چکیده در آغاز دعوت اسلامی، بنی فهر بن مالک با دو شاخه حارث و محارب، کهن‌ترین شاخه از قبیله قریش به شمار می‌رفت. در آن روزگار، طایفه بنی فهر که در حاشیه شهر مکه می‌زیست، به شبیخون بر ضد دیگر قبایل می‌پرداخت. در جستار کنونی در صدد یافتن پاسخی به این پرسش هستیم که آیا کنش آن دسته از صحابیانی را که به بنی حارث و بنی محارب منسوب‌اند، می‌توان در یک چارچوب قبیله‌ای و خاندانی تحلیل کرد؟ و در صورت مثبت ...

قبیله کنده از قبایل مهم قحطانی یمن بودند و در نزدیکی حَضرموت سکنی داشتند، تا این­که بعدها به نجد مهاجرت کردند. به دلیل نقش مؤثر اشعث بن قیس کندی و خاندانش در برخی از وقایع صدر اسلام، شناخت پیشینۀ قبیلۀ او (کنده) در دورۀ جاهلیت از اهمیت به­سزایی برخوردار است. تحقیق در این مبحث به ما کمک می­کند تا بسیاری از قضایای تاریک و مبهم تاریخ صدر اسلام را بهتر بشناسیم؛ از جمله جریان ارتداد، فتوح و ... که به...

کتاب المعجم فی معاییر اشعار العجم شمس قیس رازی از متون قرن هفتم، در موضوع بلاغت، عروض، قافیه و یکی از مهم‌ترین منابع برای سخن‌سنجی است. نویسنده در بخش قافیه علاوه بر قوانین قافیه، مطالبی در دستور زبان و موضوعات زبان‌شناسی مطرح کرده که یکی از قدیمی‌ترین نوشته‌ها دربارۀ خودِ زبان و تحولات آن است. در این مقاله نظرهای گوناگون شمس قیس با دسته‌بندی موضوعی در زبان‌شناسی بررسی و تحلیل شده‌است. ...

این نوشتار به معرفی اقوام، قبایل و شخصیت های (غیرخاندان اهل بیت) اختصاص دارد و در پنج باب سامان یافته است. نویسنده در باب اول ضمن معرفی انصار امام حسین(ع) از اهل کوفه به وصف قبیله سجنا، بنی اسد، آل همدان، اوس و خزرج، بنی تمیم، بنی تغلب، ازدیان، بنی کلاب، حنفیان، جهنیین، غفاریان و شیبانیین و... می پردازد. سپس نامه نگاری های افرادی از قبایل مذکور در دعوت و یاری کردن سیّد الشهدا(، مانند نامه حبیب ب...

إشتمل هذا البحث علی مقدمه و خمسه فصول. الفصل الأوّل إشتمل علی منهجیّه البحث و الفصل الثانی یتضمّن علی تعریف الإلتزام لغه و اصطلاحاً و التباین الموجود بین الإلتزام و الإلزام ثمّ نتحدّث حول الإلتزام فی الشعر الجاهلی و الإلتزام القبلی. و أمّا الفصل الثالث إشتمل علی دراسه العصر الإسلامی و شعره و موقف الإسلام و القرآن و الرسول صلی الله علیه و آله و سلم من الشعر و بیّنا محاولات الدین الجدید فی تهذیب الشعر ال...

در دو دهه اخیر حفاظت و مدیریت صحیح منابع آب موجود در آبخوان های کارستی، به دلیل اهمیت ویژه آن ها در تامین آب شرب، مورد توجه بسیار بوده است. هدف از این تحقیق بررسی وجود و یا عدم وجود ارتباط هیدرولیکی بین چشمه کارستی امام قیس و چاه های کارستی تامین آب شرب شهرستان شهرضا می باشد. در این پژوهش، بررسی های هیدروژئولوژیکی، هیدروژئوشیمیایی و ایزوتوپی آبخوان در محدوده حوضه آبگیر چشمه امام قیس و چاه های آ...

یصْبو الشَّاعر إلی مخاطبه الشّعور الدَّاخلیّ للمتلقِّی، وتحقیق أعلی مستوًی من الإعجاب فی نفسه، ولا یتوانی فی استغلال طاقات علم المعانی الموسیقیَّه للتّعبیر عن المعانی المختلفه؛ فیَذْکر ما کان معروفًا، أو یُضْمر ما کان مجهولًا لإثاره انتباه المتلقِّی و تساؤلاته، وقد یُقدّم، ویؤخّر، ویُعرّف، وینکّر، طلبًا للإیقاع الدَّاخلیّ للقصیده، ویتقافز بإیقاعه سریعًا، أو یتهادی به بطیئًا؛ فیَصِلُ، ویفصل، ولا یغفلُ لحظهً عن الخبر والإنشاء، وما فی...

متون حدیثی بلند یا احادیث طوال مسئله‌ای قدیم‌ اما هم‌چنان چالش‌برانگیز در حدیث‌پژوهی بوده است. احادیث و اخبار بلند به‌جامانده از سدۀ اول با ابهامات متعددی روبرو هستند. شاید مهم‌ترین آن‌ها این است که این احادیث چه‌گونه ثبت و ضبط می‌شدند و اگر از ابتدای صدور به این بلندی نبوده‌اند، متن فعلی چه‌گونه شکل گرفته است. شاید یکی از بهترین نمونه‌های موجود، روایات بلند کتاب سلیم بن قیس هلالی باشد که بیش‌‌...

قرن اول هجری از قرون مهم سیر تحولات تاریخی در تاریخ اسلام است. از آنجا که هیچ نظام حکومتی فراگیر و مقتدری در منطقه حجاز تا پیش از ظهور اسلام وجود نداشت؛ خاندانهای اشرافی عرب که سابقه حکومتی داشتند، وارد جامعه اسلامی شدند و سعی در احیاء عظمت گذشته خود نمودند. یکی از این خاندانهای اشرافی خاندان اشعث ابن قیس کندی است که نسب خود را به حارث پادشاه مشهور کنده در قرن ششم میلادی می رساند. افراد این خان...