برخی از محققان بر این باورند که شعر سهراب سپهری دارای مبانی عرفان ایرانی – اسلامی است و برخی دیگر آن را متأثر از عرفان هندی – شرقی می دانند و برخی نیز شعر او را تهی از عرفان دانسته اند. ابوسعید ابوالخیر از عارفان بزرگ ایرانی از مکتب خراسان است؛ اندیشه های عرفانی این مکتب با اندیشه های عرفان شرقی نزدیکی فراوان دارد. ابوسعید و سهراب، هر دو نگاه آزادانه ای به شریعت دارند و از همین راستا مؤلفه هایی...

در این نوشته نخست سه دیدگاه مختلف دربارة ارتباط فلسفه ورزی و دینداری مطرح می شود : عدم تداخل این دو، تداخل ناسازگارانه آنها، و تداخل سازگارانه آنها. سپس به خدمات متقابل این دو به یکدیگر، که البته فقط در چهارچوب دیدگاه سوم قابل طرح است، پرداخته می شود، و از میان آن خدمات، شش خدمت مورد بحث واقع می شوند : سه خدمت دین داری به فلسفه ورزی، و سه خدمت فلسفه ورزی به دینداری. سه خدمت دینداری به فلسفه ورز...

کرسی‌های آزاداندیشی به‎عنوان فرایندی مبتنی بر عقلانیت و به‎کارگیری خردجمعی در جهت تحقق‎بخشیدن به جنبش نرم‎افزاری و توسعة همه‎جانبة کشور، همواره مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و متفکران بوده و جزء یکی از واژگان پربسامد در گفت‎وگوهای علمی و سیاسی جامعة کنونی ایران است. تحقق و شکوفایی این ایده با چالش‌ها و موانع بسیاری مواجه گشته است. عمده‎ترین مانع بر سرِ راهِ تحقق این ایده، نبود الگویی راهبردی مبت...

هدف: دین اسلام با رویکرد کمال‌جویی انسانی، آزادی و استفادۀ صحیح از اختیار انسانی را از مهم‌ترین ابزارهای رسیدن به این هدف می‌داند. به علاوه، دست یافتن به اندیشه‌های صحیح و قابل اعتماد نیز از مهم‌ترین دغدغه‌های انسان به شمار می‌آید. علامه طباطبایی در زمینۀ مبانی نظری دین مقدس اسلام در زمینۀ آزاد اندیشی با استفاده از روش تفسیری قرآ...

با گذشت بیش از ده سال از طرح ایده کرسی های آزاداندیشی توسط مقام معظم رهبری، دانشگاه های کشور همچنان در محقق ساختن این ایده، ناکام بوده اند. این مقاله می کوشد تا نشان دهد یکی از موانع نظری قابل توجه در سر راه تحقق این ایده، شکاکیتِ معرفت شناسانه به امکان گفتگو در نظریه پردازی های مدرن از سویی و از میان رفتن وحدت رویه در پرکتیس و اخلاق در فرهنگ مدرنیته، از سوی دیگر بوده است. دانشگا هیان ایرانی نیز...

کتاب بنیاد فلسفة سیاسی در غرب اثر شادروان دکتر حمید عنایت با توجه به اصل ضرورت نقد بویژه در حوزة معارف سیاسی از یکسو و اهمیت این اثر از سوی دیگر که با شیوه‏ای روان و ساده و با رعایت اصول آزاداندیشی و اعتدال‏خواهی به نگارش درآمده است، در این نوشتار مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این اثر ارزشمند متکفل بررسی عقاید و اندیشه‏های سیاسی غرب از هراکلیت تا هابز است و به...

هدف این مقاله مشخص‌کردن جایگاه علوم انسانی و چگونگی رشد و اعتلای آن در حکومت آل‌بویه می‌باشد. آل‌بویه دوره بارزی را در تاریخ ایران رقم زدند. طبقه‌بندی علوم و حاکمیت جریانات عقل‌گرا بر جامعه، شرایط مناسبی را برای شکوفایی علمی-فرهنگی پدید آورد و نوآوری‌ها و خلاقیت‌ها با بهره‌گیری از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موجود، گسترش‌یافت. آل‌بویه برای اعتلا و شکوفایی علوم انسانی نیازی به تقلید یا اقتباس نداشتند ...

شکوفایی فرهنگ و تمدن یک سرزمین پیوند تنگاتنگی با خردمندی و فرهیختگی فرمانروایان آن دارد و اگر این ویژگی­ها با بردباری و آزاداندیشی یک فرمانروا همراه شود، نخبگان و اندیشمندان به سوی او روی خواهند آورد. خسرو انوشیروان (531-579 م.) پادشاه فرهیخته و خردمند ساسانیان، چنان‌که منابع تاریخی ایرانی و ناایرانی گواه‌اند، هم دانش‌دوست بود و هم آکنده از بردباری دینی و آزاداندیشی. ازاین‌رو، در دورۀ فرمانروای...