از منظر نظریه انتقادی و به‌طور خاص تئودور آدورنو، «صنعت فرهنگ» مکانیسم حرکتی شورآفرین از هسته سخت و زمخت قدرت به لایه‌های نرم و تراوایی آن است. با وام‌گیری از نظریه قدرت میشل فوکو، مکانیسم تغییر و چرخش قدرت به‌سمت و سوی هژمونی است. وضع این مفهوم توسط آدورنو و برداشت او از آن، هم‌راستا با ظهور گفتمان سیاست فرهنگی پس از جنگ است که کوشش دارد تا با دخالت بیشینه در بازار، از قلمرو فرهنگ و هنرها در ب...

رابطه میان موسیقی و تعلیم ‏و تربیت از یونان باستان تا امروز در میان فلاسفه و متفکران مطرح بوده‏است و برخی مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به آن پرداخته‎اند. آدورنو یکی از این فیلسوفان است که با رویکردی جدید-فرهنگی- موسیقی و تعلیم و تربیت را نقد نموده و به چالش می‎کشد. در این پژوهش، با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی به بررسی موسیقی از منظر آدورنو و استخراج دلالت‏های تربیتی آن اقدام شده...

یکی از پدیده های مهم اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست آمریکا پدیده ی مصرف کلان بود که همراه با گسترش شهرها، صنعت، سیستم حمل و نقل، و ارتباطات فرهنگ طبقه ی متوسط را در جامعه گسترش می داد. فرهنگ مصرف گرایی همچون پدیده های اجتماعی دیگر، بازتاب قابل توجهی در ادبیات زمان خود داشت. در این مقاله سعی برآن است تا با توجه به تئوری مصرف گراییِ ژان بادریا، جامعه ی مصرف گرایی که در رمانهای خواهر کری اثر تئود...

پژوهش حاضر بر آن است تا با روش تحلیلی، به دریافت بنیان های معرفتی آن نوع زیبایی شناسی مدنظر آدورنو بپردازد که به سبب طرد همسان انگاری نهفته در آن، می توان از آن به عنوان زیبایی شناسی تفاوت نام برد. هدف نهایی نیز، فهم ارتباط این نوع زیبایی شناسی و نتایج فلسفی مترتب بر آن، با امر اجتماعی- تاریخی بوده است. شاکلۀ زیبایی شناسی آدورنویی، بر برداشتی تازه از مفهوم دیرینۀ میمسیس استوار است. آدورنو بر خل...

رابطه میان موسیقی و تعلیم ‏و تربیت از یونان باستان تا امروز در میان فلاسفه و متفکران مطرح بوده‏است و برخی مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به آن پرداخته‎اند. آدورنو یکی از این فیلسوفان است که با رویکردی جدید-فرهنگی- موسیقی و تعلیم و تربیت را نقد نموده و به چالش می‎کشد. در این پژوهش، با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی به بررسی موسیقی از منظر آدورنو و استخراج دلالت‏های تربیتی آن اقدام شده...

پژوهشگران تجربه‌گرا از آغاز قرن نوزدهم مبنای علم و به تبع آن معنای آن را دگرگون ساختند. اگر پیش از آن، شعاع دایره  معرفت، تمامی علوم و دانش‌های بشری اعم از عقلانی، وحیانی، حسی و... را به رسمیت می‌شناخت، پس از عصر روشنگری و تفسیر تجربی و حسی تجربه‌گرایان و پوزیتیویست‌های متقدم و منطقی از علم، طول این شعاع روز به روز کاسته می‌شد تا بدانجایی که «حس»، تنها مرجع معتبر برای به محک آزمون کشاندن صدق و ...

این مقاله با مطالعه موسیقی یکی از مهمترین سکانس های تاریخ سینما، یعنی سکانس پلکان اودسا از فیلم رزمناو پوتمکین، ساخته سرگئی آیزنشتاین، به تشریح این مساله می پردازد که چگونه در این فیلم نظام مونتاژ مبتنی بر ریتم حکم می کند که موسیقی همراه شونده با آن نیز از نظام ساختاری ریتمیکی برخوردار باشد. از آنجاکه آیزنشتاین با ذهنیتی موسیقایی روی مونتاژ این سکانس کار کرده بود، موسیقی دانان بسیاری مشتاق به ت...

کانت دقیقه­ اولِ تحلیل امر زیبا در جزء اول کتابش را به بررسی حکم ذوقی از وجهه­ نظر کیفیت اختصاص می­دهد و می­گوید انسان برای آنکه چیزی را زیبا بنامد باید حکم کند که آن شئ متعلق رضایت یا عدم رضایتِ بی­طرفانه است. این «بی‌علاقگی1»، «بی‌طرفانه» یا «بی‌غرض» بودنِ حکم ذوقی، از سویی به دلیل اهمیتش و از سوی دیگر به دلیل ابهام آن، مورد توجه بسیاری از کسانی که بر روی زیبایی­شناسی ِکانت مطالعه کرده­اند قرار گ...

مطالعه فلسفی در باب هنرهای عامه، در دهه‌های اخیر موردتوجه قرارگرفته است. هنرهای عامه‌ای چون عکاسی و سینما، تجربه هنری برای نخستین بار برای توده‌های وسیع ممکن ساخت و هنر را از تعلق به طبقه اجتماعی خاص رها کرد. والتربنیامین به‌عنوان عضو حاشیه‌ای مکتب فرانکفورت به امکان گسترده و رهایی بخشی که در این تجربه جدید هنری نهفته است توجه می‌کند. او معتقد است در هنر عامه که مهم‌ترین خصوصیت آن در عصر حاضر ب...

رابطه میان موسیقی و تعلیم ‏و تربیت از یونان باستان تا امروز در میان فلاسفه و متفکران مطرح بوده‏است و برخی مستقیم و برخی به طور غیرمستقیم به آن پرداخته‎اند. آدورنو یکی از این فیلسوفان است که با رویکردی جدید-فرهنگی- موسیقی و تعلیم و تربیت را نقد نموده و به چالش می‎کشد. در این پژوهش، با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی به بررسی موسیقی از منظر آدورنو و استخراج دلالت‏های تربیتی آن اقدام شده...