فردوسى از نامورترین حماسه سرایان دنیا و از افتخارات زبان فارسى است که در اشعار خود از تاریخ ایران باستان و اعتقادات و باورهاى کهن ایرانى بهره ها جسته و اثرى بزرگ با نام شاهنامه خلق کرده است. جستار حاضر، نگاهى تطبیقى به اثر جاودانة این شاعر پارسی گوی و حماسة هومر شاعر نابیناى یونانى است. شاید در اولین نگاه، حماسى بودن این دو اثر نمایان تر باشد؛ اما با نگاهى عمی قتر، مى توان دیدگاه برابر و متفاوت...

دانشمند برجستة ایرانى، فیض کاشانى که از نوابغ علمى عصر خویش به شمار مى رفت، نه تنها در علوم عقلى و نقلى از تبحّر و تضلّعى خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب و عرفان دستى توانا داشت و به موازات آثار علمى گرانقدرش، دیوان شعرى از خود به یادگار نهاد که مضامین بکر حکمى، عرفانى و توحیدىِ مبتنى بر دو اصل متین قرآن و حدیث به وفور در آن یافت م ىشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسى میزان تأثیر امثال ق...

دانشمند برجستة ایرانى، فیض کاشانى که از نوابغ علمى عصر خویش به شمار مى رفت، نه تنها در علوم عقلى و نقلى از تبحّر و تضلّعى خاص برخوردار بود، بلکه در حوزة ادب و عرفان دستى توانا داشت و به موازات آثار علمى گرانقدرش، دیوان شعرى از خود به یادگار نهاد که مضامین بکر حکمى، عرفانى و توحیدىِ مبتنى بر دو اصل متین قرآن و حدیث به وفور در آن یافت م ىشود. هدف از نگارش و تدوین این مقاله، بررسى میزان تأثیر امثال ق...

سن امید به زندگی ، به عنوان معیاری برای تشخیص متوسط طول عمر مفید افراد یک جامعه است. این معیار نشان  می دهد که هر فرد باید حداقل توقع چند سال زندگی در جامعه اى که در آن متولد شده یا زیست می کند را داشته باشد. شیوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی ، سطح آموزش و تربیت ، نگرش فردى ، آزادى هاى اجتماعى و وجود رسانه های فراگیر ، سبک زندگی رایج ، کمیت و کیفیت استرس های روانى و فیزیولوژیک ، میزان تفریحات م...

بازار یکى از عناصر اصلى شهر ایرانى و به مثابه قلب تپنده آن بوده است. بازار نه تنها محل داد و ستد و مبادلات کالا بوده، بلکه فضایى جهت شکل ‏گیرى ارتباطات اجتماعى و نیز مکانى ‏براى ‏تصمیم‏ گیرى‏ هاى جمعى حیاتى در مواقع لزوم بوده است. دگردیسى و تغییر ماهوى در بخش‏ هاى اقتصادى و معیشتى از یک طرف و ورود اتومبیل به عرصه‏ هاى شهرى، موجبات از هم گسیختگى کالبدى بازار و در بعضى موارد نابودى کامل آن را فرا...

پیش از آغاز دوران مدرنیته‌ى ایرانى، تریاک از جایگاهى ویژه در زندگى روزمره‌ى ایرانیان برخوردار بود و در پزشکى و فراغت ایشان جاى داشت. این روند حتى تا سال‌هاى آغازین قرن بیستم ادامه یافت و کشور را به یک تولیدکننده‌ى عمده‌ى تریاک، حدود 100 تن در سال، تبدیل کرده بود. (کریمى،2000) با تصویب قوانین مالیاتى جدید بر تولید تریاک (همانند قانون تحدید تریاک مصوب22 اسفند 1289)، تعیین انحصار دولتى تولید و توز...

افول دیندارى و معنویت در میان جوانان ایرانى مدتهاست موضوعى جدلى براى ابراز دیدگاههاى متفاوت و متعارض در سطح جامعه شده است. برخى مطالب و گفتگوهاى موجود در مطبوعات و تریبون هاى مذهبى نشان دهنده نگرانى هاى محافل دینى و بعضى مسئولان سیاسى کشور در مورد وضعیت دیندارى مردم و به ویژه جوانانى است که تمامى سالهاى زندگى شان را در ظلّ حکومت دینى جمهورى اسلامى سپرى نموده اند. مقاله حاضر با فراتحلیل 14 پژوهش ...

 یکى از روش هاى مواجهه با پیچیدگى و عدم قطعیت، بهره گیرى از نظریه ى فازى است. بر اساس این نظریه که توسط یک دانشمند ایرانى به جهانیان ارائه شده، امکان بررسى سیستم ها در سطحى فراتر از منطق ساده انگارانه دودویى فراهم مى گردد. شهرها به لحاظ تعدد عناصر و پیچیدگى روابط جزو سیستم هاى پیچیده هستند که یافتن عناصر سازنده این سیستم و همچنین پیوندهاى آنان هسته اصلى مسائل شهرى را تشکیل مى دهد. این مقاله گزا...

این نوشته از منظر انسان‏‌شناسى اقتصادى، نگاهى متفاوت با مردم‏‌شناسان کلاسیک مکتب نوسازى به ده ایرانى به مثابه زادگاه فرهنگ تولیدى و کار دارد و به برخى عوامل موثر در فروهشتگى ده و دگرگونى و تقلیل ساختار تولیدى شهرهاى ایران اشاره می‌کند. در یک صد سال اخیر، ایرانیان با شتابى فزاینده از فضاهاى تولیدى در ده، ایل، فضاهاى کشتکارى، دامدارى، و همزمان از فضاى تولیدات و صنایع شهرى، سازمان‌هاى غیررسمى و نی...

طراحى و تولید وسائل روشنایى در ایران با روندى یکنواخت از دوران باستان به دوره اسلامى رسید. هنرمندان ایرانى در این دوره چند صد ساله با بهره گیرى از تجارب پیشینیان وسایل مجهزتر و زیباترى ابداع کردند. با تأسیس دولت قاجار که مقارن رودرویى جامعه سنتى ایران با مظاهر تمدن و پدیده‌هاى صنعتى اروپا بود، این وسائل دست‌خوش تحول و تکامل گردید؛ به‌ویژه با راهیابى نیروى گاز و برق اغلب وسائل روشنایى یا از زندگ...