هرچند در متون عرفانی عموماً از اختلافات مذهبی خبری نیست، با این حال نمی توان وجود آنها را در کتب عرفانی نادیده گرفت. مقاله حاضر که به روش توصیفی ـ تحلیلی تألیف شده است، نقاط اشتراک و اختلاف تفاسیر عرفانی فریقین را به لحاظ متنی و محتوایی، ذیل داستان حضرت موسی(ع) و خضر(ع) مورد بررسی قرار می دهد. روشمندی در تدوین متن، تداعی مفهوم سلوک و پرورش زبان عرفانی، از جمله اشتراکات مهم تفاسیر عرفانی است. دقت...

سپهری از شاعران بنام معاصر است. درباره شعر و اندیشه های عرفانی او دیدگاه های فراوانی مطرح شده است. برخی مبانی شعر او را برگرفته از عرفان ایرانی اسلامی و یا عرفان هندی و شرقی دانسته اند و البته برخی نیز شعر او را تهی از عرفان می دانند. تاکنون پژوهشی به مقایسه کاربرد مفاهیم و اصطلاحات عرفانی در شعر سپهری و گفتار عارفان مسلمان نپرداخته است. گزینش واژگان، مدخلی بر طرز تفکر شاعران است؛ به همین سبب پ...

این رساله در خصوص پیدایش تصوف و سیر تکاملی آن بحث می کند. پدیده تصوف از دوران اولیه اسلامی بیان می دارد و مجاهدات را به سه مرحله تقسیم می کند که دو مجاهده تقوی و استقامت را اسلامی و در خط شریعت می داند. مجاهده سومی را که مجاهده کشف است خطرناک و از جانب شرع منع شده اعلام می دارد.

امیر حسن سجزی دهلوی از جمل? برجسته ترین شاعران قرون هفت و هشت هجری است. از جمل? مواردی که وی در آثار خود بدان توجّه داشته، بیان مسائل مربوط به عرفان و تصوف است. او در دیوان اشعار و دیگر آثار خود، با بهره گیری کامل ازعلوم و معارف زمان و مشرب عرفان و اشارات، تعبیرات و اصطلاحات گوناگون، کوشیده است تا به تبیین و تعلیم مبانی عرفانی بپردازد. در این پژوهش که با هدف شناساندن توانمندی شاعر در بکارگیری اص...

معرفت نفس، همواره دل مشغولی جدّی اهل اندیشه و سیر بوده است. به همین منظور عرفان با هدف نیل به حقیقت و معرفت به عنوان یک علم در فرهنگ اسلامی زاده شد. روشن است عرفان همانند هر علم و معرفت دیگری اصطلاحات مخصوص به خود را دارد که برای پی بردن به فهم مطالب آن علم لازم است با اصطلاحات آن آشنا بود. عـرفا، به عنوان عالمان علم عرفان این اصطلاحات را بسیار در آثار خود به کار گرفته اند. یکی از اکابر عرفا...

پژوهش حاضر با هدف آشنایی با احوال، آثار، اساتید، شاگردان و اندیشه های عرفانی حاج ملّاهادی سبزواری در پنج بخش مجزّا تحت عنوان کلّیّات تحقیق، ادبیّات پژوهش، اصطلاحات عرفانی(حدوداً دویست و چهارده مورد) در دو حوزه ی عرفان نظری و عملی و عرفان حاج ملّاهادی سبزواری، به تحقیق درباره ی ابعاد مختلف شخصیّتی وی پرداخته است. برای انجام این مهم، در مرحله ی اوّل مستقیماً به آثار عرفانی وی مراجعه شده و دیدگاه وی را با ک...

چکیده: عرفا و صوفیان برای تبیین اندیشه ها و تجربه های عرفانی خود اقدام به تألیف کتابهای عرفانی فراوانی نموده اند که یکی از این کتابها در این زمینه فتوحات مکیه ابن عربی است که در آن اصطلاحات عرفانی عرفا و صوفیان با آراء و اندیشه ی وحدت وجودی او شرح و تأویل شده است.این کتاب مانند دایره المعارفی از اصطلاحات عرفانی و فلسفی است که تأثیر فراوانی بر اندیشمندان و عارفان گذاشته است. از جمله این عرفا، ش...

امتزاج و آمیختگی اصطلاحات عرفانی و فلسفی و تبیین آن با زبان شاعرانه و هنرمندانه، زوایا و دیدگاه‌‌های مختلفی را جهت بررسی و ارزیابی این گونه آثار فراهم می‌آورد. کاربرد مفاهیم انتزاعی و دشوار حکمی و فلسفی در آثار منظوم عرفانی به طرق و شیوه‌‌های مختلفی در قالب حکایت‌‌های تمثیلی، داستان‌‌های تعلیمی و موعظه‌‌های اخلاقی مرسوم بوده است، از آن‌جا که سنایی هم شاعر است هم صوفی و هم حکیم بنا بر این آثارش ...

عرفان در لغت به معنی شناخت و معرفت می باشد و در اصصلاح اهل زهد و تقوی عبارت از یک سلسله دستورالعمل ها و راهکارهایی است که در پرتو عمل به تعالیم عرفانی امکان قرب و نزدیکی هر چه بیشتر به پروردگار عالم حاصل می شود. آموزه ها و اصطلاحات عرفانی در ادوار پر فراز و نشیب شعر فارسی به انحاء گوناگون بازتاب داشته است. در دوران سبک عراقی بدلیل وجود بستر های اجتماعی و فرهنگی لازم این اصطلاحات در عرصه ادب فا...

امتزاج و آمیختگی اصطلاحات عرفانی و فلسفی و تبیین آن با زبان شاعرانه و هنرمندانه، زوایا و دیدگاه های مختلفی را جهت بررسی و ارزیابی این گونه آثار فراهم می آورد. کاربرد مفاهیم انتزاعی و دشوار حکمی و فلسفی در آثار منظوم عرفانی به طرق و شیوه های مختلفی در قالب حکایت های تمثیلی، داستان های تعلیمی و موعظه های اخلاقی مرسوم بوده است، از آن جا که سنایی هم شاعر است هم صوفی و هم حکیم بنا بر این آثارش را می...