رشیدالدین فضل‌الله همدانی (645-718 ق/ 1247- 1318 م) طبیب، مورخ، وزیر و سیاستمدار برجسته سلاطین بزرگ ایلخانی، غازان و اولجایتو، به شمار می رود. بدون تردید فعالیت‌های اجتماعی این وزیر مدبر و دانشمند در گرایش سلاطین متأخر ایلخانی به اعمال یک سلسله اقدامات اصلاح طلبانه خصوصاً در زمینه اقتصادی و توسعه شهر و روستا و تثبیت نظام مالیاتی به نحو کاملاً چشم‌گیری مؤثر بوده است. از این روی شایسته است فعالیتها...

چکیده پیدایش فرقه ها و شاخه های جدید از ادیان قدمتی برابر با تاریخ تمدن بشری دارد. موقعیت جغرافیایی و سیاسی کشورهای مسلمان مخصوصاً در حوزه غرب آسیا و شمال آفریقا سبب شده تا از دوران باستان پیروان ادیان گوناگون در کنار هم زندگی کرده و برحسب شرایط سیاسی و حکومتی در دوره های مختلف تاریخی هریک از ادیان دچار افت و خیز شوند. مخصوصاً ایران که همواره مستعد پرورش و ظهور ادیان، فرقه ها و مکاتب جدید بوده و...

چکیده خواست اصلی این مقاله ارائه نظرهایی در جهت تطبیق معماری بناهای اواخر دوره ایلخانان با تمایلات کوچرویی است. ساکنان آسیای مرکزی از دیرباز چندین بار به صورت مهاجر یا مهاجم به سرزمین‌های همجوار خود وارد شدند. مغولان آخرین گروه از مهاجرینی بودند که پس از ترک مأوای خود، به سرزمین‌های چین و ایران رهسپار شدند. تعامل ساکنان سرزمین‌های جدید با مهاجمین تاثیرات متقابلی به همراه داشت. مطالعه معماری و...

چکیده: فقه شیعه از ابتدای پیدایش تا عصر حاضر فراز و فرودهای زیادی را به خود دیده و دوران مختلفی را پشت سر گذاشته است و در گذر زمان و در بر خورد با تغییرات و دگرگونی های اجتماعی دستخوش تحوّلات بسیاری شده است و در این میان فقها به عنوان پاسداران میراث رسول اکرم(ص) و ائمه معصومین (ع) تلاش بسیاری نموده اند تا فقه شیعه در طول تاریخ کمال و بالندگی خود را حفظ کند و بتواند نیازهای مختلف هر عصر را پاسخ ...

هنر گچبری هنری است که از دیرباز در معماری ایرانی دارای جایگاه ویژه ای بوده است و همواره از دوران باستان تا زمان معاصر در بناهای ایرانی حضور داشته است. به علت وجود شاهکارهای گچبری در بناهای دوره ایلخانی این دوره به عصر گچ شهرت پیدا کرده است. از میان این بناها، مقبره پیر بکران در منطقه لنجان در حوالی اصفهان یکی از شاهکارهای تزیینات گچبری این دوره می باشد. این بنا آرامگاه محمد بن بکران از مشایخ بز...

پریم یا فریم، شهر و ناحیه¬ای با سابقه¬ی تاریخی از دوره¬ی پیش از اسلام در طبرستان بوده است. نام این سرزمین خصوصا در ذکر حوادث دوره¬ی فتوحات مسلمین و نیز حمله¬ی مغول¬ها در منابع جغرافیایی ذکر شده است. در پیدایش و رشد طبیعی پریم، رودها و منابع آبی فراوان، نزدیکی به دریای مازندران، وجود مراتع و اراضی قابل کشت موثر بوده است. قرار¬گیری در مسیر راه¬های تجاری نیز در شکل گیری و رشد جغرافیای انسانی پریم ...

در این پژوهش تلاش شد تا با بررسی نقوش، مضامین و محل قرارگیری کتیبه های باقی مانده از دوره ی ایلخانی به تاثیر لایه های آشکار و پنهان سیاست و مذهب در این دوره پرداخته شود. به این منظور سه نمونه ی موردی شامل تخت سلیمان، محراب اولجایتو و مقبره ی پیربکران مربوط به دو دوره ی تاریخی( قبل و بعد از اسلام آوردن ایلخانان)، مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام پذیرفته است نش...

گنبد سلطانیه شاهکار هنر معماری ایران و جهان، بزرگ ترین گنبد آجری و سومین گنبد بزرگ جهان پس از گنبدهای سانتا ماریا دلفیوره و ایاصوفیه است که طی مدت زمان ده سال و در بین سال های 713-704 (ه.ق) توسط سلطان محمد خدا بنده (اولجایتو) در سلطانیه احداث شده است. این گنبد با تزئینات کاشی کاری آراسته شده که طی قرون متمادی و بر اثر شرایط اقلیمی بسیار سخت حاکم بر آن آسیب دیده اند. مرمت و بازسازی کاشی های گنب...

بیان مسئله: ربع رشیدی یا رشیدیه یک مجموعۀ معماری و بنا به آنچه در نزهت‌القلوب (740 ه.ق.) آمده است «شهرچه‌ای» فرهنگی و دانشگاهی در شمال شرقی تبریز و در کوه‌پایۀ سرخاب بوده است که در عهد ایلخان سلطان محمد خدابنده اولجایتو با همت و نظارت خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی طراحی و ساخته شد. بر اساس وقف‌نامۀ ربع رشیدی، مجموعۀ معماری شهرچۀ ربع رشیدی دارای بناهای همگانی و عام‌المنفعۀ بسیاری بوده و گرمابه...

قرن هفتم هجری از قرون بسیار مهم در تاریخ ایران اسلامی و جهان است. دامنه حوادثی که در این قرن رخ داد تا به امروز ادامه دارد. در ابتدای قرن شاهد قدرت نمایی 5 نهاد قدرت و کشمکش آشکار و پنهان آنان با نیروهای داخلی و خارجی هستیم : خلافت عباسی به رهبری الناصر لدین الله ، خوارزمیان به سلطانی محمد خوارزمشاه، سلاجقه روم ،اتابکان ملوک الطوایف و اسماعیلیان . هر پنج جریان در مرحله اوج قدرت بسر می برند که ن...