کتاب اثبات الواجب قدیم یکی از اثرات فلسفی ابوعبدالله محمدبن اسعد بن محمدالصدیقی معروف به ملا جلال الدین دوانی است و همانگونه که از نام کتاب پیداست ، استدلالهایی چند پیرامون اثبات وجود خداوند بر پایه های فلسفی و منطقی در خود دارد. چنانکه مولف خود در مقدمه کتاب تصریح می کند، این کتاب تقریبا" مختصر اما پرسود را به خواهش عده ای در یک تابستان گرم برهان تطبیق نگاشته است . نکته جالب دراین کتاب این است...

چکیده بسیاری از بحث های کشفی، علمی و فلسفی را می توان با محوریت خیال تبیین کرد. کاربرد خیال در مباحث هستی شناسی و معرفت شناسی عرفان و فلسفه همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است تا آنجا که می توان ادعا کرد که عرفان با خیال زنده است. اما در این نوشتار ما به این مسئله می پردازیم که از نظر ابن سینا، سهروردی و ابن عربی انواع خیال کدام اند؟ و چه ارتباطی میان این انواع وجود دارد؟ ...

گسترش روش های استدلال ریاضی، در دهه های اخیر، منجر به نقد اساسی تعریف کلاسیک اثبات ریاضیاتی شده است. منتقدان، معمولاً، تعریف های بدیلی پیشنهاد کرده اند؛ تعریف های فراوانی که دارای پیش فرض ها و پیامدهای گوناگون و گاهی حتی ناسازگاری هستند. این وضعیت، ریاضیات را در معرض نسبی نگری قرار داده است. از این رو، مسئلۀ فراوانی تعریف های اساساً گوناگون را می توان یکی از مهم ترین مسائل معرفت شناسی ریاضیاتی دا...

گستردگی دامنه کاربرد واژه عدالت و داوری اخلاقی ما درباره عادلانه و ناعادلانه بودن امور، لزوم طبقه بندی کلان عدالت را آشکار می کند. یکی از این تقسیمات کلان، تفکیک عدالت صوری از عدالت محتوایی است. مقاله حاضر ضمن روشن کردن مراد از این تفکیک، به بررسی نحوه و میزان تأثیر شاخص های صوری و محتوایی عدالت در داورهای اخلاقی ما در مورد عادلانه یا ناعادلانه شمردن امور و افعال حوزه حضوصی و عمومی می پردازد.

همانطور که از نام این پایان نامه پیداست، تلاش شده است برنامه هیلبرت، که از معروف ترین و موثرترن برنامه های پی گیری شده ی ریاضیات در قرون اخیر است، یعنی صورتگرایی متناهی گرایانه معرفی شده، و فرجام کار آن که در قضایای ناتمامیت گودل نمود می یابند معرفی، اثبات و توجیه شوند. برنامه هیلبرت در پی برنامه هایی همچون منطق گرایی و شهودگرایی و به منظور نشان دادن برائت ریاضیات از هرگونه شک و تردیدی بود. در ...

  میل به سادگی در توصیف نظام، یکی از مفاهیم پایه در فلسفه علم و روش ­ های علمی است. زبان‌شناسی زایا نیز، برای رسیدن به کار آمدی مؤثرتر می‌کوشد تا اسباب نظری خود را به حداکثر سادگی برساند. در این مقاله، برای تحلیل سادگی دو نگرش چیره راجع به زبان با یکدیگر مقایسه شده اند که در هر دو آن‌ها میل به سادگی الزامی روش‌شناختی است. اولی نظریۀ ایکس تیره است که چامسکی آن را با اصلاحاتی در نظریۀ حاکمیت و مر...

اگر کسی گمان می­کند که نقد یک فلسفه ورود در جزئیات آراء و رد و اثبات آنهاست و من هم می­بایست در آراء فارابی چون و چرا کنم و آن را با میزان طبع و رأی خود یا با اقوال مشهور بسنجم و رد و ابطال و اثبات و تحکیم کنم، با من در معنی نقد اختلاف دارد. او نقد را مخالفت و موافقت و نفی و رد و اثبات می­داند و من آن را این می­دانم که معلوم کند آنچه نقد می­شود چیست و برای چه پدید آمده است و ما با آن چه نسبت و ...

قرآن کریم دارای سطوح مختلفی است؛ گاهی قرآن را به‌عنوان یک «کل منسجم» درنظر می‌گیریم، گاهی آن را در حد یک سوره تقلیل می‌دهیم، زمانی یک آیه را درنظر داریم و در نهایت ممکن است به یک واژه از قرآن بسنده کنیم. هریک از این چهار سطح ویژگی‌ها و ارکان خاصی دارد. چنان‌که روش تفسیر آیه به آیه شامل آیات قرآن می‌شود، این روش می‌تواند به‌عنوان منطق صوری فهم معنای واژه‌های قرآنی نیز به‌کار رود. مقاله حاضر درنظ...