این مقاله نقدی است بر مقاله «ملاحظاتی نقادانه درباره دو مفهوم علم دینی و علم بومی» تألیف دکتر علی پایا که در آن استدلال­هایی علیه مفهوم علم دینی اقامه شده است. نویسنده مقالة مورد نقد در نقّادی خود موضعی پوپری اتخاذ کرده است. در مقالة انتقادی حاضر نشان داده می­شود که این منظر برای نفی مفهوم علم دینی کفایت نمی­کند؛ زیرا نقادی پوپری نمی­تواند نظریة علمی حاوی آموزه­های متافیزیکی را از این آموزه­ها ع...

علم سیاست به تبع علوم انسانی دانشی ایستا و تغییرناپذیر نبوده و برخلاف علوم تجربی دائم در حال تغییر و تبدیل است. این تغییر و تبدیل متناسب با مقتضیات جوامع گوناگون صورت می گیرد؛ چرا که مفاهیم بنیادی و اصلی علم سیاست مانند قدرت زمانی کاربرد درست خود را خواهند داشت که با فرهنگ نظام سیاسی مختلف مطابقت پیدا کند. بنابراین، بومی کردن این مفاهیم مطابق هنجارها و ارزش های نظام های سیاسی امری ضروری در جهت ...

تجدد، فراگیری و پیشوایی خود را از طریق فرایند توسعه و جهانی‌شدن دنبال می‌کند. در مقابل برخی منتقدان پارادایم توسعه، با ردّ مسیر تک‌خطی متجددشدن و قبول چندفرهنگ‌گرایی، نسخه‌های بومی را برای فرهنگ‌های گوناگون تجویز می‌کنند. از مهم‌ترین نتایج این رویکرد، تمرکز بر تکثرگرایی هویتی و بومی‌گرایی در علم بوده‌است. طرفداران علم بومی رویکردهای متنوعی را درپیش گرفته‌اند. کچویان از جمله متفکران جریان علم بوم...

هدف: هدف پژوهش حاضر، روشن شدن این مسئله است که آیا علم به لحاظ ذات و ماهیت خود، اقتضای دینی یا غیر دینی بودن را دارد یا خیر؟ روش: روش انجام تحقیق از نوع مروری- تحلیلی است و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی انجام شده است. یافته ها: در نگرش امتناع علم دینی، علم به معنای کسب شناخت آیینه وار از پدیده­ها تلقی می شود و بر این اساس، هیچ عامل زمینه ای یا انسانی در شکل گیری ماهیت آن تأثیرگذار ...

دیدگاه های مختلفی در موافقت و مخالفت با علم دینی در کشور وجود دارد، و تا به حال تلاش چندانی برای هم گرایی این دیدگاه ها صورت نگرفته است. هدف پژوهش حاضر این است که بر مبنای آرای دکتر سروش، که در ایران به مخالف علم دینی مشهور است، راهکارهایی برای تولید علم دینی ارائه کند. در این مقاله دو راهکار برای تولید علم دینی به تناسب دو تلقی دکتر سروش از علم دینی، یعنی تلقی ضعیف (علم برگرفته از متون دینی) و...

«محمدنقیب العطاس» یکی از موافقان و نظریه پردازان ایده اسلامی سازی معرفت است. در این رساله دیدگاه علم دینی عطاس، با توجه به مبانی معرفت شناختی، هستی شناختی و انسان شناختی وی گزارش و مورد بررسی قرار گرفته است. در گزارش، این نکته مورد توجه قرار گرفته که دیدگاه وی تنها شامل تهذیب و تکمیل علوم موجود نیست، بلکه دربردارنده دو مرحله تهذیب و تکمیل علوم موجود و تولید علوم جدید بر اساس مبانی اسلامی است. ه...

این نوشتار برآنست تا علم کلام را در حوزه تفکر اسلامی معرفی کرده، جایگاه و نقش سازنده و تعیین کننده این علم دینی و دارندگان آن یعنی متکلمان را آشکار سازد و نشان دهد که پاسداری از حریم دین از طریق تبیین مستدل، پاسخ گویی به پرسش ها و دفع شبهات، کارکرد درخشان این علم است. در بررسی جایگاه و نقش علم کلام اسلامی به نقش ممتاز آن در زمینه سازی برای پیدایش سایر علوم و معارف دینی نیز پرداخته می شود و در ا...

امروزه ایده تولید علم دینی در جهان اسلام ایده ای کاملاً شناخته شده است. این ایده پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به خصوص در سال های اخیر در ایران مورد بحث و گفتگو های بسیار قرار گرفته است. با وجود گرایش بسیاری که نسبت به تولید علم دینی در جامعه به وجود آمده است، این ایده با مخالفت تنی چند از اساتید ایرانی از جمله عبدالکریم سروش، علی پایا، مصطفی ملکیان روبروست. مخالفین علم دینی بر این باورند ک...

در مقاله ی حاضر، پس از ارائه ی تعریف از علم و دین و تشریح رابطه ی آنها، «علم دینی» و رویکردهای مختلف نسبت به آن تشریح می شوند. در ادامه، ضمن تبیین حوزه ی بحث علم دینی، جایگاه ارزش ها در علوم مورد توجه قرار گرفته و روش های ارزش محور کردن علوم (تکنیک تهذیب علوم و بومی سازی) مورد اشاره واقع می شوند و میان رشته ای بودن مدیریت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. بخش اصلی مقاله، به تشریح ابعاد و زوایای...