تعارض استصحاب سببی و مسببی به معنای تنافی میان مؤدای استصحاب سببی و مسببی است؛ که شک در یکی، مسبب از شک در دیگری است. این بحث اصولی از زمان متأخرین و به‌وسیلة شیخ طوسی اولین بار مطرح شد و بعد از ایشان سایر اصولیون به تحلیل و بررسی آن پرداختند. در اینکه استصحاب سببی بر مسببی مقدم می‌شود هیچ شکی نیست، اما اختلاف نظر بین اصولیون در باب علت و مبنای تقدم استصحاب سببی بر مسببی است. عده...

درباره کیفیت و انواع ادله عقلی دیدگاه هایی میان مجتهدان شیعی وجود داشته، موجب تفکیک مکتب اصولیون از اخباریون شده است و به ظهور مبانی و آرای متفاوت آنان انجامیده است که آگاهی از آنها می تواند بخشی از موضوع مقاله را- که عبارت از جایگاه استدلال عقلی در تفقّه شیعی است- تبیین کند. سپس بررسی کلی چگونگی دخالت عقل در کشف انواع مختلف احکام- اعم از احکام واقعی و احکام ظاهری- و مرور برخی از ادله عقلی مربوط...

اصولیون در خبره بودن لغوی اختلاف نظر دارند عده‌ای لغوی را خبره ندانسته و قولش را جز در مورد وثاقت حجت نمی‌دانند و از نوع شهادت، و دارای شرایط آن می‌دانند اما مشهور اصولیون دلایلی عقلی و نقلی بر خبرویت او و حجیت قولش اقامه نموده‌اند به این‌که لغوی در رشته‌اش تخصص داشته و با تحقیق در علم لغت خبره شده است طوری که خبرویت او موجب وثوق نیز می‌شود و در صورت ظنی بودنش نیز از جمله ظنون خاص بوده که از حک...

حجیت مثبتات اصول و امارات از مباحث مهم علم اصول بوده که از گذشته مورد بحث بوده است. دانشمندان متقدم از اصولیون در موضوع مثبتات اصول اکثرا قائل به حجیت مثبتات اصول بوده اند و ملاک حجیت آنها این بوده است که استصحاب را از باب افاده ظن حجت میدانستند لذا مثبتات آن را حجت لحاظ مینمودند اما متأخرین نوعا قائل به عدم حجیت مثبتات اصول هستند و موافقین حجیت مثبتات اصول به ادله زیر مانند اطلاق ادله روایی اس...

پیدایی گرایش‏های نقلی و عقلی در میان مسلمانان ناشی از توجه خاص هرکدام به برخی از آیات بود که این آیات، برخی مؤید عقل هستند و بعضی مؤید تعبد. این اختلاف نگرش به قرآن، سبب شکل‏گیری دو مکتب معتزله و اشاعره در اهل سنت و دو گرایش اصولیون (عقل‏گرایان) و اخباریان (نقل‏گرایان) در شیعه شد که خود زمینه بسیاری از منازعات مذهبی، اجتماعی و حتی سیاسی را فراهم ساخت. فرآیند تطور نگرش عقل‏ گرا در مذهب امامیه ا...

نویسنده رساله را با طرح و بررسی آیات و روایات وارده درباره عقل و اهمیت آن و نیاز انسان به این موهبت الهی شروع کرده و در ادامه، عقل و ادله عقلی مورد بحث اصولیون و حسن و قبح عقلی مورد بحث متکلمین رابه رشته تحریر درآورده و به نتایجی بدین شرح نائل شده : -1 ادله عقلیه با بحث قیاس و انواع ارکان قیاس و علت و اوصاف قیاس و نوع مقبول و مردود آن ادامه یافته و دلائل مدافعین و منکرین حجت قیاس رابیان نموده و...

برای اثبات وجوب تعیینی و تخییری نماز جمعه به ادله مشترکی تمسک شده است و فرق در نوع تمسک و استظهار از ادله و اختلاف مبنا در منصب بودن نماز جمعه برای امام معصوم می باشد. قائلین به وجوب تخییری، روایاتی که مستند قول وجوب تعیینی قرار گرفته است را به نفع خود توجیه نموده اند. عمده قائلین به وجوب تعیینی نماز جمعه، اخباریون و شهید ثانی (از اصولیون) می باشند. اخباریون با نفی ادله نقلی و با تمسک به ظهور آ...

در منابع فقهی ، استصحاب از جهت مستصحب به دو دسته ، استصحاب وجودی و عدمی تقسیم شده است . اکثر فقها هر دو نوع استصحاب را حجت دانسته و در مورد تردید بر اساس آنها اقدام نموده اند . استصحاب از جهات مختلف تقسیم بندی شده و یکی از این تقسیمات ، تقسیم استصحاب به استصحاب وجودی و عدمی است . استصحاب وجودی ناظر به مواردی است که وجود امری در گذشته ثابت بوده است یعنی قبلاً موجود بوده است و به جهتی از جهات تردی...

لفظی که دارای چند معناست، یا مشترک است و چند معنای حقیقی دارد که لفظ به صورت بدلی بر آنها شمول دارد یا اینکه دارای معانی حقیقی و مجازی است یا اینکه چند معنای مجازی دارد که عند القرائن از آن اراده می شوند. در مورد جواز ارادة معانی متعدد از این نوع از الفاظ و جواز حمل آن بر معانی متعدد آن، اصولیون به اختلاف اقوال افتاده اند که مشهورترین این اقوال جواز و عدم جواز است. این اختلاف اصولی در میان فقه...

با غیبت امام دوازدهم (ع) در موضوع شیوه رسیدن به حکم شرع ی میران  لمرای شریعه اخرلاف  ایجاد شد .بعخی با ا لاقاد به کامل بودن دین بع آن بودند که همه نیازهای ملاشع ان در مجمو ه سرتت و حدیث آمده است و در مقابل،  ده ای دیگع ضعورت اجلاهراد فقیره از حردیث را مطرع  کعدنرد .ایرن اخلاف  به طور خاص در دوران صفویه خود را بازنمایاند و جعیان اصولی و اخباری پدیرد آمرد .در ایرن   در جمع آوری مطالب از روش کلااب...