علم کلام به معنای استدلال در باره مفهوم آیات وحی و تأویل آن تا زمان خلفای راشدین به دلایلی مرسوم نبود، اما به دلیل ویژگی تعقل گرایی اسلام و وجود علمای فرهیخته، منجر به پیشرفت علم کلام برای مقابله با افکار غیر توحیدی گردید و سه فرقه اشاعره، معتزله و امامیه مهم ترین دیدگاه کلامی اسلامی را پدید آوردند. از میان این سه مذهب کلامی به دلایلی، اشاعره یکه تاز میدان شده اند. این غلبه در ادبیات فارسی و ای...

تحلیل گفتمانیِ ابرگفتمان اندیشه سیاسی ایرانشهری[1] الهام حسین‌خانی[2]- دکتر سیدجواد امام‌جمعه‌زاده[3] تلاش بنیادی این مقاله آن است که نشان دهد، اندیشه سیاسی ایرانشهری، نه تنها یک گفتمان است که پیشینه مولفه‌های گفتمانی را داراست، بلکه یک ابرگفتمان است، چرا که نه ‌  تنها در بیش از هزاروصد سال بقای گونه نظم ‌محورِ آن، به صورت هژمونیک غالب بوده است، که خرده‌ گفتمان‌هایِ درونیِ هنجارگرا و برابرگرایِ آن، ...

بسیاری از مورخان و پژوهش گران کشورهای عرب بر آنند تا علاوه بر جعل نام خلیج فارس ، پادشاهان ایرانی هرمز را نیز عرب تبار، و فرهنگ و قلمرو پادشاهی آنان را متعلق به کشورهای عربی بدانند . از این رو لازم است تا از این پس علاوه بر شواهد و تحقیقات تاریخی ، ادبیات خلیج فارس نیز مورد بازنگری و تحلیل جدی قرار گرفته تا بی پایه بودن این ادعاها بیش از پیش آشکار گردد . بنابر همین ضرورت این مقاله یکی از آثار ا...

فره ایزدی در اندیشه سیاسی ایرانشهری پدیداری کارکردی دارد به گونه ای که یکی از مولفه های تداومی به حساب می­آید. ثبات،<span style="font-size:...

چکیده: عصر صفوی دوره‌ای مهم در صورتبندی گفتمان هویت سیاسی- اجتماعی ایران است. در این دوران، پس از سال‌ها فترت، حکومتی مستقل، فراگیر، انحصاری، قدرتمند و دارای ایدئولوژی ویژه سیاسی شکل گرفته و با کاربست سخت و نرم افزارهای قدرت جامعه را همسو با خویش متحول نمود. مدارهای سازنده سیاست و امر سیاسی در عصر صفوی دستخوش بازاندیشی و مفصل‌بندی‌دگرباره گردید. در این دوره اندیشه و عمل سیاسی- اجتماعی ایرانیان،...

شواهد بسیاری است که افلاطون و ارسطو و حتی سقراط از اندیشه شرق و بویژه ایران تأثیر پذیرفته اند. این مهم متأثر از دو رویداد بود. ابتدا، اوضاع آن زمانه یونان، مراوده یونانیان و ملل شرق خصوصاً ایرانیان، تردد مغ ها به آسیای صغیر و سفر متفکران یونانی به کشورهای شرق زمینه این آشنایی را مهیا کرد. دوم، ویژگی های والای شاه آرمانی ایران که همواره مبنای اندیشگی دینی و سیاسی دولت ایرانی محسوب می شد. شاهی خوب...

چکیــده: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی درصدد بازخوانی متن تاریخ بیهقی با هدف دریافتی از بینش تاریخی و سیاسی مورخ آن برآمده‎است. در این پژوهش با طرح پیشینه‎ای از تاریخ نگاری در ایران و همچنین پیشینه جایگاه اندیشه سیاسی در متون دوره میانه، به تاریخ بیهقی نیز از منظر متنی نگاه شد که اندیشه سیاسی در نهان تاریخ نگاری آن جریان دارد. برای بررسی بینش تاریخی و سیاسی بیهقی ضمن تبیین اجمالی دو دیدگاه ...

برخلاف شاعران عرفانی، که عموماً با تحولات اجتماعی و سیاسی بیگانه­اند، تاریخ سیاسی شیراز قرن هشتم در شعر حافظ بروز یافته است که می­توان جوهرة آن را اندیشة ایرانشهری دانست. در اواخر دورة ساسانی، مفاهیم متعددی در قالب فرهنگ و اندیشة ایرانیان شکل گرفته­بود که ریشه در چندین قرن تمدن و مواجهه با تمدن‌های دیگر داشت. اندیشة سیاسی ایران باستان یکی از مقولاتی ا­ست که در دوران اسلامی تداوم یافت و از آن به ...

کتاب خواجه نظام الملک مشتمل بر 50 باب است که در این پژوهش براساس اندیشه ی سیاسی ایرانشهری که یکی از عوامل تداوم حیات سیاسی و فرهنگی ایران زمین به شمار می رود، مورد بررسی قرار گرفته است. عمده ی تحقیقات در این زمینه محتوا محور بوده، بررسی محتوا محور فقط به نکات آشکار می پردازد که با رسالت ادبیات چندان سازگار نیست. بنابراین در این پژوهش با نگاهی شگرد محور که یکی از اصلی ترین روش بررسی اندیشه های م...