خلیج فارس به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی خود و واقع شدن در مسیر خطوط دریایی از زمان های قدیم، مکان مناسبی برای تبادل کالاهای تجاری بود. دادوستد اسلحه از جمله کالاهایی بود که تجارت آن در خلیج فارس از قرن شانزدهم و همزمان با ورود دولت های اروپایی به این منطقه آغاز شد. دادوستد این کالا همانند سایر کالاها، در سواحل شمالی و جنوبی خلیج فارس رواج داشت و با توجه به نیاز ساکنین به اسلحه، بخشی از محموله ها...

خلیج فارس دریایی است که از دیرباز تا کنون به واسطه موقعیت سیاسی، اقتصادی و استراتژیکی خود همواره مورد توجه قدرت های خارجی بوده و چشم طمع آن ها را به خود جلب کرده است. با نظر به اهمیت ویژه خلیج فارس، این پژوهش سعی دارد به بررسی یکی از ابعادی که به ویژه در دوران معاصر باعث جلب توجه بیشتر قدرت های بین المللی به این آبراه گردیده است، یعنی نفت و قراردادهای نفتی بپردازد.

روی کار آمدن صفویه نقطه عطفی در تاریخ ایران،به ویژه مرزهای جنوبی این سرزمین است. در آغاز قرن یازدهم هجری/اواخر قرن شانزدهم میلادی شاه عباس اول در ایران به حکومت رسید، شاه عباس برخلاف پادشاهان صفوی پیش از خود به طور جدی به مسئله خلیج فارس توجه داشت. نخستین نتیجه این سیاست جدی شاه عباس ،همانا اخراج پرتغالی ها از جزیره هرموز و خلیج فارس بود.سقوط هرموز و اخراج پرتغالی ها به معنای انجام تحولات بزرگ ...

خوزستان از ایالت های پهناور جهان اسلام و دارای موقعیت جغرافیایی بسیار مهمی بود، این منطقه در مسیر راه های ارتباطی ایالت های جنوبی ایران به سمت عراق و نواحی غربی اسلامی قرار داشت. در میان دو دسته راه آبی و خشکی، راههای آبی خوزستان به سبب وجود رودهای پر آب و قابل کشتی رانی در منطقه، از زمانهای قدیم اهمیت بسزایی داشته اند. آبراه «خورموسی» در جنوب استان خوزستان و منتهی الیه شمال غربی خلیج فارس واقع...

بندر لنگه یکی از بنادر آباد و پر رونق سواحل شمالی خلیج فارس است. این بندر همزمان با تاسیس دولت صفویه و در پی آن ورود استعمارگران اروپایی به مشرق زمین و خصوصا خلیج فارس کم کم به صورت یک کانون تحولات در منطقه خلیج فارس درآمد و جایگزین بندر کنگ شد. رشد و رونق بندر لنگه در سال 1275ق/1841م با مهاجرت گسترده تجار بحرین به بندر لنگه سرعت زیادی یافت و طوایف مختلف بحرینی شامل آل بوسمیط و عتوبی از سرزمین...

بندر بوشهر در سواحل جنوبی ایران و در کرانه های خلیج فارس با سابقه تمدنی که به عهد تمدن عیلامی می رسد، قرار گرفته است. جایگاه تجاری این بندر از دوره نادرشاه افشار مورد توجه خاص قرارگرفت، هرچند که قبل از آن نیز دارای فعالیت اقتصادی بوده است. اوج شکوفایی تجاری این بندر در دوره قاجاریه است که به دنبال افول بندر عباسی به عنوان بزرگترین بندر تجارتی کشور به فعالیت پرداخته است. موقعیت تجاری برتر این بن...

در سال 1304 ش / 1925 م، رضاخان پهلوی، به دنبال جریان کودتای 1299 ش / 1920 م و رویدادهای ناشی از آن سرانجام بر تخت سلطنت ایران تکیه زد. مهمترین اقدام در زمینه گمرک، مسئله استقلال گمرکی سال 1307 ش / 1928 م بود ولی اقتصاد بحران زده ایران را چندان تحت تأثیر قرار نداد تا اینکه مسئله انحصار تجارت خارجی به میان آمد و در سال 1311 ش /1932م دولت تجارت خارجی را البته به استثنائاتی تحت نظارت خود درآورد این...

گونه Derbesia marina (Lyngbye) Kjellman از خانواده Derbesiaceae از رده جلبکهای سبز برای نخستین بار از منطقه خلیج فارس گزارش می‌گردد. در طی تحقیقی بر روی جلبکهای سواحل خلیج فارس در جنوب ایران این گونه از نواحی جزر و مدی سواحل بندر شناس در غرب بندر لنگه از بنادر استان هرمزگان شناسایی شد.

مدارک باستان شناختی در دوره اسلامی نشان از ارتباطات تجاری و رونق بازرگانی در خلیج فارس دارد. این ارتباطات بدون شک بر پایه ساختارهایی است که از دوره ساسانیان در منطقه وجود داشته است. یکی از مهم ترین بنادر خلیج فارس که دارای ارتباطات بازرگانی گسترده ای با بنادر هم جوار از قبیل بصره، سی نیز و گناوه از یک سو و شهرهای  پس­کرانه­ای خلیج فارس در مرز ایران از قبیل ارجان در منطقه بهبهان از دیگر سو بوده،...

اقتصاد ایران در دوره ی ساسانی مانند دوره های دیگر تاریخ ایران بر اساس دو عامل اصلی کشاورزی و تجارت قرار داشته است. گمان عموم بر این است که کشاورزی بیشتر در دو ایالت بین النهرین و خوزستان و تجارت بر اساس راه های زمینی شرقی-غربی جاده ی ابریشم صورت می گرفته و نواحی دیگر چندان اهمیتی نداشته اند. هدف اصلی این پایان نامه نشان دادن جایگاه شهرهای جنوبی و حاشیه ی خلیج فارس در اقتصاد حکومت ساسانیان است. ...