تفسیر قرآن یکی از شاخه¬های مهم علوم قرآنی است که از همان سده¬های آغازین اسلام مورد توجه علمای مسلمان عرب و غیر عرب قرارگرفت. از جمله مفسران قرآن، عارفانی بودند که مسیر طریقت را طی کرده و به آن آشنا بودند. هر کدام از این عارفان به ذوق و مشرب خود اشارات و تعبیرات عرفانی را از آیات قرآن، بیان ¬داشتند. از جمله مهم¬ترین این تفاسیر عرفانی عبارتند از: تفسیر «لطایف¬الإشارات» از ابوالقاسم قشیری، تفسیر «...

خاتم الشعرا، نورالدین عبدالرحمان جامی، در قرن نهم هجری می¬زیسته و گرایش عرفانی و صوفیانه داشته است. نگرش عرفانی جامی، متأثر از عرفان محیی الدین ابن العربی است و این تأثیر، در آثار وی، از جمله هفت اورنگ، به ویژه مثنوی¬های تحفة¬الاحرار، سبحۀالابرار و سلسلةالذهب، نمود بارزی دارد. پیر جام در قرن نهم، در بیان و شرح اصطلاحات عرفانی و صوفیانه، نظیر سماع، مراقبه، عشق، تجلی، قرب، عزلت، اراده و نظایر آن ...

شناخت عمیق از صورت بندی های یک جریان فکری، با توجه به بسترها و زمینه ها و با تکیه بر کلیت آن محقق می شود و خوانش های گزینشی و منفک از بافت و زمینه، غالباً به تقلیل گرایی و برداشت های یک سویه منتهی می گردد. براین اساس، پژوهش حاضر به آسیب شناسی یکی از تصورات رایج در گفتمان نقد ادبی ایران می پردازد که تبیینِ سازوکارهای شالوده شکنی در یک متن عرفانی و قرائت شالوده شکنانه از آن را غیرممکن می-داند. این ...

اندیشمندان و محققان بسیاری دربارة جایگاه و اهمیت زن در نظام عرفانی ابن عربی به تحقیق و تفحص پرداخته‏اند؛ چنانکه گویی وی زنانگی را همچون تعینی ثابت و پایدار از جنسیت می‏نگرد. اما تحقیق و تفحص در آثار ابن عربی، به‏ویژه «فتوحات‏المکیه» و «فصوص‏الحکم»، نشان می‏دهد که وی، زنانگی را تنها به‏عنوان صورت و تعینی از جنسیت در تمیز از مردانگی نمی‏نگرد، بلکه آن را در گستره‏ای وسیع در تبیین خداشناسی، جهان‏شن...

در فایل اصل مقاله موجود است.

ما در این تحقیق آثار عرفانی عطار را مورد مطالعه و بررسی قرارداده ایم تا مضامین مشترک عرفانی را که در هر چهار اثر عرفانی او آمده است بیابیم و بدین طریق مضامین عرفانی پربسامد و در نتیجه تفکر و جهان بینی عطار را بشناسیم.

مقالۀ پیش‌رو به تحلیل الگوی «ادراک عرفانیِ» ویلیام آلستون بر اساس پدیدارشناسی ادموند هوسرل و موریس مرلوپونتی می‌پردازد. آلستون در نظریۀ «ادراک عرفانی» بر آن است که اشتراکی بنیادین بین ادراک حسّی و عرفانی برقرار است. او با تحلیلی پدیدارشناختی از ادراکِ حسّی، مرکزی‌ترین ویژگیِ ادراک حسّی را «دادگیِ» موضوعاتِ ادراکِ حسّی به آگاهی می‌داند. در‌واقع وی ادراک را «حضور مستقیم و بی‌واسطۀ اعیان» یا همان «نمود» می‌...

حدیث «لَیغَان» نمونه‌ای از نصوص دینی است که برداشت ظاهری از آن با مقام اخلاقی و عرفانی رسول اکرم (ص) ناسازگار است. در این حدیث که در جوامع روایی اهل تسنن و شیعه از پیامبر اکرم (ص) نقل شده آمده است: در هر روز حجابی مانند ابر جلوی قلب مرا می‌گیرد و به همین دلیل روزی هفتاد بار استغفار می‌کنم. این مقاله ضمن گردآوری، تحلیل، رویکردشناسی و ارزیابی انواع برون‌رفت‌های اخلاقی و عرفانی در زمینه ناسازگاری اس...