وقف، سنّت حسنه‌ای است که نه تنها در اسلام، بلکه در سایر ادیان و مذاهب و حتی در میان اقوام و ملل دیگر مورد توجه و تأیید قرار گرفته است. ترویج نهاد وقف در جامعه تأثیر بسزایی در توسعة اقتصاد کشور دارد و با پر کردن خلأها و رفع نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مردم کمک شایانی برای دولت به شمار می‌آید. آنچه در گذشته مورد وقف قرار می‌گرفت زمین، خانه، باغ و بعضاً اموالِ منقولِ دارای ارزش ذاتی بود، اما...

در خلال قرون و اعصار شکوفایی تمدن اسلامی، وقف همواره بسیاری از نیازهای خاص جامعه را تأمین می‌نموده و ارائه برخی کالاها و خدمات که در اقتصاد مدرن از آنها به عنوان کالاهای عمومی یاد می‌شود، تا مدت‌ها – قبل از اینکه ارائه آنها را دولت‌ها بر عهده گیرند- بر دوش واقفین و از طریق موقوفات بوده است. نمونه‌هایی مانند کاروانسراها، آب‌انبارها، زاویه‌ها، بیمارستان‌ها، حوزه‌های علوم دینی و... شواهدی بر این م...

سنت حسنه وقف پشتوانه اقتصادی اهداف بلند انسانی است که در طول تاریخ با توجه به سطح زندگی مردم برای رشد فرهنگ و دانش بشری، تأثیری بس سترگ داشته است. اکنون با تغییر نوع زندگی و گسترش نقش ابزارهای مالی در توسعه و رشد کشورها، با پیوند بین نهاد مبارک وقف و پول، می‏توان از این ظرفیت بالقوه برای کاهش هزینه‏های اجتماعی و رشد و تعالی جوامع گام برداشت. در آثار اسلامی، مفهوم وقف با لزوم حفظ عین موقوفه و عد...

تغییرات گستردۀ روابط و مناسبات اقتصادی، شیوه های سنتی وقف را در جذب حداکثری مشارکت های مردمی، ناکارآمد کرده و از همین رو نوآوری های زیادی در شیوه های وقف شکل گرفته است. مؤسسات وقفی یکی از این نوآوری هاست که با هدف فراهم کردن امکان مشارکت افراد با توان اقتصادی متفاوت در امر خیر وقف معرفی شده است. مؤسسه وقفی با جمع آوری سپرده های افراد جامعه و سرمایه گذاری این وجوه تشکیل می شود و منافع این مؤسسه ...

مشارکت بیشتر مردم در تأمین کالاهای عمومی و شبه عمومی از پیش‌نیازهای مهم پیشرفت اقتصادی است. سنت حسنه وقف یکی از زمینه‌های مشارکت عمومی در تدارک کالاها و خدمات است. روش‌های وقف نیز به تناسب وضعیت زمان و مکان در حال تحول است. اوراق وقفی، شیوه نوینی است که امکان مشارکت افراد با سطح درآمدی متفاوت را فراهم می‌آورد. هدف اصلی مطالعه پیش ‌رو تعیین عوامل اثرگذار بر تمایل به پرداخت افراد جامعه جهت ...

صندوق مشترک سرمایه‌گذاری وقف در اقتصاد ایران می‌تواند با وجوه نقدی واقفان، در سبد متنوعی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری کند و هر واحد سرمایه‌گذاری وقف‌شده صندوق، نماینده نسبتی از پرتفوی اوراق بهادار است که صندوق به نمایندگی از واقفان طبق مدل پیشنهادی، خریداری و اداره می‌کند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک وقف در کشورهای اسلامی افزون بر سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها برای تأسیس، ایجاد و یا افزایش سرما...

این تحقیق با استفاده از نهاد وقف در اقتصاد اسلامی، الگویی بومی برای موسسات تامین مالی خرد ارائه کرده و آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. در واقع ضمن طرح الگوی پیشنهادی و تبیین روش‌های تجهیز منابع مالی برای موسسه (شامل وقف اموال منقول و غیرمنقول، وقف سهام، وقف پول و انتشار اوراق وقف پولی و اوراق وقف گروهی) و همچنین بیان روش‌های تخصیص منابع (عقود مبادله‌ای، مشارکتی و قرض‌الحسنه)، امکان‌سنجی ف...

تأمین مالی خرد را می توان به عنوان سازوکار عرضه خدمات مالی گوناگون به گروه های با درآمد پایین تعریف کرد. این افراد معمولاً به دلیل اینکه جایگاه اعتباری پایینی دارند، مورد توجه بانک ها و سایر مؤسسات مالی متعارف، قرار نمی گیرند. از طرفی یکی از مأموریت­های اصلی بانک های اسلامی تأمین تسهیلات خرد برای اقشار آسیب پذیر جامعه می باشد و این در حالی است که بانک ها به طور معمول ترجیح می دهند منابع خود را د...

دردهه های اخیر تأمین مالی اسلامی با روند رو به رشد قابل ملاحظه ای مواجه بوده است. یکی از مشخصات مهم آن، این است که هدف تأمین کننده منابع مالی به هیچ وجه نمی تواند بهره باشد و بجای آن یک شاخص[1] یا سهم را در منافع لحاظ می نماید. چند نوع محصول استاندارد در زمینه تأمین مالی به منظور دستیابی به نیازهای تجارت و پروژه ها ایجاد شده است. برخی از این محصولات بطور مستقیم بر اساس مبانی قرآنی ایجاد شده اند...

مدت‌ها است که در کشورمان از تنوع بازار سرمایه و تنوع نهادهای مالی برای تجهیز پس‌اندازها و افزایش سرمایه‌گذاری و بالا بردن تشکیل سرمایه صحبت می‌شود. در همین راستا، صندوق وقفی در غرب و شرق دور، تأمین‌کننده مالی بسیاری از مؤسسات فرهنگی و اجتماعی بوده‌اند و گسترش چنین نهادها و صندوق‌های وقفی در ایران می‌تواند موجب گسترش بازارهای مالی و رشد سرمایه‌گذاری در کشور شود. هدف از این مقاله پی بردن به پتانس...