حضرت ابوالفضل(ع) در واقعه عاشورا نقش برجسته ای داشته اند و با عنایت به این موضوع، اشعار مرتبط با آن حضرت در سروده های دفاع مقدس دارای جایگاه خاصّی است. شاعران مقاومت با بهره بردن از صفات و ویژگی های والای آن حضرت، اقدام به مضمون سازی کرده مضمون های جدیدی مانند نام مناطق عملیاتی و صور خیال بدیعی ساخته اند. موضوع این پژوهش، جایگاه حضرت عبّاس(ع) بین رزمندگان و بازتاب آن در شعر مقاومت است که بابررسی ...

دعای سمات یا شبّور دعایی است که بنا بر نقل از دین یهودی به دین اسلام راه یافته است و آن عبارت از همان دعایی است که یوشع بن نون، وصی حضرت موسی دستور داد، لشگریانش آن را به هنگام جنگ با عمالقه در شیپورهای جنگی بدمند و به همین مناسبت هم دعای «شبّور» (شیپور) نامیده شده است. مضامین و الفاظ مشابه آن با تورات مؤید این نقل است. آنچه در این مقاله به بررسی آن پرداخته شده، فقره ای از این دعاست که در آن نبوت...

پیوند ادبیات و اجتماع منشأ شکل¬گیری مضامین اجتماعی در حیطه شعر است. شعر مشروطه به سبب تعهد به واقعیت¬های اجتماعی بیش از پیش بازتاب مقتضیات زمان بوده تا آنجا که رسالت شعر در این دوره بیداری مردم و بیان حقایق اجتماعی و سیاسی است. درنتیجه تغییری که در ساختار حکومت مشروطه به وجود آمد، مفاهیم تازه ای چون: آزادی، قانون، مجلس، انتخابات و غیره در برابر مدح شاهان مستبد به شعر راه یافت و زمانی که جامعه ب...

شعر نصرت رحمانی آینه ی اجتماعی است که شاعر در آن زیست می کند. وی در اشعارش به روایت رویدادهای اجتماعی می پردازد و علیه ناهنجاری های جامعه قیام می کند. نگارنده در این رساله کوشیده است به تحلیل جامعه شناختی اشعار قبل از انقلاب نصرت رحمانی بر اساس نظریه ی بازتاب و آرای هانری زالامانسکی بپردازد. بر اساس این نظریه، آن چه در نقد آثار ادبی اهمیت دارد، شناخت محتوای آن ها مبتنی بر دیدگاه های جامعه شناخت...

انعکاس باده نوشی در میان اقوام کهن، مضامین خمری در ادبیّات را به وجود آورده و در شعر فارسی نیز از همان ابتدا، این مضامین رایج بوده است. پژوهش حاضر، بازتاب مضامین خمری در شعر خاقانی را بررسی کرده و این نتیجه ها را در پی داشته است که، با وجود حجم اندک شعرهای خمری خاقانی در مقایسه با کلّ دیوان وی، مضامین خمری در دیوان این سراینده از قوی ترین اشعار بادگانی در شعر فارسی به شمار می آیند و دقیق ترین تصا...

نقاشی ایرانی مشحون از مضامین عرفانی است که از شعر و ادبیات و فرهنگ اسلامی برگرفته شده اند . هنرمند سنتی با استفاده از این مضامین آثاری متناسب با مفاهیم معنوی پدید می آورده که بازتاب شیوه ی زندگی و سلوکش نیز بوده است . بنظر می رسد سلوک معنوی هنرمند در تولید اثر هنری نقش مهمی ایفا می کرده و بخشی از این سیر و سلوک با عبادت ، ریاضت و خلوت همراه بوده است . در این تحقیق سعی شده با بررسی شیوه ی سلوک ...

آنچه نسل امروز را به تعمق در اشعار و افکار پروین اعتصامی وادار می کند، علاوه بر انگیزه-های ملی و قومی و جنسیتی، آوای حقیقت جویی و عدالت طلبی و توصیه های اخلاقی و انسانی و علم آموزی است که از خلال شعر بی دروغ و بی نقاب شاعری صادق دیده می شود. «اعتصامی، 1355». هدف محقق در این تحقیق که حاوی پنج فصل می باشد شناسایی اشعار پروین و نتیجه شگرفی که با استفاده از این اشعار که حاوی مضامین تربیتی، دینی ...

مضامین اخلاقی و اجتماعی از مباحث اصلی در ادبیّات فارسی است. در شاهنامه که اثری حماسی است، سخن از انسان هایی آرمانی به میان می آید که آراسته به صفات نیکوی انسانی هستند و پای بندی به اخلاق، بارزترین ویژگی زندگی آنان است. فردوسی که صاحب گفتاری پاک و آراسته به راستی و درستی است، خود، به فضایل اخلاقی پای بند است و در داستان های شاهنامه به بیان این ارزش ها در زندگی آدمی می پردازد. بوستان سعدی نیز که ا...

چکیده مسجدها، مکتب­ها، تکیه­ها، حسینیه­ها، مراسم­های تعزیه و احادیث از جمله رسانه­های دینی سنتی هستند. مخاطبان این رسانه­ها عموم مردم هستند و اصولاً آن ها را باید رسانه­های دینی سنتی بنامیم. با توجه به رسالت دین اسلام مبنی بر اینکه برای همه انسان­ها و به منظور هدایت آن ها آمده است، ارتباط­گران سنتی با روی باز همه علاقه­مندان اسلام را پذیرفته­اند. در پژوهش حاضر حدیث به مثابه یک رسانه دربردارنده پ...