چکیده فرقه گرایی و تشدید اختلافات مذهبی جزو لاینفک در تحولات خاورمیانه می باشد. پدیدار شدن دولت های ناتوان مانند لیبی، یمن، عراق، سوریه و ظهور بازیگران قدرتمند غیردولتی فراملی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، طالبان، جماعت اسلامی، جماعات الصحوه، جنبش انصارالله یمن، حزب الله لبنان و... در کنار تغییر در رفتار و کنش گری بازیگران بین المللی و منطقه ای، نظم سیاسی و امنیتی حاکم بر خاورمیانه را متحول...

متأثر از گسترش رخداد‏های خشونت‏بار، فرقه‌گرایانه و تروریستی در یک دهه‌ی اخیر، غالب تحلیل‏گران و پژوهشگران سیاسی در یک دهه اخیر کوشیده‌اند تا ضمن بحث پیرامون رفتار فردی و جمعی انسان‌ها، درباره زمینه‏ها و علل گسترش افراطی‌گرایی و خشونت سیاسی تأمل کنند. توجه به نقش مؤلفه‌های فرهنگی و مذهبی با هدف چرایی گرایش افراد به انجام اقدامات خشونت‌بار، به عنوان یکی از مهمترین دلایل برای فهم خشونت سیاسی در ای...

پیکارجویان سلفی- تکفیری دولت اسلامی عراق و شام (داعش) که پس از 29 ژوئن 2014 میلادی. به «خلافت اسلامی» تغییر نام دادند، گروهی از تروریست­های بین­المللی­اند که با زمینه­های متفاوت جغرافیایی از کشورهای مختلف عربی، آسیایی، اروپایی و افریقایی گرد هم آمده­اند. هدف اساسی داعش، احیای حکومت اسلامی و تسلط بر همه مناطق حیاتی و حکم بر مبنای دین با همۀ اصول و مؤسسات لازم می­باشد. اندیشۀ برتر داعش، تفکر «جها...

یکی از مهم ترین پدیده‌های امنیتی عصر حاضر، ظهور و گسترش گروه تروریستی داعش در غرب آسیا و شمال آفریقاست. پدیده ای که تمامی تحولات سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی در این منطقه را تحت تاثیر قرار داده و موضوع بررسی و مطالعه کارشناسان حوزه‌های مختلف قرار گرفته است. این مقاله درصدد بررسی تأثیرات ظهور داعش در سوریه و عراق بر معادلات سیاسی امنیتی و تحولات قدرت در خاورمیانه است. با توجه به نظریه واقع‌گر...

شکل­گیری بحران سوریه همزمان با پیدایش بهار عربی و بیداری اسلامی بود، برخی تحلیلگران سیاسی فکر کردند بحران سوریه نیز از جنس جنبش­های انقلابی کشورهای منطقه است، امّا شکل­گیری گروه­های تروریستی و بنیادگرایان تکفیری- سلفی که در فعالیتی همسو با یکدیگر علیه منافع ملّت سوریه، این کشور را عرصه تاخت و تاز خود قرارداده­اند، جمهوری اسلامی ایران را در موقعیتی قرارداد که دقیقترتحولات این کشور و منطقه را رصد ن...

چکیده شروع هر بحرانی بستر و ریشه های مختلفی از جمله عوامل تاریخی، ژئوپلتیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دارد. گاهی دولتها در مناسبات بین المللی، در راستای دست یابی به منافع خود و یا جلوگیری از به خطر افتادن امنیت و ثبات کشور خود، اقدام به محدود کردن اثرپذیری خود از گروههای تروریستی می کنند. داعش خشن ترین تشکیلات تروریستی در بین همه گروههای مسلح برجسته در منطقه خاورمیانه است. پس از حمله آمریکا به...

هدف: تحولات اخیر منطقهجنوب غرب آسیا و شمال آفریقا از پردامنه‌ترین تحولات در نظام سیاسی این کشورها به شمار می‌آید که با اعتراض­های مردمی از تونس آغاز شد و در نهایت به سوریه رسید. ترکیه به عنوان یکی از قدرت­های ­منطقه­ای و همسایه سوریه، با این تصور که حکومت بشار اسد سقوط خو...

بحران سوریه از آغاز تاکنون، یکی از مهم ترین رویدادهایی است که جهت گیری های منطقه ای و بین المللی ترکیه را تحت تاثیر قرار داده است. این بحران برای ترکیه به نوعی بازی با حاصل جمع جبری صفر بوده که طی آن هر گونه تحولات بنیادین در ساختار سیاسی و  امنیتی این کشور، امنیت و منافع ترکیه را متاثر خواهد کرد. سوریه دروازه ورود ترکیه به جهان عرب و اتصال استراتژیک ترکیه به خاورمیانه است. این پژوهش با در نظر ...

تأثیر ظهور داعش بر روابط ایران و عراق رحمت حاجی مینه[1]- مهشاد نورائیان اصفهانی[2]   چکیده: ظهور و قدرت گرفتن داعش در عراق و سیطرۀ آن بر بخش های گسترده ای از این کشور، نه تنها عراق را با بحران امنیتی و تهدید سرزمینی جدی رو به رو ساخت، بلکه تهدیدات و مخاطرات مهمی را برای امنیت منطقه ای و بین المللی ایجاد کرده است. شکل گیری ساخت قدرت و سیاست در عراق در دورۀ پسا صدام نقطۀ عطفی در روابط میان ایران ...

منطقه ﻏﺮب آﺳﻴﺎ از ﻟﺤﺎظ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺤﻞ ﺗﻼﻗﻲ ﺗﻤﺪن ویژگی‌ها و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻮده و از ویژگی‌های ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺗﺎرﻳﺨﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ. از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ دارای اﻫﻤﻴﺖ ﺳﻮق اﻟﺠﻴﺸﻲ است، ﺻﻠﺢ، اﻣﻨﻴﺖ و ﺛﺒﺎت آن ﭘﻴﺶ ﺷﺮط دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺻﻠﺢ، اﻣﻨﻴﺖ و ﺛﺒﺎت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺤﺴﻮب می‌شود. این منطقه در چند سال گذشته کانون اصلی بحران‌های جهانی و محل اصلی رقابت قدرت‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای بوده است. غرب آسیا از مهم‌ترین ...