نفت ، اقتصاد نفتی ، بودجه عمرانی و توسعه مبتنی بر اقتصاد نفتی و بسیاری عبارات دیگر جملاتی هستند که بصورت روزمره بارها بدانها گوش می سپاریم. لیکن تأثیر نفت در اقتصاد ایران از هر جهت انکار نشدنی ، عمیق و قابل لمس است. از بی اهمیت ترین تا تأثیر گذار ترین جزئیات زندگی روزمره تحت تأثیر درآمدهای ناشی از نفت می باشد. این پژوهش با نگاهی جدید به تعاریف برشمرده ، تلاش دارد تا اشاره ای هر چند گذرا به پ...

در چارچوب رهیافت اقتصاد سیاسی بین‌الملل، این نوشتار به مطالعه وضعیت منابع انرژی (نفت و گاز) کشورهای آسیای مرکزی پرداخته و استدلال می‌کند که با وجود منابع سرشار نفت و گاز در کشورهایی چون قزاقستان، ترکمنستان و ازبکستان و نقش بسیار مهم آن در کسب درآمد سرشار و با آنکه دولت‌مردان این کشورها درپی آن هستند که منطقه آسیای مرکزی را به یکی از کانون‌های مهم صادرات منابع انرژی در جهان، تبدیل کنند و با آنکه...

در این پایان نامه ابتدا مبانی نظری دو نظریه اصلی که به رابطه نفت، توسعه سیاسی و توسعه اقتصادی می پردازند (نظریه دولت رانتیر و نفرین منابع) مطرح گردید. مکانیسم های تاثیر و اختلالاتی که این منبع طبیعی بر ساحت سیاسی و اقتصادی می گذارد، از منظر دو نظریه مذکور تشریح شد. در پی آن ابهامات و نارسایی های این دو نظریه، ضرورت رویکرد نهادگرایانه و توجه به ساختار و بافت تاریخی (اجتماعی-فرهنگی)، اقتصادی و سی...

با پایان جنگ سرد و فروپاشی شوروی، از نظم جدیدی سخن به میان آمد که مشخصة آن درهم‌تنیدگی فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی کشورها بود. جهانی شدن اقتصاد که سرمایه‌داری را توسعه داد با خود مسائل و نیز فرصت‌های جدیدی به وجود آورد که رویکردی ژئواکونومیک به مناطق یکی از آن‌ها بود. این رویکرد اهمیت اقتصاد در فرایند جهانی شدن را نشان می‌داد. ژئواکونومیک در عین توجه به مسائل سیاسی و امنیتی، در شرایط پس از جنگ سرد...

این مقاله در چارچوب رویکردی بین رشته ای می کوشد از منظر جامعه شناسی سیاسی و اقتصاد سیاسی بین المللی بازار نفت، رابطه تعاملی میان حرکت های ناسیونالیستی نفتی در کشور و تحولات در قواعد تولید وفروش نفت در بازار جهانی نفت را در یک بازه زمانی بسیار مهم بررسی و تحلیل کند؛ رویکردی که در مطالعات در این حوزه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا پرسش اصلی مقاله این است که شرایط اجتماعی داخلی وقواع...

نفت و انرژی هسته ای به عنوان دو کالای استراتژیک، ارتباط تنگاتنگی در مناسبات اقتصادی و سیاسی کشورها دارد. در این میان با توجه به درجه رشد و توسعه کشورها ، میزان حساسیت برای برنامه ریزی در تولید و مصرف انرژی هسته ایدر کشورها متفاوت خواهد بود. دراین مقاله آثار رشد اقتصادی و قیمت نفت روی میزان مصرف انرژی هسته ای با استفاده از تکنیک اقتصاد سنجی با رویکرد داده های پانلی و با بکار گیری مدل اثرات ثابت ...

بی‌شک جغرافیا و نفت در منطقة خلیج‌فارس مهم‌ترین عامل شکل‌گیری و تداوم حکومت‌های دیکتاتوری و رانتی بوده است. جغرافیا و مؤلفه‌های برآمده از آن در منطقة خلیج‌فارس مانند موقعیت، آب‌وهوا، ریزش‌های جوی و اقتصاد کشاورزی و دامی متأثر از ویژگی‌های جغرافیایی این منطقه تا حد زیادی در ایجاد بستر اقتصادی و نظام اجتماعی قبیله‌ای و عصبیت عربی و درنهایت در ساخت نظام حکومت‌های دیکتاتوری این منطقه نقش‌آفرین بوده...

امنیت انرژی یکی از مهم‌ترین ابعاد مورد‌توجه کارشناسان در محافل علمی و اقتصادی دنیا می‌باشد. ابعاد تأمین امنیت انرژی بسیار وسیع وگسترده است و بر این اساس مطالعات گسترده در این حوزه نیازمند مطالعات جدیدتر و بهره‌مندی از دیدگاه‌های دقیق‌تر می‌باشد. بدیهی است این امر به منظور اعمال سیاستگذاری‌های مناسب و همچنین تجزیه و تحلیل شرایط و تحولات فعلی ضرورت انکارناپذیر می‌باشد. نفت همانند خون در جریان ا...

دولت‏های رانتیر به دلیل وابستگی شدید به درآمدهای رانتی، در جنبه‏های اقتصادی و سیاسی خود دچار آسیب هایی شده اند و به نظر می‏رسد این آسیب پذیری خصلت لاینفک این دولت هاست. دولت‏های رانتیردر وجه سیاسی به دلیل تفکیک منابع درآمدی خود از جامعه، دارای خصلتی اقتدارگرا و غیردموکراتیک می‏باشند. دروجه اقتصادی نیزویژگی بارز این نوع دولتها تک محصولی، اقتصادی تورم زا همراه با بیکاری و کسری بودجه می‏باشد. این ...

نگاهی گذرا به تاریخ قرن بیستم نشان‏گر آن است که نظام سرمایه‏داری همواره با بحران های سیاسی، نظامی و اقتصادی همچون جنگ‏های جهانی اول و دوم، بحران های 1929 و 1973، بحران اقتصادی جنوب شرقی آسیا در دهه 90 و بحران جاری مواجه بوده است. هر چند نظریه‏های اقتصاد سیاسی بین الملل در خصوص اصل وجود بحران اشتراکاتی دارند، اما در باب ماهیت، علل، عمق و راهبردهای خروج از آن با هم اختلاف نظرهایی دارند. در این می...