در دوره قاجار شعر بازگشت به اوج خود رسید. در این عصر شاهان قاجار شعر مدحی را در خدمت دستگاه تبلیغاتی خود در آوردند و شاعران نیز به پیروی از استادان سبک خراسانی به قصاید مدحی توجه بیشتری کردند. در این میان ابونصر فتح الله خان شیبانی، (۱۲۴۰ - ۱۳۰۸ ه. ق) وضعی دیگر گونه داشت. او که در ابتدا در خدمت محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار بود و قصایدی در مدح آنها سروده بود، به هنگام جلوس ناصرالدین شاه بر تخ...

تحول در راه‌سازی شوسه در ایران، از دوره قاجار شروع شد. در این تحول، نقش روشنفکران، قدرت های خارجی و پیوستن ایران به اقتصاد جهانی، بسیار مشهود بود. در این دوره توسعه راه‌سازی در کشور، به طور مستقیم با اقتصاد، رشد اجتماعی، بهداشتی و در نهایت توسعه و پیشرفت کشور در رابطه بود. ایجاد راه شوسه متناسب با اقتصاد و جمعیت منطقه مازندران، از دوره صفویه به عنوان یکی از اهداف نظام حاکمه مطرح بود تا اینکه در...

چکیده: هنر نقاشی دوران قاجار از دوره های مهم و درخشان هنر ایران است .حمایت شاهان و تلاش هنرمندان ، آثارهنری درخشانی را در دوره قاجار تصویر کرده است .پیکره نگاری درباری برای توصیف تجارب نقاشی ایران در دوره"صفویه"و"زندیه"با هنرطبیعت گرایی اروپایی به کار می رود که در دوره"فتحعلی شاه" قاجار به ثمر می رسد و در دوره های بعد ادامه پیدا می کند. این رساله به مطالعه تطبیقی پیکره نگاری درباری دوران متقدم...

اندکی بعد از سقوط اصفهان بدست افاغنه، تهماسب صفوی فرزند شاه سلطان حسین مخلوع، در قزوین تاج گذاری کرد و برای احیای حکومت صفویه از ایلات و طوایف ایران درخواست کمک نمود؛ قاجارهای استرآباد و افشارهای درگز برای حمایت از شاهزاده به وی ملحق گشتند. با پیوستن قاجارها و افشارها به شاه تهماسب دوم، دوره مهمی از روابط این دو طایفه آغاز شد. چون سران هر دو طایفه طمع قدرت داشتند، رقابت آنان منجر به قتل خان قاج...

پژوهش حاضر قصد دارد به چگونگی تصویر شاهان نخستین قاجار ( آقا محمد خان، فتحعلی شاه و محمد شاه قاجار) در سفرنامه های نوشته شده در فاصله سال های 1209-1264 ه.ق/ 1794-1849م توسط سیاحان اروپایی معاصر آن شاهان بپردازد. در این پژوهش عواملی که بر تصویر ارایه شده از شاهان مذکور تأثیر گذاشته مثل منافع کشورهای متبوع نویسندگان و هم چنین تفاوت ها و شباهت های بین تصاویر شاهان در سفرنامه های مختلف این دوره مور...

دوره قاجار به ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد زیرا در این دوره طب نوین به تدریج جایگزین طب جالینوسی می شود. مالاریا از جمله مهمترین بیماری های شایع در ایران دوره قاجار بود و تلفات بسیاری نیز به بار می آورد. در این مقاله جنبه های گوناگون این بیماری از دیدگاه تعدادی از سیاحان که برخی از آن ها پزشک نیز بودند بررسی شده است. نتایج تحقیق حاکی از توجه این سی...

این مقاله با بررسی منابع مکتوب پیرامون هنر و فرهنگ قاجار و با روش توصیفی به تحلیل نقش فتحعلی شاه در حمایت و همچنین نحوه بهره برداری سیاسی از هنر در دوره اول قاجار پرداخته می شود. فتحعلی شاه قاجار با شناختی که از تاریخ ایران داشت به خوبی توانست وجه کاربردی هنر را در راستای سیاست بقا و سلطه قدرت خودش به کارگیرد. وی برخلاف بسیاری از اسلاف خود، همانند شاهان باستان به یک جنبه قویی تر هنر نیز آشنا بو...

مطبوعات به عنوان عاملی تأثیرگذار در تحولات مختلف جوامع بشری، نقشی تعیین کننده در شکل گیری قدرت سیاسی و اجتماعی دارند؛ و به دلیل انعکاس و تحلیل و گزارش های روزانه، می توانند آیینه ی تمام نمای سیر تغییر و تحولات جوامع مختلف باشند. در دوران ناصرالدین شاه، به دلیل شرایط و فضای سیاسی حاکم بر جامعه، از سوی روشنفکران و اصلاح طلبان توجه ویژه ای به مطبوعات برای افزایش آگاهی و بیداری مردم شد. در مطبوعات...

ظهور اندیشه‌های ایرانشهری و توجه به مضامین باستانی و ملی در دوره اول مکتب قاجار موجبات نمود گونه‌ای تصویری می‌شود که ریشه‌های آن در امتداد هویتی تاریخ ایران و روح مستتر در جوهر آریایی متون مذهبی، حماسی و اسطوره‌ای جستجو می‌شود. اندیشه ایرانشهری مکتب قاجار به ‌عنوان گفتمانی حکومتی- ملی همراه با گفتمان اسلامی-شیعی و مدرنیته، از باز یادآوری‌های تصویری مدد می‌جوید که ریشه در مضامین قهرمانی و اسطوره...

در سال های پایانی حکمرانی ناصرالدین شاه و دوران حکمرانی مظفرالدین شاه، تاریخ نویسی سنتی ایران به شیوه جدید، دگرگون شد. این دگرگونی، نتیجه ارزنده ی ارتباط با اندیشه گران جدید اروپایی بود. میرزا فتح علی آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی از نخستین اندیشمندانی بودند که انتقاد تاریخی نوگرایی در تاریخ نویسی را به کار بردند و دیگران راه آنها را دنبال کردند. در این مقاله روند تکوین جریان انتقاد به تاریخ ...