غدیر خم، بر اساس مستندات تاریخی، بی شک یکی از مهم ترین و مسلم ترین حوادث تاریخ صدر اسلام و دوران رسالت پیامبر اکرم9، و روز اکمال دین و اتمام نعمت است. طی سالیان متمادی، اندیشمندان جهان اسلام به ذکر، بررسی و واکاوی زوایا و ابعاد متعدد این واقعه عظیم پرداخته اند. بزرگان شیعه، بر قطعیت وقوع و دلالت آن بر امامت و خلافت بلافصل علی7 تاکید کرده اند؛ اما نویسندگان اهل سنت مواضع متفاوتی گرفته اند. آنچه ...

در اوایل دورة سلطنت قباد پادشاه ساسانی (486- 531 م) جنبشی مهم به رهبری مزدک، با دلایل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، رخ داد؛ که پادشاه نیز، برای تضعیف موقعیت بزرگان و روحانیان، از آن حمایت کرد. طبیعتاً بزرگان با جنبش مخالفت کردند و قباد را از سلطنت خلع کردند و او فقط با حمایت هیاطله توانست دوباره به تخت سلطنت بازگردد. سالیان بعد، اتحاد دوبارة بزرگان و روحانیان با خسرو- پسر سوم قباد- منجر به ا...

در این مقاله ابعاد شخصیتی ابوسعید ابوالخیر به عنوان یکی از بزرگان تصوف با توجه به متن اسرارالتوحید، براساس نظریه­های شخصیتی دوان و سیدنی شولتز (کتل و آیزنک) مورد بررسی قرار می­گیرد. روش کار در این پژوهش روش توصیفی- تحلیلی است و هدف آن ایجاد ارتباط بین علم روانشناسی جدید و ادبیات کهن و اثبات ابعاد شخصیتی یکی از بزرگان تصوف براساس نظریه­های علمی، روانشناسی و نحوه کارکرد امروزی آن ها می­باشد. از آ...

ولایت یکی از اصول دین اسلام است و در تصوّف به معنای قیام عبد به حق در مقام فنای از نفس است، بر این اساس، بزرگان طریقت مولویّه هم به این موضوع پرداخته اند؛ طریقتی که در واقع، یکی از مشهورترین طریقت های عرفان اسلامی در قرن هفتم هجری است که در قونیه رشد و نمو یافته است. در این رساله، بررسی همه جانبه دیدگاه بزرگان طریقت مولویّه پیرامون موضوع ولیّ و ولایت مدّ نظر بوده که به طور کلّی ابتدا به جایگاه ولیّ و...

افسانة مشهور مرگ یزدگرد یکم (399-420 م) آشکارا ساخته‌ و پرداختۀ بزرگان و موبدان زردشتیِ دورۀ ساسانیان بود که با ترجمة خدای‌نامه و با کمک تاریخ‌نویسان عرب و ایرانی روزگار اسلامی بر آن آگاهی یافتند. طبق اجزای داستان مزبور مردم مرگ یزدگرد را خواست خداوند و اسب را فرشتة خداوند برای کشتن یزدگرد و برای رهانیدن آن‌ها از بیدادگری‌های وی دانستند. پرسش این است که چرا در دورۀ ساسانیان چنین داستانی دربارۀ م...

خواجه ابوالحسن علی‏بن حسن سیرجانی از بزرگان صوفیه قرن پنجم هجری است. وی شیخ کرمان بوده و در آنجا داروخانه و اوقاف و مریدان بسیار داشته و مورد تکریم بزرگان صوفیه از قبیل ابوسعیــد ابوالخیر، خواجه عبدالله انصاری و هجویری قرار گرفته است. او که اهل سیر و سیاحت بوده در سیرجــان درگذشته و آرامگاهش تاکنون باقی و زیــارتگاه است. کتاب بیاض و سواد خواجه علی حسن که تاکنون بــه صورت نسخ خطی مانده است، در ح...

مقالۀ حاضر با بررسی دیدگاه‌های عالمان سدۀ اخیر حوزۀ علمیۀ اصفهان در مسئلۀ علم امام، تلاش دارد تا دیدگاه‌های جریان‌های فکری این حوزه را در این زمینه به تصویر بکشد. در این مقاله ضمن اشاره به استدلال‌ها و تبیین‌های علمای این دورۀ اصفهان، سه جریان فکری معرفی می‌شوند: 1. جریان فلسفی و عرفانی‌ای که علم امام را مطلق و فعلی دانسته و به عمومیت آن معتقدند؛ 2. جریان حدیثی‌ای که علم امام را مشروط می‌داند، ...

در اوایل دورة سلطنت قباد پادشاه ساسانی (486- 531 م) جنبشی مهم به رهبری مزدک، با دلایل گوناگون اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، رخ داد؛ که پادشاه نیز، برای تضعیف موقعیت بزرگان و روحانیان، از آن حمایت کرد. طبیعتاً بزرگان با جنبش مخالفت کردند و قباد را از سلطنت خلع کردند و او فقط با حمایت هیاطله توانست دوباره به تخت سلطنت بازگردد. سالیان بعد، اتحاد دوبارة بزرگان و روحانیان با خسرو- پسر سوم قباد- منجر به ا...