همپایگی پرسشواژه­ای اصطلاحی توصیفی است که در ارجاع به ساخت­هایی بکار می­رود که در آنها معمولاً دو پرسشواژه با هم همپایه می­شوند. همپایگی پرسشواژه­ای، از لحاظ توصیفی، به دو ساخت همپایگی معمول و پرسش­های چندگانه مشابهت دارد. علیرغم این شباهت­های صوری، تدقیق در این ساخت­ها نمایان می­سازد که این ساخت هم به لحاظ نحوی و هم معنایی از دو ساخت دیگر متمایز است. به‌طور مشخص، همپایگی پرسشواژه­ای، برخلاف همپ...

هدف از انجام این پژوهش، تبیینی مناسب از ساختار ارتقای گره راست در زبان فارسی است. در پیشینۀ تحقیق مرتبط، سه تحلیل متفاوت از این ساختار پیشنهاد شده است که عبارت اند از: «ارتقای گره راست به منزلۀ حاصل حرکت متوازی»، «ارتقای گره راست به منزلۀ حاصل فرآیند حذف» و «ارتقای گره راست به منزلۀ اشراف چندگانه». استدلال­هایی مانند ناسازه­ها به عنوان هدف ارتقای گره راست، عدم تبعیت از جزیره­ها، تخطی از محدودیت...

این پژوهش چشم اندازی است بر طبقه بندی مشاغل شاعران در دوران صفوی و می کوشد اوضاع فکری و فرهنگی حاکم بر این دوره را بر اساس پیشامدها و تحولات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی و تاثیر آن بر جایگاه اجتماعی توده های مختلف مردم، مورد بررسی قرار دهد. جریان های ادبی- هنری، بی شک رابطه عمیق و تفکیک ناپذیری با ارزش های اصیل اجتماعی دارند و ادبیات هر عصری، آینه تمام نمای تمایلات و شادکامی ها و نیز ناکامی ها و ش...

نوشته حاضر معتقد است که جدایی بخش هایی از ایران و تغییر جغرافیای این کشور در عصر قاجار یک تغییر اجتماعی است که این تغییر را می توان همانند والرشتاین در بافت یک نظام جهانی به گونه ای تاریخی در نظر گرفت. تحقیق حاضر، با مطرح کردن این پرسش که تجزیه سرزمینی در عهد قاجار، محصول ضعف دولت مرکزی ایران بود یا تغییر موازنه قدرتِ دولت های مرکز در نظام جهانی سرمایه داری موجب این جدایی گشت، سعی دارد تا با نگا...

این نوشتار، نقش ابراهیم پسر مالک اشعر نخعی را در تحوّلاتِ سیاسی عراق (66 - 72ق) بررسی می‏کند. با وجود آگاهی اندک ما از زندگی ابراهیم پیش از قیام مختار، پیوستن او به آن قیام، مشروط بر صحّت نامه محمد حنفیه به او، و غلبه بر اشراف کوفه که مخالف مختار بودند، بسیار برجسته است. او هم‏چنین در نبرد خازر امویان را شکست داد و موجب تثبیت مختار در کوفه شد. پس از آن از مختار جدا شد و زبیریان و مروانیان در صدد ج...

این مقاله تحلیلی از حرکت اجتماعی ـ فرهنگی در خلال دو قرن اول اسلام ارائه می دهد .به دلایلی تغییرات اندکی در ابتدای ظهور اسلام در ایران اتفاق افتاد و به طور طبیعی، سلطةراه و روش و رسوم قبلی، مدت زیادی ادامه یافت . در برخی موارد، شخصیت های والامقام واشراف و دهقانان از زرتشت بریدند و به اسلام روی آوردند که این امر راه را برای تغییردین اقشار پایین جامعه و تغییراتی در ساختار اجتماعی ایران فراهم آورد

ساخت قدرت در افغانستان ممیزه کاملا سنتی دارد. بررسی عوامل اجتماعی این ساخت قدرت، هدف این مقاله را تشکیل می دهد. به لحاظ شکل بندی گروه های اجتماعی اشراف، روحانیون و در دهه های اخیر نیروهای جهادی ساختمان بندی اصلی گروه های اجتماعی در افغانستان را تشکیل می دهند. در مقاطعی از تاریخ این کشور مانند دوران شاه آمان الله (1298-1307ه.ش) و محمد ظاهر شاه (1342-1352ه.ش) اقداماتی در جهت توسعه سیاسی انجام گرف...

جدی‌ترین تحول در راستای ایجاد دولت مدرن در ایران را دوران سلطنت پهلوی اول دانسته‌اند. از نگاه ماکس وبر ظهور دولت مدرن ملازم با تحقق اقتدار عقلانی است. در این رابطه او دو عوامل را به عنوان پیش شرط و مانع این امر معرفی می‌کند: شرایط پولی و مالی که نمود آن در اقتصاد سرمایه‌داری است و مخالفت سنت گرایان و اشراف با این امر. بر این اساس پژوهش حاضر با روش کیفی و توصیفی-تحلیلی و رویکرد جامعه شناسی تاریخ...

شیخ رمان­نویسی الجزائر، «طاهر وطار» از جمله­ی نویسندگان معاصر است که می­توان الجزائر را با تمام فرازها و نشیبهایش در همه­ی نوشته­هایش دید. رمان «الزلزال» از رمانهای مشهور اوست که در آن به مسأله­ی «قانون اصلاحات ارضی» 1971 در الجزائر اشاره می­کند. این رمان به نوعی بیان کننده­ی اندیشه­ها و دیدگاه­های«وطار» است، زیرا که وی به سوسیالیسم به عنوان راه چاره­ای برای درد و رنجهای الجزائر معتقد بود. جهان...

شیخ رمان­نویسی الجزائر، «طاهر وطار» از جمله­ی نویسندگان معاصر است که می­توان الجزائر را با تمام فرازها و نشیبهایش در همه­ی نوشته­هایش دید. رمان «الزلزال» از رمانهای مشهور اوست که در آن به مسأله­ی «قانون اصلاحات ارضی» 1971 در الجزائر اشاره می­کند. این رمان به نوعی بیان کننده­ی اندیشه­ها و دیدگاه­های«وطار» است، زیرا که وی به سوسیالیسم به عنوان راه چاره­ای برای درد و رنجهای الجزائر معتقد ...