هم‌نشینی و جانشینی، همان‌گونه که زبان‌شناسانی چون رومان یاکوبسون از آغاز اشاره کرده‌اند، تار و پود زبان را تشکیل می‌دهد. ازاین‌رو، می‌توان با مشخص‌کردن مؤلّفه‌های معنایییک واژه خاص و سپس بررسی ارتباط‌های واژه‌های هم‌نشنین و جانشین با آن، کارکردهای واژه را در زبان در سطح گسترده‌ای مشخص کرد. با این روش، ابتدا هم‌نشین‌ها و جانشین‌های واژه مدّنظر مشخص می‌شود، سپس بر پایه مؤلّفه‌های معنایی به‌دست‌آمده ...

ابن سینا هم چون دیگر حکمای مسلمان، به عینیت حقیقت اوصاف خداوند اعتقاد دارد. نقطه افتراق او از غالب حکما در آن است که وی به عینیت  اوصاف الهی در مقام مفهوم نیز قائل است؛ حال آن که دیگران این مفاهیم اوصاف الهی را متکثر و مختلف می دانند. برخی بر اثر سوء فهم، ابن سینا را در این باره به مغالطه مفهوم و مصداق متهم ساخته اند. اما این نظریه با توجه به مبانی او قابل پذیرش است؛ زیرا ابن سینا انتزاع مفاهیم...

در کتاب شریف نهج البلاغه، از شخصیت های تاریخی بسیاری، سخن به میان آمده است-که از این شخصیت ها، حضرت علی(ع) هم در خطبه ها و هم در نامه ها و همچنین در جملات قصارش و با توجه به موقعیت آن ها مورد خطاب قرار داده است. در این پژوهش با عنوان «بررسی جایگاه شخصیت های تاریخی در نهج البلاغه» سعی برآن است تابه روش توصیفی-تحلیلی مبنی بر خطبه ها، نامه ها و حکمت ها ی نهج البلاغه و نیز استفاده از برخی منابع ت...

نقش حکومت در ادار? امور اجتماعی و ایجاد نظم و عدالت، تصدی حکومت به دست شایسته ترین فرد را ضروری می نماید. این موضوع از آغاز حیات اجتماعی بشر، مورد توجه تمام اندیشمندان سیاسی بوده و هر یک، بر مبنای فرهنگ، عرف و آیین خود، معیارهای شایستگی را به گونه ای تبیین نموده اند. از آنجا که دین اسلام، دینی جامع بوده و برای هم? ابعاد زندگی بشر، برنامه دارد، در خصوص حکومت نیز، دارای معارف گسترده و همه جانبه ...

از نظر عرفا درک حقیقت عشق به یافتن و چشیدن است و با بیان و تعریف نمی توان حقیقت آن را قابل درک کرد. اما چیزی که به تبیین ماهیت عشق کمک می کند بیان اوصاف و آثار عشق است. لذا تحقیق حاضر از طریق بیان اوصاف و آثار عشق از زبان سنایی، مولانا و امام خمینی (ره) به بررسی ماهیت عشق پرداخته است. عشق تنوعی به انواع معشوق دارد و در یک تقسیم بندی کلی به عشق حقیقی و مجازی تقسیم می شود. از دیدگاه عرفا عشق حقی...

هدف این مقاله تبیین دیدگاه های سیاسی امام هادی(ع) است. با توجه به شرایط بسیار سخت و فضای ملتهب سیاسی دورۀ امام هادی(ع)، آن حضرت(ع) مجالی برای ارائۀ دیدگاه های سیاسی در دورۀ امامتشان نداشتند؛ اما در این مقاله سعی شده است که برخی از دیدگاه های ایشان از منظر سیاسی بررسی و تحلیل گردد. ابتدا به رویکرد کلان آن حضرت(ع) نسبت به سیاست و حکومت از جمله نوع نگاه امام به قدرت و دنیا و همکاری با حکومت های ظا...

کتاب نفیس صحیفه ی سجادیه منسوب به امام سجاد (علیه السلام) است. این متن ادبی بی نظیر دعا در بر دارنده ی مفاهیم بلند و آرمانیست، که در زیباترین شکل ادبی گنجانده شده است؛ امام سجاد (علیه السلام) در این کتاب شریف، آن چنان دقیق اوصاف الهی را بر می شمرند که مخاطب را به داشتن چنین معبودی حریص می سازند. نگاه موشکافانه ی ایشان به پدیده های هستی و انسان، به گونه ای است که انسان را به تفکر در هستی و خود و...

قرآن کتاب زندگی و مایه ی هدایت بشر است. در زمینه ی قرآن تحقیقات زیادی صورت گرفته است که یکی از آنها بحث تناسب و انسجام آیات قرآن است. انسجام قرآن فقط مربوط به بحث سور و آیات نیست بلکه مربوط به دایره ی لغات نیز هست. در این پژوهش به ارتباط بین اوصاف و اسماء الهی که در فواصل آیات قرار گرفته اند با مضامین آیات در سوره ی بقره پرداخته شده است که در فن بدیع تناسب اطراف نام گذاری شده و از میان اقسام آن...

شناخت اسامی و اوصاف روز قیامت از مهم ترین راه های شناسایی این روز عظیم است. توجه به پیوستگی این اسامی و اوصاف چهره ای روشن از قیامت ارائه می دهد و مضامین نهفته در این اسامی و اوصاف را جهت هدایت و بهره گیری از این معارف در زندگی دنیا، آشکار می کند. تعداد اسامی قیامت که به طور صریح در قرآن از آن ها یاد شده بیست و یک نام است. برخی از این اسامی مانند القارع? ناظر بر حوادث قیامت است. برخی دیگر مانند...

چکیده ارتباط مستمر حضرت علی (ع) با قرآن و حضور ایشان در خانه وحی و ارتباط با منبع آن، سبب اثرپذیری نهج البلاغه از قرآن کریم شده است. این اثرپذیری، گذشته از حوزه لفظی در حوزه معنایی نیز قابل مشاهده است. بنابراین، منظور از اثرپذیری تنها استناد به آیات و یا الفاظ قرآنی نیست، اگرچه آن هم مطلب مهمی است؛ بلکه این کتاب از نظر معنایی، در همه موارد از کلام الهی مدد گرفته و امکان تطبیق در موضوعات مختلف...