ضرب المثل‌ها، در کنار کنایات، اصطلاحات، زبانزدها و واژگان، از جمله مواد و مصالح زبانی به شمار می­روند که غنای هر زبان به کمیت و کیفیت همین مواد بستگی دارد. در این مقاله مؤلف می­کوشد پس از طرح موضوع و تعریف مثل، این گونة زبانی را در دو سطح واژگانی و نحوی بررسی نماید. در سطح واژگانی، واژگان امثال از چند زاویه بررسی می­شوند: 1- میزان کاربرد واژگان بیگانه، عامیانه و  شکسته با تکیه بر  نمونه­گیری ا...

چکیده احمد بن محمّد میدانی (518 هـ) در کتاب مجمع الأمثال 1000 مثل را به عنوان «المولّدون» معرّفی کرده است که در تعریف آن­ها گفته­اند: «امثالی که هویّت عربی ندارند، در ادب عربی بی­سابقه­اند و از فرهنگ­های دیگر به زبان عربی سرایت کرده­اند» از آنجا که به اعتقاد محقّقان، فرهنگ و ادب ایرانی بیشترین تأثیر را در ادب عربی داشته است، وجود کنایه­های مشترک در امثال مولّد و ادب فارسی می­تواند از کلیدهای بازگشایی...

یکی از شاخه های فرهنگ عامیانه، ادب شفاهی است که بارزترین نمونه های آن را در امثال می یابیم. «مثل» از جمله فنون ادبی است که با ایجاز در لفظ و معنی، در طول زمان بدون هیچ گونه تغییر در ساختار آن از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است. امثال بیانگر پختگی زبان و ریشه دار بودن خرد بشری است و آیینه روشنی است که فرهنگ و آداب و سنن هر ملّتی در آن تجلی پیدا می کند. بی شک هر ملّتی دارای امثال و حکم خاص خود است ...

در این پایان‏نامه با موضوع بررسی تطبیقی ضرب‏المثل‏های کرمانی با امثال و حکم فارسی ابتدا به کلیات پرداختم، در این بخش تصویر کلی از پژوهش به مخاطب ارائه کرده، اهداف را مشخص نموده و روش انجام تحقیق را که کتابخانه‏ای و مصاحبه‏ای بود بیان کردم. سپس برای آشنایی ریشه‏ای با موضوع به شرح و بررسی برخی از عناصر مرتبط با پژوهش از جمله فرهنگ عامه، مثل، زبان، گویش و ... پرداختم.هدف اصلی این پژوهش مشابه یابی ...

در پژوهش حاضر با روش تحلیلی تلاش شده است تا علاوه بر بررسی میزان خردورزی ومنطق گرایی در امثال وحکم فارسی، تأثیرپذیری آنها از آموزه های علم منطق وبازتاب مفاهیم و اصول این علم در آنها مورد بحث قرار گیرد .یافته های این تحقیق نشان می دهد که مثل سازان نکته سنج وخردمند نسبت به اصول منطقی بی توجه و ناآگاه نبوده اند.گرچه این آگاهی ممکن است فطری و به دلیل تیزبینی وهوش خدادادی آنها باشد.به علاوه برخی از ...

بررسی تطبیقی ضرب المثل های فارسی و عربی (براساس کتاب امثال و حکم دهخدا، از مدخل مزن تا پایان مدخل ی) به وسیله ی مریم جعفری مجاورت دو ملت ایران و عرب در طول تاریخ، پیوندهای دوجانبه ی سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را ایجاد کرده است. از آن جا که در تمام روابط و پیوندها، زبان نقش میانجی را ایفا کرده است، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری دو سویه ملت های مذکور در زبان و عناصر زبانی امری روشن و آشکا...

امثال یکی از شالوده های اصلی زبان ونمودار فرهنگ، آداب و رسوم و تاریخ هر ملت است. مردم با کاربرد امثال به کلام خود استحکام و زیبایی می بخشند تا بیش از پیش دلپذیر و موثر واقع شود. بسیاری از امثال پیش از اینکه در آثار نویسندگان یا شعرا ظاهر شوند، مدت ها در زبان و گویش عامیانه مردم رایج و سایر بوده و همانند افسانه ها و قصه ها، سینه به سینه نقل شده اند. اکثر قریب به اتفاق امثال و حکم اروپایی، ریشه د...

مثل انواع و اقسام مختلفی دارد و به وجوه مختلفی بیان می شود که در این سطور مختصرا به آنها اشاره می شود: -1 بعضی از آنها در حین سخنرانی بیان شده و بدلیل مقبولیت و اشتهار در میان مردم، از نسلس به نسلی منتقل شده است مثل: "کلم اللسان انکا من کلم الحسام" که اکثم بن صیفی آن در حین خطبه ای برای مردم ایراد نموده است . -2 بعضی از آنها بدون مقدمه و فی البدایته در مقام جواب دادن آمده است . همچون گفته امیرا...

مثلها به عنوان ستون فرهنگ مردم و یکی از اقسام ادبی همواره مورد توجه شاعران بوده است؛ چنان که حتی کاربرد مثل و تمثیل و استشهاد یکی از شاخصههای سبکی به شمار میآمده است. در این مقاله ضمن برشمردن کارکردهای مثل و اشاره به پیشینه تحقیق، ضربالمثلهای منظوم از جهات گوناگون بررسی میشوند و تفاوت ارسال مثل با تمثیل، اسلوب معادله، تضمین، تلمیح و کلام جامع تبیین میگردد که یکی از دو مسأله اساسی تحقیق در این م...

مثل در گستره ادبیات از نقش و جایگاه والایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن از کتیبه‌ها و سنگ‌نوشته‌ها کمتر نیست. در زندگی تمامی اقشار جامعه، اعم از عامی، تحصیلکرده، فرهیخته و... مثل کاربرد ممتازی دارد و چه بسا جملة کوتاهی که ضرب‌المثلی یا حکمتی به ارث رسیده از گذشتگان است، کار ساعت‌ها سخن گفتن، دلیل آوردن و استدلال کردن و بحث کردن را انجام داده است. تاریخ امثال و حکم در ز...