در این مقاله با هدف گشودن باب گفت وگو درباره علوم انسانی و اجتماعیِ بومی به مسئله تأثیر پیش فرض های انسان شناختی و روشناختی در نظریه پردازی های علوم انسانی می پردازیم. تأکید فیلسوفان مسلمان بر مسئله علم و ادراک کلیات در تعریف انسان با رویکرد قیاسی برای پی افکندن علوم انسانی بومی ناکافی دانسته شده است. نظریه اعتباریات علامه طباطبایی به عنوان رویکردی متفاوت که از سویی بر عنصر اراده، عمل و وجود غری...

علوم سیاسی از سال 1277 که پایش به کشور ما باز شد تا زمان حاضر شاهد فراز و نشیب فراوان بوده است. این رشته در سال 1313 در دانشگاه تهران ذیل رشته حقوق قرار گرفت و به دلیل متأثر بودن از آن، رنگ و بوی فرانسوی داشت. در فصلی دیگر، این سلطه از بین رفت و گرایش های اثبات گرایانه و انگلوساکسونی جایگزین شد. طبق یک طبقه بندی می توان آسیب های مرتبط با این رشته را به آسیب ها ی مربوط به نظام سیاسی ـ اجتماعی (ش...

تحول در برنامه درسی رشته های علوم انسانی با رویکرد اسلامی و بومی، در سال های اخیر از دغدغه های اصلی مدیران ارشد نظام و صاحب نظران و اساتید بوده است. انتقال نگرش ها و ارزش های لیبرالیستی و سکولاریستی، عدم انطباق با نیازهای کشور و به روز نبودن محتوای برنامه ها منشأ اصلی دغدغه ها، نگرانی ها و تأکید بر ضرورت تحول در برنامه درسی است.مقاله پیش رو در صدد است تا امکان اسلامی و بومی سازی برنامه درسی مصو...

توسعه فرآیند و ملزوماتی دارد که همواره مبانی تئوریک در آن از جایگاه پراهمیت و قابل توجهی برخوردار است. اما خود این نکته نیز به آسانی و روشنی پیش­روی ما قرار ندارد. علم نیز خود نیازمند توسعه است. لذا کشورهای در حال توسعه با چرخه­ای توسعه و علم روبه رو می باشند؛ و توسعه علوم از راه­های گشایش وضعیت فوق­الذکر است. اما این مهم نیز با رویکردهای معرفتی متعددی درگیر است. در مباحث مربوط به توسعه علوم ان...

چکیده بررسی موانع تولید علوم انسانی بومی در رشته های علوم تربیتی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه های تهران به کوشش هادی نوری هدف از این پژوهش بررسی موانع تولید علوم انسانی بومی در رشته های علوم تربیتی از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه های تهران بود. طرح پژوهش توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشکده های علوم تربیتی در دانشگاه های دولتی شهر تهران ب...

چکیده در این نوشته، نخست به آرای مخالفان علم بومی در ایران اشاره ای می‎کنیم؛ سپس، برداشت های اندیشمندان را از دیدگاه شریعتی دربارۀ علم بومی مطرح می‎سازیم؛ بعد از آن، زمینه هایی که شریعتی برای مدل علمی خود شرح‎می دهد، بررسی می ‎کنیم. اصلی ترین این زمینه ها عبارت‎اند از: تأثیر فرهنگ بر علم، نقش محقق در علم و تفاوت علم و فکر. اینها بستر لازم برای علم بومی را فراهم‎می کنند؛ پس از آن، به ضرورت علم ب...

هرچند مطالبه­ی بومی­گرایی برای رشته­ی علوم سیاسی ایران، سابقه­ی نسبتاً طولانیِ حدود سی ساله بعد از انقلاب اسلامی دارد، امّا این پدیده، طیِّ دو یا سه سال اخیر، تحت اراده­ی نظام سیاسی، به میزانی تشدید شده که موضوعِ «تحوّل ماهوی و بنیادین علوم انسانی» و به تبع آن علوم سیاسی، در دستور کار متولّیان نظام آموزش عالی کشور قرار گرفته است. به نظر می­رسد، به دلیل برخی همانندی­ها بین جامعه و انقلاب ایران و چین، بر...

گذار از دورۀ بی‌ثباتی به زمانۀ تثبیت نظام جمهوری اسلامی و داعیۀ تمدن‌سازی آن و همچنین ناکارآمدی علوم سیاسی موجود در تبیین و تحلیل پدیده‌های بومی، لزوم تجدیدنظر در علوم سیاسی را به‌اتفاق دانشمندان این حوزه تبدیل کرده است (تاریخچه)؛ موضوعی که ضرورت‌های مطالعات نظری آن را بیش‌ازپیش گوشزد می‌کند (پیشینه). مذهب به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های جامعۀ ایرانی، تأثیر بسزایی در تولید و توسعۀ علوم سیاسی...

اوضاع اجتماعی انگلستان قرون وسطی پیش از پیروزی ویلیام دوک نورماندی در 1066م. بسی عقب مانده بود، لیکن پس از آن در اندک زمانی از چنان شکوفایی حقوقی و فرهنگی برخوردار شد که حتی امروز موجب تعجب و تحسین صاحبنظران شده، اما سؤالاتی هم درباره مبدأ نهادهای حقوقی مزبور مطرح نموده که هنوز پاسخ قطعی بر آن ارائه نگردیده است. لیکن برخی از حقوقدانان غربی، به ملاحظه مشابهت­هایی بین تعدادی از نهادهای حقوق اسلام...