مقاله حاضر به دنبال باز شناخت گونه های متنوع فرقه های غالی الوهیت انگار در دوره امام صادق(ع) و چگونگی مواجهه آن حضرت(ع) با ایشان است. گروه های غالی در این دوره به تدریج، باورهای ابتدایی و پراکنده خویش را منسجم ساختند. یکی از علت های مهم رشد غالیان، شرایط سیاسی آن زمان بود بدین معنی که نزاع میان امویان و عباسیان شرایطی را به وجود آورد که فرقه های غالی با خیالی آسوده به تبلیغ انگاره های خود بپردا...

یکی از موضوعات مهم فلسفة دین بحث از زبان دین و کلامی است که با آن می توان از خداوندسخن گفت. طرح این موضوع در کتب کلامی و عرفانی به دورانی بسیار پیش از طرح آن در فلسفةدین نوین باز می گردد. دیونیسیوس مجعول از جمله متقدمانی است که بحث زبان دین را بسیارنظام مند در مجموعه آثار خود مطرح کرده است. دیونیسیوس در سخن گفتن از خداوند و توصیفاو کلام سلبی را به کلام ایجابی ترجیح می دهد. به عقیده دیونیسیوس زب...

از نیمۀ دوم قرن دوم میلادی، تقریری از مسیحیت اشاعه یافت که به قرائت پولسی معروف است و از همان زمان تاکنون بر جهان مسیحیت حکم فرماست. پولس یهودی متعصبی از قبیلۀ بنیامین است که پس از تعقیب و شکنجۀ بسیاری از مسیحیان، به واسطۀ مکاشفه ای اثبات ناپذیر به جرگۀ مسیحیان پیوست و به زعم خود، همة عمرش را وقف ابلاغ و اشاعۀ دین مسیح کرد. از نظر پولس، مسیحی کسی است که به تجسد خداوند در قالب انسان و قربانی شدن...

مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است . در ایننوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، بهنوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیمکرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلومات کسب شده از قرآن کریم، با دلایل و روش هایمختلف به نقد عقاید و آموزه های مسیحی پرداختند . گروهی از متکلمان متن اناجیل رامعیار...

مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است . در ایننوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، بهنوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیمکرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلومات کسب شده از قرآن کریم، با دلایل و روش هایمختلف به نقد عقاید و آموزه های مسیحی پرداختند . گروهی از متکلمان متن اناجیل رامعیار...

هستی شناسی – شاخه ای از فلسفه محسوب می شود. اما دیدگاه عارف به هستی و پدیدارهای آن با نگاه فیلسوف متفاوت است. د این جستار ضمن بیان تلقی عرفانی ازوجود دیدگاه های دو عارف برجسته مسمان این عربی و عبدالکریم جیلی در زمینه شناخت وجود مورد بحث قرار می گیرد. عبدالکریم جیلی (د 826ق) که از پیروان شهیر مکتب ابن عربی است در مباحث هستی شناسانه خود تفسیی انسان مدارانه از دیدگاه های ابن عربی ارائه داده است. ع...

بیش ترین مشکلات و ابهام های معناشناختی در بحث سخن گفتن از خدا مربوط به تحلیل معناییاوصاف انسانی، به هنگام اسناد این اوصاف به خداوند است. این اوصاف و محمولات هنگامی که درزبان عادی و زمین ههای متعارف به کار می روند، دارای معانی روشن و قابل فهمی هستند؛ ولی همیناوصاف و محمولات به هنگام انتساب به موجودی متعالی و غیرجسمانی و نامتناهی مشکل آفرینمی شوند. برای رفع این مشکلات دیدگاه ها و نظریات متفاوتی ا...

پدیدة غلو آفتی است که به دلایل مختلف در میان شیعیان، مانند دیگر گروه های اسلامی و غیر اسلامی راه یافت و عده ای را به بیراهه کشاند. عقاید غالیان شیعی دارای نظم و انسجام خاصی نبود، ولی بنیان عقاید آنها بر درجة خدایی و الوهیت قائل شدن برای پیامبر اعظم6 و به مقام خدایی و نبوت رساندن ائمه معصوم: استوار بود. غالیان با افکار و گفتار خود، اصل توحید را هدف قرار می دادند. در نتیجه با توجه به اهمیت مسئله،...

برخی صاحب نظران ابن عربی را موسس نظریه وحدت وجود می دانند. با این حال ثابت شده است که این نظریه پیش از او نیز در میان عرفا رواج داشته است. «وحدت وجود» در حقیقت عنوانی است که معرف روح تعالیم وی یعنی وحدت ظاهر و مظهر و خالق و مخلوق است. با اینحال، مطالعه عرفان وی نشان می دهد که وی قائل به دو نوع وحدت است: 1- وحدت ذات که از آن با عنوان احدیت الذات یاد می کند و 2- وحدت الوهیت یا احدیت الکثره. وحدت ...