سورۀ مبارکۀ برائت تنها سوره در قرآن کریم است که با آیۀ کریمۀ «بسم‌الله الرحمن الرحیم» آغاز نشده است. در دربارۀ عدم ذکر آیۀ بسمله در ابتدای سورۀ برائت دلایل مختلفی مطرح می‌شود، پژوهش حاضر ضمن بررسی هر یک از دیدگاه‌های مطرح، با نظر به قراین خارجی در فضای سورۀ برائت اعم از فضای نزول و جوّ نزول، در پی آن است که مسئلۀ عدم ذکر بسمله در ابتدای سورۀ برائت را بررسی شود.  رفتار گوناگون اصحاب پیامبر د...

بیشتر مفسران تنها به مدنی بودن سوره حجرات تصریح کرده و این سوره را فاقد قراین لازم برای تاریخ‌گذاری دانسته‌اند. اما با توجه به سوره‌های قبل و بعد این سوره در روایات ترتیب نزول، زمان نزول سوره حجرات به‌طور تقریبی به اوایل سال ششم هجری باز می‌گردد. در حالی که تتبع در روایات سبب نزولِ ذیل سوره حجرات و گزارش مورخان از وقایع پس از فتح مکه، نشانگر نزول این سوره در نیمه اول سال نهم هجری، مصادف با ورود ...

از نظر مسلمانان، پیامبر اسلام (ص) معصوم بوده و این عقیده برآمده از تعلیمات قرآنی است. با وجود این، آیاتی در این کتاب آسمانی وجود دارد که در ظاهر این باور را به تردید می‌اندازد. از جمله این آیات، آیه 43 سوره توبه می‌باشد. در این آیه در مورد عفو خدای متعال نسبت به پیامبر (ص)، دیدگاه‌های متفاوتی بین مفسران وجود دارد که مجموع این دیدگاه‌ها در مقاله حاضر، در پنج دیدگاه ارائه و بررسی شده است. سپس با ...

یکی از مباحثی که تحت تاثیر اندیشه‌های سیاسی مسلمانان قرار گرفته، نظریه عمومی عدالت صحابه است. دستگاه حکومتی اموی با ایجاد این تفکر سعی داشت تا اهل بیت پیامبر(ص) را از جامعه مسلمین حذف کرده و دیگران را به عنوان مرجع دینی به امت اسلامی معرفی کند. در این میان، قرآن منبعی شایسته برای شناخت صحابه می‌باشد؛ چراکه آیات جهاد، رفتار صحابه در برابر خدا و پیامبر (ص) را منعکس کرده‌اند. در این مقاله، با بررس...

یکی از مباحثی که در قرآن¬کریم و روایات ائمه(u) بدان پرداخته شده است، مبحث شایعه و انتشار خبرهای دروغین است. شایعه، خبری دروغین است که به راحتی در جامعه جریان می¬یابد و باعث تبیین واقعیت به صورتی دگرگون می¬شود و بیشتر دربارۀ برجستگان و خواص جامعه صورت می¬گیرد. همچنین از شایعه در جنگ نرم و جنگ¬های روانی بسیار استفاده می¬شود.دو اصل اهمیت و ابهام، محورهای اصلی پدید آمدن شایعه¬اند. به¬ عبارت دیگر اص...