افعال متعدی در زبان فارسی به لحاظ تظاهر « را » همراه مفعول آنها عملکرد متفاوتی دارند ( طبیب زاده ،1385 ). در این نوشتار نگارنده در پی یافتن پاسخ به این سؤال است که آیا این تفاوت عملکرد افعال متعدی، ارتباطی به مشخصه معنایی نمود فعل دارد یا خیر. به این منظور پیکره ای متشکل از 40 فعل متعدی زبان فارسی با پیروی ازطبقه بندی وندلر( 1967؛ 1957 ) و با استفاده از مشخصه های روستین( 2004 ) بر اساس نمود طبق...

گویش دالینی یکی از گویش­ های جنوب غربی ایران است که امروزه گویش رایج مردم روستای دالین است. این روستا در استان فارس، حد فاصل شیراز و اردکان قرار­دارد.گویش دالینی زیر­شاخۀ گویش اردکانی از گویش‌های شاخهٔ ایرانی نو غربی است. این مقاله به بررسی ساختار فعل در گویش دالینی می­ پردازد. مواد زبانی این تحقیق در تابستان 1391 از میان مردم این روستا و بخصوص خاندان رئیسی و اسدی دالینی جمع‌آوری شده ­است. در ای...

تاکنون فعل و گروه فعلی زبان فارسی با توجه به رویکردهای مختلفی، چون برنامه کمینه­گرا، نظریۀ وابستگی و جز آن مورد بررسی و توصیف قرار گرفته است. تحقیق حاضر تلاش دیگری است در جهت توصیف ساخت­های تحلیلی فعلی در چارچوب دستور واژی­نقشی. در این مقاله، در ابتدا مفاهیم و اصول پایه­ای این دستور به طور اجمالی بیان شده است و سپس با توجه به این مفاهیم و امکانات دستور واژی­نقشی، سعی شده است تا با ارائة قواعد ع...

«معین­­­­­شدگی» از معمول­ترین موارد دستوری­­شدگی در زبان‌ها است و به کاربرد افعال واژگانی در نقش فعل معین در برخی ساخت‌های دستوری اطلاق می­شود. در زبان فارسی نیز اکثر فعل­های کمکی امروز، قبل از فارسی دری عمدتاً فعل واژگانی بودند و کاربرد ثانوی آنها در نقش فعل معین نتیجه معین­شدگی ­است. در این مقاله با بررسی روند تحول ساخت مجهول از فارسی باستان و میانه تا فارسی دری به این مسئله می­پردازیم که آیا ...

از زمانی که موضوع نمود بطور خاص و به عنوان یک مقوله متمایز از زمان دستوری به وسیله برخی از دستورنویسان و زبانشناسان مطرح شده است، تحلیل‌ها و نظرات متفاوتی در خصوص آن ارائه گردیده است. در این مقاله بحث ما محدود به یک نوع نمود؛ یعنی نمود استمراری است. استمرار بیانگر تداوم و یا در حال انجام بودن یک عمل است. در این جستار ضمن اشاره به پیشینه نمود استمراری در کتاب‌های دستور و آثار زبانشناسان نشان خوا...

رساله حاضر تحقیقی است همزمانی پیرامون فعل مرکب در زبان ترکی آذری (از این پس آذری). در این رساله نگارنده سعی کرده تا با اتخاذ رویکردی توصیفی – تحلیلی، این مقوله از ساختواژه آذری را مورد بررسی قرار دهد. مشخصه اساسی این پژوهش بهره گیری از دو پیکره متفاوت، به ترتیب پیکره تک زبانه ها و پیکره دوزبانه هاست. پیکره نخست در بخش توصیفی رساله؛ تعیین انواع فعل و همچنین توصیف ساختهای نحوی عمده آذری مورد استف...

مجموعه الاثنا عشریات مجموعه ای است مشتمل بر پنج رساله در فروع فقه به سبک و شیوه ای نو در بیان مسائل فقهی که سپس شیوه متّبَع فقیهان متأخرتر شد، از آثار مهم بهاءالدین محمد بن حسین عاملی، مشهور به شیخ بهایی است که خود به آن تصریح کرده است. هر یک از این پنج رساله به بحث در یکی از فروع طهارت، نماز، روزه، حج و زکات پرداخته است و چون این مباحث را در قالب ۱۲پرسش و پاسخ های مفصل عرضه کرده است، هریک را اثن...

از زمانی که موضوع نمود بطور خاص و به عنوان یک مقوله متمایز از زمان دستوری به وسیله برخی از دستورنویسان و زبانشناسان مطرح شده است، تحلیل ها و نظرات متفاوتی در خصوص آن ارائه گردیده است. در این مقاله بحث ما محدود به یک نوع نمود؛ یعنی نمود استمراری است. استمرار بیانگر تداوم و یا در حال انجام بودن یک عمل است. در این جستار ضمن اشاره به پیشینه نمود استمراری در کتاب های دستور و آثار زبانشناسان نشان خوا...

افعال مرکب، زیرمجموعه ای بسیار متداول از واژگان مرکب هستند که به دلیل خصوصیات ساختاری و معنایی ویژه ای که دارند، چالش هایی در برخورد با آنها در سیستم های محاسباتی وجود دارد. اخیرا، کارهایی در تشخیص خودکار افعال مرکب، در زبان هایی که از نظر محاسباتی غنی هستند، مثل زبان انگلیسی انجام شده است. هدف ما توسعه ی چنین تکنیک هایی برای برخورد خودکار با افعال مرکب در یک زبان مثل زبان فارسی است که منابع مح...

ارتباط بین فعل و موضوع­های آن از مسائل بحث­برانگیز است. در این زمینه نظریه هایی مطرح شده است و همگی در پی یافتن پاسخ این مسئله اند که چگونه معنای فعل در تعیین موضوع هایش در سطوح نحوی و معنایی و هم­چنین بازنمایی موضوع[1] نقش ایفا می کند. به گفتۀ لوین (2005) ساخت نمودی[2] و ساخت رویدادی[3] اولین عامل معنایی تعیین­کننده در بازنمایی موضوع هستند؛ لذا به دلیل اهمیت ساخت رویدادی و نمودی، در این مقاله ...