:مقاله حاضر بر آن است تا ضمن نقد و بررسی نظریه های متداول در خصوص موانع توسعه سیاسی در ایران –از یک سو به تبیین و بررسی دیدگاه های متفکران لیبرال اعم ماز ملکم خان –میرزا آقا خان نوری-تقیر زاده آدمیت و بسیاری دیگر از روشنفکران این طیف فکری پرداخته و از سوی دیگر نیز زویکردی به اراه اندیشه گران اسلامی در باب موانع توسعه سیسی در ایران داشته باشد.ادعای اصلی این مقایه آن است که سبب ساز اصلیئ تداوم خو...

این مقاله به بررسی اندیشه سیاسی ابن رشد  می­پردازد. متفکری که او را پل انتقال علوم اسلامی به اروپا و جهان مسیحیت برشمرده­اند. وی در قرطبۀ اندلس (595 – 520) در خاندان با سابقه بنورشد دیده به جهان گشود. پدر و پدر بزرگش، جملگی از امامان جمعه و جماعت، قاضی و مدرس بودند؛ همین زمینه سبب شد که او به فراگیری علوم دینی روی آورد. ابن رشد، در موقعیت­های گوناگون علمی – فرهنگی قرار گرفت. از جمله حضور در شور...

نظریه «زوال اندیشه سیاسی در اسلام وایران» در سال 1373 در قالب کتابی با همین عنوان به چاپ رسید واز همان زمان درباره این موضوع در مطبوعات وکتب مربوط به اندیشه سیاسی واکنش های متفاوتی نسبت به آن وجود داشته است. نظریه «زوال اندیشه سیاسی در اسلام وایران» از معدود نظریه های منسجمی است که با روش مشخص می کوشید تا خطوط کلی تاریخ اندیشه سیاسی (و به طور کلی تاریخ اندیشه) را در ایران ترسیم کند. طبیعی است ک...

این مقاله به بررسی نقش امام علی علیه‏ السلام در اندیشه سیاسی اسلام می‏ پردازد؛ از این رو ابتدا مروری بر تألیفات انجام شده در موضوع اندیشه سیاسی اسلام خواهیم داشت و جایگاهی را که این تألیفات برای آن حضرت، قائل شده‏اند، بررسی خواهیم کرد؛ سپس با استفاده از روش‏های تفسیری سعی خواهد شد زمینه‏ای برای فهم هر چه بیشتر جایگاه اصلی آن حضرت در تاریخ اندیشه سیاسی اسلام فراهم آوریم؛ بنابراین هدف اصلی در این...

گروه پژوهشی «فقه سیاسی» یکی از سه گروه اصلی پژوهشکده اندیشه سیاسی اسلام وابسته به مرکز مطالعات و تحقیقات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم است. پژوهشکده در سال 1373 به منظور باز پژوهی، تبیین، نظریه پردازی و تدوین اندیشه سیاسی اسلام راه اندازی شد و در نظر دارد با بررسی اندیشه سیاسی اسلام، زوایای پنهان آن را آشکار کند و کارآمدی آن را در حوزه‏های نظری و عملی نشان دهد. مهم‏ترین اهداف و ضرورت‏های تأ...

با فروپاشی نظام کمونیستی، اسلام به عنوان یک گزینه فرهنگی و تمدنی، انتخاب تازه ای را فراروی انسان معاصر قرار داده است. به بن بست رسیدگان نظام فکری شرق و سرخوردگان از لیبرالیسم غرب، راه نجات خویش را در اسلام می بینند. گرایش روز افزون به اسلام زنگ خطر را برای غرب به صدا در آورده است. از سوی دیگر، در این میان برخی از غربی ها در صدند تا اسلام را به عنوان دشمن غرب جایگزین نظام کمونیسم سازند. این مسائ...

«سیاستِ دوستی» در گفتمان علوی چکیده: یکی از بحث های مهم در اندیشه سیاسی جوهر و ذات سیاست است. از این منظر در تاریخ اندیشه سیاسی به سیاست به مثابه ژانوسی دوچهره نگریسته شده است: ذات سیاست در یک نگاه، نه حکمرانی بلکه به معنای «دشمنی» و«هم ستیزی» بوده ودر خط سیر دیگری، به امر سیاسی به مثابه کنشی مبتنی بر «دوستی» نگریسته شده است. در اندیشه سیاسی اسلام می توان رویکردی را تبارشناسی کرد که کانون آن «سی...

این مقاله ابتدا به معرفی ساختاری و محتوایی کتاب اندیشه سیاسی در اسلام سده های میانه می پردازد. محتوای آن دو بخش اصلی دارد که در مجموع ده فصل را در برمی گیرند. سپس در بخش اصلی مقاله، نکات انتقادی مهم مطرح و پیشنهادهای اصلاحی و سازنده برای بهبود آنها ارائه می شود. سرفصل مهم ترین انتقادهای آن به قرار زیراست: فقدان روش شناسی روشن و چارچوب نظری آشکار، رویکرد تحلیلی پوزیتیویستی، تاکید بر اندیشه سیاسی...

در تبیین های فرهنگی انقلاب یکی از متغیرهای اصلی، متغیر نظام های معرفتی و اندیشه ای است که در پس انقلاب ها وجود دارد. اندیشه انقلاب، همان اندیشه ای است که قدرت بسیج عمومی را داراست. در این پژوهش تبار این اندیشه از شهریور 1320 از بین دو نوع اسلام گرایی سیاسی با نام نوگرایی دینی و بنیادگرایی دینی، مورد واکاوی قرار گرفته است. در این پژوهش که با روش تحلیل متن از نوع تحلیل تماتیک انجام شد، پس از به د...

پژوهش حاضر کوششی است در بررسی رابطه اخلاق و سیاست در اندیشه سیاسی اسلام تقدم اخلاق بر سیاست فرضیه اصلی این پژوهش است.اساسا فلاسفه و اندیشمندان سیاسی دوره میانه اسلامی همچون ارسطو غایت سیاست را خیر انسانی تلقی می کنند، با این وجود سیاست با سعادت گره خورده و سعادت جز در رفتارهای فضیلت مندانه که موضوع اخلاق است تحقق نمی یابد.لذا مفهوم سعادت به عنوان غایت سیاست تنها از مجرای اخلاق و در عرصه نظام سی...