در سد? اخیر، همراه با تحولاتی که در تمام ابعاد زندگیِ ایرانی صورت گرفت، شعر فارسی نیز به عنوان یک پدید? فرهنگی و انسانی، تعریف و کارکردی نوین و متفاوت با کارکرد کلاسیک خود، یافت. پشتوان? فرهنگی یکی از سرچشمه های تجرب? شعری به شمارمی آید، که در شعر معاصر، متناسب با زمان، کارکردی متفاوت با کارکردش در شعر کهن یافته است. یکی از کارکردهای معاصر و متعارف آن، که در دستگاهِ بلاغی قابل بررسی است، شگرد نقا...

چکیده: تاریخ معاصر عربی علی رغم جوانب منفی و آسیب های فراوانی که برای جهان عرب و اسلام پدید آورد، جوانبی مثبت هم در بر داشت که باعث شد دایر? جامع? عربی گسترده تر شود، و پنجره های جدیدی در برابر دیدگان آنان گشوده گردد، و ملت های عربی چشم به جهانی بدوزند که با مظاهر تمدنی جدید در برابر آنها قد علم کرده، هویت دینی و فرهنگی و سیاسی آنان را مورد هدف قرار داده بود. این امر که تهدیدی بسیار جدی از جان...

چکیده در زبان فارسی از واژه های طعنه، طنز، کتمان حقیقت، ریشخند، طنز، هزل، تجاهل العارف، زشت زیبا، استدراک، مدح شبیه به ذم، تهکم و تحویل به عنوان معادل آیرونی استفاده می شود. در این پژوهش آیرونی در شعر 9 شاعر برگزیده معاصرفارسی بررسی شده است(محمد تقی بهار،میرزاده عشقی،فرخی یزدی،نیما یوشیچ، مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو،هوشنگ ابتهاج، یدالله رویایی و محمد رضا شفیعی کدکنی).از میان انواع آیرونی، آیرو...

صورخیال از بنیادی¬ترین عناصر حیات بخش و زیبایی آفرین شعر و یکی از عوامل مهم شاعرانگی است، که مباحث علم بیان «تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه» را در بر می¬گیرد، از چنان اهمیتی برخوردار است که از عناصر آن¬ به عنوان جوهرۀ شعر و محک و معیاری برای سنجش آثار ادبی یاد می¬کنند. اهمیت این موضوع در شعر مشفق کاشانی، که از شاعران دورۀ معاصر و جزو شاعران غزلسرای نئوکلاسیک است، دارای تنوع و جذابیتی خاص است. او ...

مقاله حاضر پس از ارائه گزارشی مختصر در باب رویکردهای سنتی و معاصر به مسأله نظم قرآن، با درپیش گرفتن روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی رویکرد «میشل کویپرس»، قرآن پژوه بلژیکی معاصر خواهد پرداخت. وی با تکیه بر نظریه نظم متقارن که خود ریشه در بلاغت سامی دارد، به تحلیل بلاغی متن قرآن می پردازد. اندیشه نظم متقارن نشان خواهد داد که متن قرآن منسجم است و هر آیه درست همانجایی از متن که باید، قرار گرفته است. ...

خلیج فارس به دلیل ارتباط با اقیانوس هند در شرق و سایر دریاها و برخورداری از جایگاه تجاری و بازرگانی دریایی با شرق و غرب همواره مورد توجه توجه بازرگانان و سیاحان داخلی و خارجی بوده است‏‏‏‏‏‏ًًٌٌٌُُُُ. البته باید افزود حتی در قرون قبل از اسلام و قرون اسلامی و قرون بعدی نیز این منطقه رونق و شکوفایی خود را حفظ نمود و بر اثر همین موقعیت بود که از همان قرون قبل از اسلام مورد توجه خارجیان از جمله سفرنامه نویسا...

استعاره یکی از مهم­ترین ابواب علم بیان، دست کم در معنای کلاسیک آن، به شمار می آید. تعریف استقراریافته امروز آن، که مبتنی است بر مجازی که علاقه آن مشابهت باشد، حاصل تلاش­ بزرگ­مردانی چون عبدالقاهر جرجانی و ابویعقوب سکاکی است که توانستند این نظریه را در بلاغت اسلامی پایه­گذاری کنند و تکوین دهند. نظریه استعاره جرجانی که ماهیتاً حاصل ژرف­نگری در آثار پیشینیان اوست نشان­ دهنده بینشی کارکردگرا به استع...

نقد در این مقاله به معنای داوری بوده و شامل انواع گوناگونی است همچون : نقد فنون بلاغی، نقد شعر شعرا از منظور بلاغی ، مقایسه فنون بلاغی با هم، مقایسه دو زبان عربی و فارسی با هم بر پایه فنون بلاغی، مقایسه دو زبان عربی و فارسی بر پایه شعراء. این مقاله ابتدا به تاریخچه ای از ارتباطات فرهنگی و تاریخی بین عرب و فارس ها پرداخته و زمینه ارتباطات بلاغی بین آنان را بیان نموده و سپس با تکیه بر کتاب های بل...

یکی از انواع آشنایی زدایی در زبان انتخاب بیان پارادوکسی است که علمای بلاغت ما آن را نشناخته و جزو تضاد به شمار آورده اند.گرچه در ادب عربی از دیرباز متناقض نما به کار رفته است، امّا به عنوان ترفندی شاعرانه در کتاب های صناعات شعری نیامده و شاعران از طریق ادبیّات غرب با آن آشنا شده اند. پارادوکس در زبان شعر معاصر عرب در دو ساختار نحوی و معناشناختی شکل می گیرد. پارادوکس از جهت دوسویۀ آن دو قسم است: ی...

با در نظر داشتن این موضوع که «ترجمه» نخستین ابزار برای عبور از مرز ادبیّات یک سرزمین و ورود به قلمرو «ادبیّات دیگری» است، می توان آن را یکی از عوامل مانع انزوا و انفعال انواع ادبی یک ملّت و در نتیجه، انحطاط آن به شمار آورد. پژوهش حاضر سعی دارد نشان دهد که ترجمه در شکل گیری روابط ادبیّات ملل و نیز نقل و انتقال های میان آنها نقش دارد یا حتّی در ادبیّات تطبیقی که یکی از حوزه های مرتبط با ادبیّات ملل است،...