ترکیب اضافی «حق معنوی» در میان فقها و حقوقدانان داخلی، به روشنی مصداق‌یابی و موضوع‌شناسی نشده و دامنة مصادیق آن در تعاریف مختلف، متفاوت است. این اختلاف در مفهوم و دامنة مصادیق حق معنوی، ناشی از ترجمه و وارداتی بودن این اصطلاح از ادبیات حقوقی غرب نیست؛ چرا که در آنجا نیز با دقت در نام‌ها و عبارت‌های انتخاب شده برای این مفهوم، همین ابهام و سردرگمی را می‌توان مشاهده کرد. امروزه با نظر به اهمیت مو...

با ورود معنویت به تحقیقات سازمان و مدیریت، بهبود قابل توجهی اتفاق افتاده است. برای مدت ها معنویت از تحقیقات سازمان و مدیریت کنار گذاشته شده بود اما تحقیقات فزاینده ای نشان داد که آن مرتبط و یکپارچه کننده بسیاری از نتایج در سطوح فردی، سازمانی و جامعه است. در تحقیقات صورت پذیرفته بیشتر به نقش رهبر معنوی و محیط کار معنوی پرداخته شده و نقش پیروان معنوی در معادله رهبری نادیده گرفته شده است. این مطال...

چکیده انسان در دنیای معاصر نیازمند تدوین مدل و سبک معناداری از زندگی است تا با رصد کردن نقطه تعالی و کمال، بر محور آن حرکت کند و به مسیر هدایت رهنمون شود. رسیدن به چنین مدلی از زندگی که ضرورت آن از سوی بسیاری از انسان شناسان و فیلسوفان الهی و حتی غیر الهی مورد تأکید قرار گرفته، نیازمند ارائه ی الگوی شایسته ای به نام «انسان معنوی»است. پژوهش حاضر که در همین راستا انجام پذیرفته، به تبیین و تحلیل ...

زمینه و هدف: در روان شناسی سلامت، مقوله ی انسان هنجار (نرم) که می شود آن را معادل انسان سالم و معیار هم گرفت؛ از اصول بنیادین و ایده آل هر نظام است. در نظام فرهنگی، تربیتی و روان شناسی اسلامی، به این مقوله، توجه ویژه شده است؛ زیرا مهم ترین هدف تربیت اسلامی، تربیت انسان سالم و ایده آل است. روش بررسی: از آنجایی که این تحقیق، تحقیقی توصیفی بود، روش آن، صرفاً کتابخانه ا ی و فیش برداری از طریق مراجعه...

امروزه با تفوق مباحث هستی شناسی بر معرفت شناسی و طرح ناگذرایی وجودی، فرافعلیت و فرونکاستن واقعیت به فعلیت و حادثه قابل مشاهده و طرح لایه لایه بودن واقعیت، ناگزیر اعتراف به موجودی مطلق می شود که برخلاف مشروط و ممکن بودن هر شیئی، شرطِ بلاشرط و مطلقِ هر شرط و امکانی به شمار می رود. لزوم توجیه پذیری مابعدالطبیعی آرمان های بشری، زمینه مستعد تاریخی دین در پذیرش این آرمان ها، توجه به رابطه مفهومی خدا و ...

در عرفان اسلامی، انسان، موجودی ذومراتب با ساحت های وجودی مختلف است که هر یک از آنها دریچه ای به وجود پر رمز و راز این معمای هستی است. در میان عارفان مسلمان، چهره مولانا جلال الدین رومی در کشف رازهای درونی انسان و گشودن اسرار وجودی او بسیار برجسته است. مولوی با بهره گیری از تعالیم عمیق دینی و تجربیات عارفان پیش از خود و آمیختن آنها با تجربیات عرفانی خویش توانست انسان شناسی عرفانی بسیار متعالی و ...

سلامت معنوی از ‌لحاظ اختلاف در مفهوم معنویت، جهان‌بینی و نظام‌های ارزشی، مقولة پیچیده‌ای است که با توجه به بینش خاص هر گروه، تعریفی خاص می‌یابد. از طرفی اعتقاد به نظام احسن متضمن خداشناسی، جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و معادشناسی است. پس اعتقاد به نظام احسن به ‌عنوان آموزه‌ای عقلانی در ادیان آسمانی می‌تواند راهبردهای موفقی در ارتقای سلامت معنوی پیش کشد. مقالة حاضر با هدف بررسی بازتاب اعتقاد به نظام ...

هوش معنوی در سال‌های اخیر از جمله سازه‌های مورد توجه در روان‌شناسی محسوب می‌شود. از دست دادن امید به زندگی و احساس یاس و ناکامی در انسان‌های عصر تکنولوژی، روان‌شناسان را به شناسایی سازه‌ای راهگشا برای انسان واداشت که به هوش معنوی یا وجودی معروف است که بالاترین سطح هوشی و قوی‌ترین نوع سازگاری فرد با محیط محسوب می‌شود. از طرفی معنویت یکی از ارکان مهم فلسفه صدرا محسوب می‌شود و گرچه اصطلاح هوش معنو...

نهج البلاغه ارزشمند ترین کتابی است که پس از قرآن کریم می‌توان با تأمل و تفکر در آن، به ابعاد وجودی یک انسان کامل پی برد. این کتاب که منشور انسان‌سازی است، شیوه‌ی رشد و تحمل معنوی (زیست معنوی) انسان و جامعه را به خوبی آموزش می‌دهد. فقط کافی است اندکی در آن غوطه‌ور شده، تا از طریق آن مسیر معنویت و رسیدن به کمال، به بهترین وجه ممکن دریافت گردد. مقاله حاضر به بررسی نامه 31 حضرت علیه السلام در نهج‌ا...

در این مقاله نخست مروری بر جایگاه و اهمیت نیازها در حوزة روان‌شناسی می‌گردد و در ادامه با توجه به ضرورت درنظر گرفتن نیازهای معنوی در سلسله‌ مراتب نیازها، به بررسی اجمالی ادبیات تفکر ارزشی و نیز متون علمی موجود، درخصوص اهمیت و جایگاه نیازهای معنوی ‌پرداخته می‌شود. در حوزة معرفت دینی گسترة نیازها از محدودة انسان و روابطش با خود و دیگران به وسعت خدا و همة هستی بسط می‌یابد. با این پیش‌فرض، نیازهای ...