که رویکردی طراحانه به آثار است، زمانی در ارتقای دانش عملی معمار مؤثر واقع می‌شود که...