چکیده: مصلحت در لغت به معنای خیر و صواب، و مقابل آن مفسده به معنای شر می باشد. می دانیم که اسلام، دینی حاوی معارف، جامع و کامل است که در آن پاسخ گویی به نیازهای بشر در هر عصر و مصری نهفته است. و هم چنین پروردگار متعال، پروردگاری حکیم است که در هر کار و حکمش، حکمتی و غایتی نهفته است و بیهودگی و عبث بودن به فعل و ذات او راه ندارد. لذا مصلحت و مفسده را در احکام خود ملاحظه نموده است. موضوع رابطه ف...

نظر یه وجود روابط ثابت و متغیر در زندگی انسان احکام و قوانین اولیه وثانویه به تنهایی برای پاسخگویی به همه نیازهای جامعه کافی نیستند . لذا قسم سومی از احکام و قوانین به عنوان احکام حکومتی پیش بینی شده است. احکام و قوانین حکومتی بر خلاف دو قسم دیگر عمدتا مبتنی بر مصلحت نظام هستند و چون این مصلحت متغیر است احکام حکومتی در ذات خود سیال هستند . تشخیص این مصلحت به مقتصای صلاحیت و اختیار بر عهده حاکم ...

این مقاله در صدد است نشان دهد که چگونه استخراج نتایج اساسی‌ترین اصل حکمت متعالیه، یعنی اصالت وجود، در حوزۀ انسان‌شناسی تصویری جدید از انسان و هویت وجودی او به نمایش می‌گذارد. در این راستا نویسنده از طریق تحلیل و تبیین نکته‌نظرهای ویژه‌ای که صدرالمتألهین را نسبت به پیشینیان وی، در موقعیتی متفاوت قرار می‌دهد، بر این مطلب تأکید دارد که تمام جذابیت و خردپذیری آراء انسان‌شناسانه وی مدیون توجه به نقش...

محور اصلی مباحث اصالت فایده در کلی ترین شکل آن، این است که اعمال باید فقط براساس پیامدهای آن قضاوت شود و خود آنها، درست یا غلط نیستند. با این حال اصطلاح مکتب اصالت فایده اغلب به دیدگاه خاصی اشاره دارد که در قرن هیجدهم توسط هلوتیوس در فرانسه و جرمی بنتام و پیروانش یعنی رادیکالهای فلسفی در انگلستان مطرح شد. براساس این دیدگاه، درستی هر عملی با یک معیار تعیین می شود، یعنی نقش آن ایجاد بیشترین خ...

«مصلحت»، این واژه پرکاربرد روزمره، مفهومی است که برای درک معنای آن در ذهن عامه مردم اقدام به انجام این پژوهش کرده ایم. «مصلحت» را در لغت هم معنی «منفعت» و آن چه که متضمن «خیر و صلاح» و دور کننده «مفسده و ضرر» است دانسته اند لیکن در بررسی های نظری تنوع آراء گسترده ای بین اندیشمندان علوم انسانی از فلاسفه یونان گرفته تا علمای اسلامی حول این مفهوم مشاهده می شود. کنکاش گسترده پژوهشگر برای یافتن مف...

سخن و سیره ی امیرمومنان(ع) یکی از منابع مهم دینی است. از این رو پژوهش حاضر به تبیین جایگاه مصلحت در گفتار و رفتار امیرمومنان(ع) پرداخته است. از آنجا که از واژه مصلحت در طول تاریخ برداشت های صواب و ناصوابی شده است و عده ای از آن سوء برداشت کرده اند، از سخن و سیره امیرمومنان(ع) ضوابطی را در این زمینه می توان در نظر گرفت. به مصالحی مانند حفظ دین، وحدت مسلمین، حفظ نظام و تقدم اهم بر مهم به دیده قبو...

شناخت مصالح امور و عمل به آنها به عنوان رفتار طبیعی و در قالب مدل انتخاب و گزینش عقلایی واقعیتی غیرقابل انکار و ضرورتی اجتناب ناپذیر در زندگی انسان محسوب می شود. سیره سیاسی و نظام حکومتی پیامبر عظیم الشأن اسلام نیز در کنار توسعه معنوی و اعتقادی جامعه معطوف به اداره صحیح زندگی عادی و مسائل جاری آن بوده است و بر این اساس مصلحت اندیشی، ضرورت سنجی و واقع بینی با شواهد متعدد در سیره عملی و رفتارهای ...

رساله حاضر تشکیل شده از یک مقدمه، چهار فصل و یک خاتمه می باشد. در مقدمه طرح تحقیق که شامل عنوان های : بیان مسئله، سوال اصلی و سوال های فرعی تحقیق، فرضیه، فایده، اهمیت و ضرورت تحقیق، روش گردآوری اطلاعات و انجام آن و سازماندهی پژوهش مورد بحث قرار گرفته است. فصل اول با عنوان مفاهیم و کلیات، بحث از مهم مصلحت و واژه های همسو با آن درمیان گذاشته شده، که مصلحت به معنای منفعت و سود دنیوی و اخروی در نظر...

چکیده در برخی منابع روایی شیعه و سنی روایتی با صیغه های متعدد و اسانید متفاوت نقل شده که مهم ترین نقل آن عبارت «لَا تَصْلُحُ الصَّنِیعَةُ إِلَّا عِنْدَ ذی‏ حَسَبٍ‏ أَوْ دینٍ» است. ظاهر این روایت، گستره احسان را به یکی از دو قید نسب والا {اصالت خانوادگی} یا دینداری{اصالت دینی} محدود و مشروط کرده است. این در حالی است که در قرآن کریم و روایات معصومان(ع)، نیکی و احسان به عنوان یک اصل انسانی مشتمل بر نوع انسان با هر کیش ...