تاریخ نگارش رسائل اخوان الصفا به هیچ روی مشخص نیست.نام نویسندگان آن نیز به همگان پوشیده است که این امر نیز سبب نظرورزی های متعددی در این موارد شده است.به نظر می رسد موضوع تاریخ نگارش رسائل با مقاله ی انتقادی پل کازانووا – که حاوی مطالعات تاریخی و ستاره شناسی پیچیده و نوینی بود- مرحله ی جدیدی شده است. نظریه های دیگری نیز در این زمینه به وجود آمد که روش استنادی آن ها با روش کازانووا متفاوت بود.ن...

در قرن چهارم هجری گروهی از اندیشمندان موسوم به اخوان الصفا و خلان الوفا به این فکر افتادند که برای نشر علوم عقلی و نزدیک کردن دین و فلسفه به یکدیگر و آگاه نمودن مردم نسبت به مسائل علمی و دینی رسالاتی مختصر، بدون ذکر نام مؤلفان بنویسند و به صورت پنهانی منتشر کنند تا بتوانند در جهت زدودن انحراف از جامعه اسلامی فعالیت نمایند. در آن هنگام، به رغم وجود مشکلات سیاسی و اجتماعی متعدد، مسلمانان از رشد ف...

مقاله حاضر در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول، به منظورشناخت اندیش ههای اخوان الصفا (گروهی از متفکران قرن چهارم هجری که دیدگاه آنان در خصوص طبیعت بر جها نشناسی متفکران اسلامی قرون بعدی تأثیرگذار بوده است)، اطلاعاتی کلی پیرامون هویت، مذهب، ویژگیهای رسائل، و اهداف آنها بیان میگردد. دربخش دوم، در خصوص اندیشه های اخوان الصفا درباره طبیعت ، شامل نظریه وحدت وجود، تلقی جهان مشهود به عنوان تمثیلی از ع...

عصر اخوان الصفا، عصر آشنایی و تعامل فرهنگ ها و تمدن های گوناگون با یکدیگر بود . اخوانالصفا به این گوناگونی توجه داشتند؛ به طوری که در نظام فکری آن ها عواملی از قبیل تنوع شرایطآب و هوایی، گوناگونی منابع و ثروت های طبیعی، شیوه بهره برداری از این منابع، نوع خوراک وپوشاک و گرایش های متنوع به صنایع، گوناگونی اخلاق انسان ها  که ناشی از اخلاط و مزاج بدنو تأثیرات بروج و کواکب و شیوه تعلیم و تربیت است  ...

دین زرتشتی، آیین زروانی و آیین مهر چنان با باورهای نجومی عجین شده اند که بدون درکصحیح این باورها، شناخت درست این ادیان و مکاتب تقریباً امکان پذیر نخواهد بود . از جملهباورهای دینی-نجومی که در این ادیان اهمیت بسیار دارد، بحث هزاره اندیشی و دوره های کیهانیاست. اخوان الصفا نیز که انجمنی سری و عرفانی در قرن سوم و چهارم ه .ق در بصره و بغدادبودند، رسائلی را تدوین نمودند که آکنده از باورها و آرای دینی- ...

احمد احسائی (1166-1241 ق) یکی از با نفوذترین چهره های دو سدة اخیر شمرده شده است. او نوآوریهای گوناگونی در مسائل کلامی و به ویژه جهان شناسی، پدید آورده است. این مقاله در جستجوی پاسخ به این پرسش است که آیا احسائی آموزه های جهان شناختی خود را، آن چنان که خود ادعا می کند، مستقیماً از ائمه اثنی عشر اقتباس نموده است؟ با مقایسة برخی از آراء و نظرات او با پیشاهنگان عرصة اندیشه در صدد برآمده ایم تا تأثیر...

وجه بارز اندیشه صوفیان، اعتقاد به تکامل است؛ هرچند زمینه این نظریه در دستگاه های مختلف فلسفی و عرفانی وجود دارد، لیکن نوع تبیین آن فرق می کند. در قلمرو اسلام با پیدایش اخوان الصفا که مشربشان آمیزه¬ای از اندیشه های ارسطویی و نوافلاطونی بود، گامی تازه در فرضیه تکامل برداشته شد. صوفیه که اساس تفکر خود را در خصوص آفرینش بر تعالیم اسلام استوار کرده است، چنین فرضیه هایی را با عقاید اسلامی به گونه ای ...

مجریطی از دانشمندان مسلمان قرن چهارم هجری در اندلس است. او اگر چه در نجوم و ریاضی شهرت بسیار دارد، اما در دیگر علوم چون کیمیا آثاری درخور توجه نگاشته است. یکی از این آثار، رساله­ ای است به نام الرسالة القفطیة که ترجمه ه­ای کهن از آن به فارسی نیز در دست است؛ این رساله، حاوی گفتگوهایی بین اخوان الصفا با مجریطی است که وی در پاسخ به سوالات کسانی که از بیماری خود سخن گفته اند، داروهایی را تجویز کرده...

دین زرتشتی، آیین زروانی و آیین مهر چنان با باورهای نجومی عجین شده اند که بدون درکصحیح این باورها، شناخت درست این ادیان و مکاتب تقریباً امکان پذیر نخواهد بود . از جملهباورهای دینی-نجومی که در این ادیان اهمیت بسیار دارد، بحث هزاره اندیشی و دوره های کیهانیاست. اخوان الصفا نیز که انجمنی سری و عرفانی در قرن سوم و چهارم ه .ق در بصره و بغدادبودند، رسائلی را تدوین نمودند که آکنده از باورها و آرای دینی- ...

مجریطی از دانشمندان مسلمان قرن چهارم هجری در اندلس است. او اگر چه در نجوم و ریاضی شهرت بسیار دارد، اما در دیگر علوم چون کیمیا آثاری درخور توجه نگاشته است. یکی از این آثار، رساله­ ای است به نام الرسالة القفطیة که ترجمه ه­ای کهن از آن به فارسی نیز در دست است؛ این رساله، حاوی گفتگوهایی بین اخوان الصفا با مجریطی است که وی در پاسخ به سوالات کسانی که از بیماری خود سخن گفته اند، داروهایی را تجویز کرده...