کتاب الفلاحة الأندلسیة ابن‌‌‌عوّام اشبیلی مهم‌ترین اثر در قرون ‌وسطا در زمینۀ کشاورزی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی روش ابن‌عوّام در ارزیابی، تدوین، و نگارش دانش کشاورزی می‌پردازد و به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که جایگاه کتاب ابن‌عوّام در دانش کشاورزی دورۀ اسلامی چیست؟ ابن‌عوام چه تأثیری از پیشینیان گرفته، و چه تأثیری بر آیندگان گذاشته است؟ دستاورد تحقیق نشان می‌‌‌دهد که روش نگارش ...

الإیجاز علی ضربین: قصر وحذف. ولکلا الضربین منزلة عالیة من اللغة وأثر فی العربیة عظیم. أمّا الحذف یکون بالاستغناء عن شی‏ء من اللفظ إما جملة أو أقلّ‏ منها أو أکثر من جملة، ویکون ترک هذا المحذوف وطرحه أحمد من ذکره. یرتبط الحذف ارتباطًا وثیقًا بمعنی القول ودلالته وقدرته علی التأثیر. یشترک الحذف بین النحو والبلاغة وقد اهتمّ بها النحاة والبلاغیون من جوانب عدیدة منها: الفوائد والأسالیب والأدلة والشروط والأ...

قد صرّح أکثر من مصدر أن القرن الرابع الهجری یعدّ صورة متمیزة من الحضارة الإسلامیة فالأسماء اللامعة فی العلوم المختلفة، تحیّر عقول الباحثین، منها «ابن درید الأزدی» الذی کان من الشائع فی تراجم هذا العصر أن یقال إنّ فلاناً رحل إلی البصرة وأخذ العربیة والأدب من ابن درید، وذلک لأن المعرفة اللغویة التی کانت تعد «أم المعارف» والمرضع الأوّل لسائر العلوم قد انتهت إلیه وهذا ما جعل إسهامه فی ازدهار العلم والحضا...

نشأ فی العصر العباسی شکل قصصی، فیما یعد إفرازاً جدیداً لهذه الفترة، و هو شکل قصصی توفر علیه کاتب معروف (الهمدانی)، و أطلق علیه مصطلح «المقامة»، حیث یتخذ هذا الشکل الأدبی وسیلة لطرح الأفکار الاجتماعیة المختلفة. و فی العصر الوسیط فقد برز اسم الحریری فی هذا الفن، سائراً علی خطی الهمدانی فی صیاغة المقامة و رسم بطلها و طرح موضوعاتها. تسرب فن المقامة ایضاً فی الآداب العالمیة خاصة فی الأدب الفارسی و الأد...

پس از آنکه بدیع الزمان همدانی کتاب مقامات خود را نگاشت بسیاری از نویسندگان پس از وی به پیروی از او به نگارش مقامه پرداختند که در همه آنها سبک و سیاق مقامات بدیع الزمان به چشم می خورد. در این میان زمخشری دانشمند برجسته ایرانی از توجه مردم به نثر فنی و مسجع مقامه استفاده می کند و به نگارش کتاب "المقامات" می پردازد و در آن ضمن کاربرد آرایه های گوناگون ادبی در نثری مسجع، گنجینه لغوی و مهارت نویسندگ...

لا یمکن الفصل بین الأهواء والعواطف والتواصل. کلّ الأعمال التی تنجم عن الأهواء والعواطف ترتبط ارتباطاً وثیقاً بإدراک الشخص وتلقّیه عن الأحوال والمقامات الاجتماعیة وبعلاقة الذات والآخر. ینظّم الناس أفکارهم وعقائدهم وصورهم الذهنیة عن الأحوال الاجتماعیة بصورة سهلة ذات دلالة، ثم یظهرها علی مرکب الصور اللغویة. یبدو أنّ الباحث السیمیائی إذا أراد أن یتحدّث عن علامیة الأهواء والعواطف فی النصوص الأدبیة، فلا بدّ ...

تعریف، مرزبندی و بررسی دقیق مفاهیم، از ضروریات علم است. یکی از مفاهیم مهم در ادبیات جامعه شناختی که دچار فقر مفهومی می باشد، «تعهد اجتماعی» است. این در حالی است که تعهد اجتماعی، معنایی کهن در اندیشه بشری دارد. یکی از حوزه هایی که به این مفهوم پرداخته، «علم اخلاق» است. در این نوشتار با روش مطالعه اسنادی و نقد عقلانی، به بررسی کتاب های جامع السعادات، معراج السعاده و المقامات العلیه در علم اخلاق ک...