مانویت دینی است که آثار نوشتاری نسبتا فراوان، اما آثار منابع تصویری یا هنری معدودی از آن به جا مانده است. آثار هنری مانوی، با وجود کم‌تعداد بودن، آثاری مهم و در خور توجه به شمار می‌آیند. با داشتن شناخت نسبت به باورها و آموزه‌های مانوی و با بررسی تحلیلی آثار هنری مانوی، می‌توان بازتاب اندیشه‌های اصلی این دین را در هنری که تحت عنوان آن شکل گرفته است، مشاهده نمود. برخی عناصر اصلی باورهای مانوی ...

تنزیه و تشبیه، یکی از مباحثی است که پیوسته متکلّمان به آن توجّه داشته­اند. تنزیه، منزّه دانستن خداوند از هر گونه صفت انسانی و تشبیه، نسبت دادن ویژگی های مردمان به آفریدگار است. فردوسی در مقام تنزیه، به تعبیر نگارنده، یزدان را «خداوند نام» می گوید که تنها نامی از آن در میان است و در مرتبه تشبیه، او را «خداوند جای» می نامد؛ یعنی همان مقام شکل گیری آفرینش که مظاهر اسماء و صفات خدا در هستی گام می نهد ...

مفهوم قربانی از محوری‌ترین مباحث رمان بیوه‌کشی است که به انسجام و توالی روایت، کمک شایانی می‌کند. اسطوره‌شناسان مختلفی به بررسی موضوع قربانی در فرهنگ اقوام مختلف پرداخته‌اند که از آن جمله می‌توان به میرچا الیاده اشاره کرد که قربانی‌کردن را برابر با فعل آفرینش و لازمة حیات می‌داند. وی معتقد است هیچ چیز بدون فدا شدن یا قربانی کردن، آفریده نمی‌شود. داستان ‌بیوه‌کشی را می‌توان نمو...

حکمت خسروانی فلسفه و عرفان ایران باستان است. در این پژوهش وحدت آفرینش به عنوان یکی از ویژگی­های مهم حکمت خسروانی، در منطق­الطیر عطار مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. مطابق نتایج، اگرچه شاعر تحت تاثیر قاعدة وحدت آفرینش و انسان­وارگی جهان در حکمت خسروانی بوده، اما بر­خلاف پیشینیان اسیر تمثیل اندام­وارگی جهان - که یک تمثیل فلسفی و تکراری است – نگردیده، بلکه به تمثیل تازه­ای در این حوزه دست یافته...

سبک‌شناسی، دانشی است که تلاش می‌کند از یافته‌های علوم مختلف، مانند بلاغت، تاریخ ادبیّات، زبان‌شناسی و... بهره گیرد. این دانش، در روند بررسی و تحلیل متن، از خردترین لایه که آواهای متن باشد، آغاز می‌کند و در نهایت سعی می‌کند به سطح فکری متن برسد. یکی از مهم‌ترین روش­هایی که شاعران معاصر از آن بهره می‌گیرند، گرایش به سنّت و بهره‌گیری از آن، جهت غنا بخشیدن به اثر خویش است. از جمله مهم‌ترین بخش سنّت، م...

اساطیر و حماسه ارتباطی تنگاتنگ با هم دارند، از این‌رو برای شناخت آثار حماسی باید عناصر اسطوره‌ای را نیک شناخت. یکی از این عناصر اسطوره‌ای که رمز هستی است و با اساطیر آفرینش، پیوندی ناگسستنی دارد، اسطورة «آب» است. این عنصر که به عنوان یکی از عناصر متضاد چهارگانة جهان مادی در نزد اکثر ملل، مظهر جاودانگی و تداوم حیات است، دارای نقش اسطوره‌ای گشته است. در داستان کوراوغلو نقش اسطوره‌ای آب در کنار کو...

زبور مانوی یکی از زیباترین سروده های مانی است. بررسی درون مایة آن ما را با جهان بینی دین مانوی: دو جهان تاریکی و روشنی و پاره های نور رهایی یافته از دنیای مادی، آشنا می کند. تا پیش از بررسی دست نوشته های منحصر به فرد این اثر به سه زبان فارسی میانه، پهلوی اشکانی و سغدی به دست آمده از ناحیة تورفان، زبور قبطی تنها منبع موجود به شمار می رفت. از جملة این قطعه ها، قطعة m78 است که در بردارندۀ متنی به ...

چکیده: ازجمله کتب بسیار مهم و کلیدی در زمینه­ی مانویت، کتاب کفالایا است که در اصل به زبان قبطی نوشته شده­است. مسیحیان شمال آفریقا که به این دین جدید گرویده­ بودند، این کتاب را به زبان قبطی و به  نوعی از زبان مانی حیّ، که در این کتاب با عناوینی چون «فرستاده» و «پیامبر» از او یاد می­شود، نوشته­اند. هرفصل، جلسات وعظ مسیح را می­ماند؛ که شاگردان از او چیزی را می­پرسند و پاسخ را از پیامبر خود دریافت...

مانویت دینی است که آثار نوشتاری نسبتا فراوان، اما آثار منابع تصویری یا هنری معدودی از آن به جا مانده است. آثار هنری مانوی، با وجود کم تعداد بودن، آثاری مهم و در خور توجه به شمار می آیند. با داشتن شناخت نسبت به باورها و آموزه های مانوی و با بررسی تحلیلی آثار هنری مانوی، می توان بازتاب اندیشه های اصلی این دین را در هنری که تحت عنوان آن شکل گرفته است، مشاهده نمود. برخی عناصر اصلی باورهای مانوی در ...

گزارش گمان‌شکن از آثار الاهیاتی زردشتی است که مؤلف آن، مردان فرخ، پسر اورمزد داد، ضمن بیان اصول دین زردشتی شبهاتی را درباره باورهای اسلامی، یهودی، مسیحی و مانوی مطرح می‌کند. مهم‌ترین مسئله، از نظرگاه مردان فرخ، مسئلۀ یکی‌پنداشتن منشأ خیر و شر است که پیوند نزدیکی با مبحث توحید دارد. از این‌رو مؤلف فقراتی را از منابع ادیان ابراهیمی در این باره نقل و نقد می‌کند. در واقع، نویسندۀ گزارش...