آرای کلامی علامه شهیر «محمدباقرمجلسی ره» بدیع، ابتکاری و در عین حال قابل اعتماد است. وی کتاب خداوند را یگانه کانون علم حق می داند و در باب تأویل احادیث و آیات قرآن، تنها توضیح سازگار با بیانات امامان(ع) را می پذیرد. احادیثی بسیار از کسانی را که به غلو مشهورند، به دلیل سطوح مختلف روایات، می پذیرد. وی از آن نقل گراهاست که از تحمیل تفکرات عقلی بر آیات و روایات به شدت انتقاد کرده است اگر چه مطلق عق...

این پایان نامه به بررسی ادله شیعه و معتزله در مقوله جبر و اختیار از منظر فرقه معتزله و شیعه امامیه می پردازد و میزان استحکام ادله و راهکارهای آنان در اثبات مختار بودن انسان و تفاوت دیدگاه های یشان در این زمینه را تحلیل می کند. نویسنده در قالب چهار فصل تفاسیر مختلف شیعه و معتزله را در مبحث جبر و اختیار و راه میانه ای به نام امر بین الامرین از منظر اهل بیت( را بررسی کرده است. وی در فصل اول به برر...

رساله ای که در پیش رو قرار دارد تحت عنوان "قضا و قدر" از دیدگاه آیات و روایات تدوین شده است. در آغاز، "کلیات تحقیق" بیان مسأله، طرح تحقیق، ضرورت تحقیق، و کلید واژه ها (قضا و قدر، جبر، اختیار، تفویض، امر بین الامرین، بدا، علت و معلول و دعا) و پیشینه ای موضوع (قضا و قدر) و پیشینه ای تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. از این بررسی به دست آمد که قضا و قدر و کنجکاوی درباره آن، در ادیان الهی خصوصاً اسلا...

«فاعلیت» یکی از ویژگی‌های مهم انسان به‌شمار می‌رود، اما به دلایلی در نظریه‌های جبرگرا انکار شده و یا مجاز گونه تفسیر شده است. در پاره‌ای از نظریه‌های کلامی نیز اگر چه فاعلیت حقیقی انسان پذیرفته شده است، اما این فاعلیت با فاعلیت خداوند در تعارض دیده شده و در نتیجه فاعلیت خداوند را محدود ساخته است. متکلمان امامیه در مدرسۀ کوفه با راهنمایی اهل‌بیت:نظریه‌ای جدید در فاعلیت انسان مطرح کرده‌اند که با ...

وجود جن و کارکردهای آن از نظر قرآن، سنت و عقل مسأله ای بحثی است که درباره آن سه دیدگاه افراطی، تفریطی و معتدل وجود دارد. برخی به کلی منکر وجود جن شده اند، دسته ای دیگر وجود جن را پذیرفته، اکثر کارهای روزمره خود را منتسب به جن می دانند، نظریه معتدل آن است که اصل وجود جن را از نظر قرآن و ادله عقلی صحیح دانسته، امکان ارتباط و تأثیرپذیری انسان از جن را امری ممکن و پذیرفته شده می داند نگارنده در رسا...

چکیده: مسأله جبر و اختیار و نقش انسان در افعال خویش و ارتباط آن با اراده خدای متعال از مهمترین مسائل فکری بشر بوده است. این مسأله از نخستین مسائل کلامی طرح شده در تاریخ عقاید مسلمین به شمار می رود و متفکران مسلمان- هر یک براساس مبانی خویش- راه حلی برای آن ارائه داده اند. از نخستین راه حل ها، نظریه جبر محض از یک سو، و نظریه تفویض مطلق از سوی دیگر بود. پس از طرح این عقاید متضاد، به جهت لوازم غیر...

اصولاً جوامع دچار هنجارها و ارزش هایی هستند که در قالب مجموعه ای به نام حقوق موضوعه گردآوری می شوند و طبعاً نقض این ارزش ها در حقوق کیفری، جرم تلقی می شود و مرتکب، مستحق تحمل ضمانت اجرای پیش بینی شده برای نقض آن عمل است. بر اساس یک تفکر و اندیشۀ ساده، هر عملی که این ارزش ها را نقض کند، تنها باید یک بار مجازات شود. این اندیشه در قالب قاعدۀ منع محاکمه و مجازات مجدد بیان می شود.  مرور قوانین کیفری ...

در این رساله در فصل نخست تاریخچه ای از بحث جبر و اختیار ذکر شده است تا سیر ورود آن در جهان اسلام معلوم شود. در فصل دوم به بررسی معنای جبر و اختیار پرداخته شده است و اینکه فعل اختیاری چه خصوصیاتی دارد و دامنه اختیار انسان تا بکجاست . در فصل سوم نظریه جبریون و دلائل آنها بیان و ابطال گردیده است و لوازم و مفاسدی که بر این مکتب مترتب ذکر شده است و بالاخره با دلائل محکم این مکتب ابطال گردیده است . د...