در این نوشتار به تحلیل و بررسی نظام فکری ابن رشد و تاثیر آن در پیشرفت جامعه ایرانی ـ اسلامی خواهیم پرداخت. در ابتدا، مبانی اصلی تفکر ابن رشد توضیح داده خواهد شد و سپس عناصر اصلی نظام فکری وی ذکر می شود. با وجود اینکه عقلانیت در اندیشه وی از جایگاه بالایی برخوردار است، این عقلانیت در تعارض با دین و آموزه های وحیانی قرار ندارد. از نظر او، دین و عقل همسو با یکدیگر هستند؛ چراکه عقل نیز مقوله ای قدس...

هدف اصلی پژوهش حاضر، واکاوی مفهومی مبانی و مبادی گفتمانی الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت بوده و در این راستا، تلاش کرده تا به این سوال اساسی پاسخ دهد که افق‌های مورد نظر در الگویِ بومی اسلامی – ایرانی پیشرفت بر کدام عناصر و شاخص‌ها تاکید دارد؟ گفتمان‌سازی درباره الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، مدیریت تولید علوم بومی (اسلامی – ایرانی) و طراحی و اجرای الگوی مدیریت تحول در جهت پیاده‌سازی اهداف از جمله م...

طرح الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از سوی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، مباحث مختلفی را پیرامون ضرورت‌های طرح و تدوین چنین الگویی بوجود آورده است. با توجه به اهمیت بالای اندیشه‌های ایشان در مورد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بحث حاضر در پی پاسخگویی به این سوال اساسی است که «چه شاخص‌هایی در نگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای برای تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت وجود دارند؟» بنابراین هدف اصلی بحث، بررسی شاخص‌های ت...

هدف پژوهش حاضر بررسی ماهیت اصلی و سرشت واقعی مفهوم پیشرفت و توسعه در گفتمان انقلاب اسلامی بود تا از رهگذر آن، مختصات مفهومی پیشرفت در الگوی اسلامی- ایرانی معرفی شده تا ضمن اصلاح فرایند تکمیل و تعمیق الگوی موجود، تدابیر مورد نیاز برای حرکت به سمت افق تعیین شده الگو، واقعی‌تر و سازگارتر با ماهیت اصیل فرهنگی انقلاب اسلامی پیش‍‌بینی شود. بنابراین، مقاله حاضر در تلاش برای پاسخگویی به این سوال بود که...

بررسی آثار و پیامدهای 57 سال برنامه‌ریزی توسعه در کشور ما نشان می‌دهد توسعه به سبک غربی (و تنها با جرح و تعدیل‌های اسلامی) از یک سو نتوانسته به مانند کشورهای غربی باعث توسعه کشور شود و از سوی دیگر نیز باعث کمرنگ شدن ارزش‌های اسلامی ایرانی شده است. دلیل این امر را باید در اینجا جستجو کرد که مبانی، اقتضائات و مسائل و غایاتِ توسعه با مبانی، اقتضائات و مسائل و غایات جامعه‌ی اسلامیِ ایران زاویه دارد و...

یکی از دغدغه های علوم اجتماعی تجزیه و تحلیل مسئله تغییرات اجتماعی در کنار توجه به نظم اجتماعی است و از این رهگذر اندیشمندان در پی ارائه الگوهای توسعه اجتماعی هستند. پس از انقلاب اسلامی ایران برای جامعه شناسان، مدیران دولتی و سیاست گذاران عمومی این پرسش مطرح شده که آیا جمهوری اسلامی ایران الگوی نوینی برای رشد و توسعه اجتماعی متناسب با آرمان های خود دارد یا در این زمینه از الگوهای سایر جوامع بشری...

امروزه در میان جوامع و دولت‌ها از مقوله پیشرفت، با عنوان مسئله پیشرفت یاد می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، ضرورت‌های پیشرفت، شرایط تحقق پیشرفت، راه‌های رسیدن به پیشرفت و در نهایت کسب حداکثری منافع ملی از طریق الگوهای پیشرفت را می‌توان جزء اصلی‌ترین مسائل روز کشورها دانست. پیشرفت و عصارۀ آن یعنی منافع ملی حداکثری از جمله مسائلی است که ذهن اندیشمندان و سیاست‌مداران را به خود معطوف داشته و هرکس از دریچه و ز...

نظام انقلابی جمهوری اسلامی ایران، مراحل تاریخ‌ساز و بلکه مراتب تکوینی و تکاملی، نهادسازی و تأسیس، دفاع مقدس و تثبیت و توسعه زیربنایی را با هزینه‌های گزاف اما با کارآمدی زیرساختی (ارزشی، بینشی و منشی) هرچه فراتر از سر گذرانده و پشت سر گذاشته است. هم‌اینک الگوسازی پیشرفت و دولت‌سازی، جامعه‌سازی و امت‌سازی تا مرز تمدن‌سازی نوین اسلامی ایرانی را به‌ترتیب در چشم‌انداز ملی و فراملی کوتاه‌بُرد و کوتاه‌...

پیشرفت به دو قسم سکولار و دینی تقسیم می‌شود که در مغرب‌زمین مدل سکولار آن رایج و حاکم است. اسلام با ادعای جامعیت [آیین دنیوی و اخروی] در صدد تشکیل حکومت دینی و اداره جامعه است که برای این منظور ارائه الگوی پیشرفت متناسب جامعه دینی، امری لازم و ضروری است. این الگوی پیشرفت مبانی گوناگونی (خداشناختی، هستی‌شناختی، معرفت‌شناختی، انسان‌شناختی، جامعه شناختی) دارد. در این مقاله مبانی خداشناختی ...