چکیده برخی از اصحاب نظریۀ انتقادی جدید در تقابل با آلتوسریسم دهۀ 1960 مرحلۀ جدید اندیشۀ انتقادی را «گرامشیسم» خوانده اند. عناصر مهمی از اندیشه های گرامشی خاستگاه پاره های عمده ای از دگرگونی های معرفت شناختی و نظری در نظریۀ سیاسی و نظریۀ اجتماعی از دهۀ 1960 به این سو بوده است. فکر گرامشیایی تطورات مهمی یافته و «چرخش فرهنگی» ای که وی در مارکسیسم قرن بیستم ایجاد کرد در واقع پیشاتاریخِ شکل گیریِ جریا...

تاریخ به‌مثابه تخاصم روایی معرفت‌شناسی اصلی در مطالعات فرودستان است. این پروژۀ تاریخ‌نگارانه،‌ ملهم از میراث سیاسی اندیشه و سیاست پسااستعمارگری، از سویی به‌دنبال نقد روایت‌های تاریخی مسلط استعمار، امپریالیسم و ملی‌گرایی است و از سوی دیگر، با به‌چالش کشیدن گفتمان‌های تاریخ‌نگارانۀ مذکور، تعهد سیاسی خود را در بازنویسی تاریخ فرودستان در لابه‌لای سطور و سکوت آرشیوها تعریف می‌کند. هدف مقالۀ حاضر، مر...

هدف این مقاله کاربست نظریة "هژمونی" گرامشی برای بررسی رابطة نیروهای ملی و مذهبی، و شناخت شالودة اجتماعی روابط تعارض‌آمیز این نیروها در متن تحولات دورة نخست‌وزیری دکترمصدق است. این بررسی براساس شواهد و داده‌های تاریخی نشان می‌دهد منازعة نیروهای ملی و مذهبی بر سر هژمونی از عوامل مؤثر بر فروپاشی جبهة‌ملی و سرنگونی دولت دکترمصدق بود. از آن‌جایی‌که کشمکش‌های سیاسی به تنهایی نقش کلیدی نداشته‌اند، در ...

تاکنون غربی ها بیشترین استفاده را از ابزار رسانه برده اند و انحصار خبری را در دنیا به وجود آورده اند به گونه ای که کمتر خبر وگزارشی در دنیا بوده است که از کانال ویرایش، پرورش و جهت دهی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی واقتصادی غربی ها نگذشته باشند. در مقابل انحصار رسانه ای غرب، ظهور شبکه های خبری جدید مانند شبکه خبری بین المللی پرس تیوی که سعی دارد وجود خود را به عنوان جریان اثرگذار رسانه ای تثبیت نماید ...

این مقاله قصد دارد با استفاده از مدل عملیاتی مانوئل کاستلز در کتاب خود، «قدرت ارتباطات» تحت عنوان شبکه های ذهن و قدرت که با استفاده از فرضیه نشان گرهای بدنی و پژوهش های علم اعصاب آنتونیو داماسیو و همچنین، مدل برانگیختگی شبکه ای آبشاری رابرت انتمن توانسته به تحلیل چگونگی همگامی عموم مردم آمریکا در حمایت از جنگ آمریکا به عراق در شرایط فقدان دلایل لازم و منطقی برای این جنگ بپردازد، به تبیین چگونگی...

درباره پیدایش، اوج و افول سلسله افشاریه، پژوهش‌هایی دامنه‌دار انجام شده است؛ اما هنوز زوایای ناگفته بسیاری نزد مورخان و محققان تاریخ اسلام وجود دارد. در این پژوهش، زوایه‌ای متفاوت و دغدغه‌ای پنهان برگرفته از این پرسش که همگرایی نادرشاه با اقلیت‌های مذهبی چگونه بوده است، بررسی می‌شود. نخستین فرضیه آن است که مصالحه مذهبی واقعی میان اقلیت‌های مذهبی و سلطنت نادر در ایران، در سطوح مورد نظر او سودآور...

در این پژوهش سعی بر این است تا چگونگی تقابل هژمونی رسانه‌های غربی و عمل کانترهژمونیک رسانه خبری پرس تی‌وی با طرح پرسش‌هایی چون «چرا سخن می‌گویند؟»، «چه کسانی سخن می‌گویند؟»، «از چه سخن می‌گویند؟» و «چگونه سخن می‌گویند؟» بررسی شود. داده‌ها از نوع کیفی و روش مطالعه تحلیل گفتمان انتقادی و چارچوب مفهومی متشکل از نظریه‌های هژمونی گرامشی، بازنمایی استوارت هال و گفتمان لاکلا و موفه است. یافته‌ها نشان ...

این مقاله قصد دارد با استفاده از مدل عملیاتی مانوئل کاستلز در کتاب خود، «قدرت ارتباطات» تحت عنوان شبکه‌های ذهن و قدرت که با استفاده از فرضیه نشان‌گرهای بدنی و پژوهش‌های علم اعصاب آنتونیو داماسیو و همچنین، مدل برانگیختگی شبکه‌ای آبشاری رابرت انتمن توانسته به تحلیل چگونگی همگامی عموم مردم آمریکا در حمایت از جنگ آمریکا به عراق در شرایط فقدان دلایل لازم و منطقی برای این جنگ بپردازد، به تبیین چگونگی...

در این مقاله ما به بررسی سؤالات مطرح در حیطه معنایی جامعه جهانی میپردازی . بر اساس نظریاتآنتونی گرامشی و پولانی، جامعهشناسی را بهعنووان مطالعوه جامعوه از دیودگاه جامعوه مودنی تعریوفمیکنی . بر همین اساس جامعه جهانی مطالعه سرمایه داری جهانی و ترتیبات سیاسوی آن از جایگواهیک جامعه مدنی جهانی نوظهور است. به منظور تلاش برای اجتناب از تغییر شوکل ظواهری مشوب بهعنوان یک جامعه جها...

مقالة حاضر به جلوه‌های حضور دو ایدئولوژی در داستان ریشه در اعماق ابراهیم حسن‌بیگی براساس دیدگاه‌های آلتوسر، گرامشی و مارکس می‌پردازد. این اندیشمندان هر کدام با کلید‌واژه‌های خود به تأثیر ایدئولوژی نظرمی‌کنند. نگارنده با توجّه به آراء این اندیشمندان، این اثر را بازخوانی می‌کند. در نگاه کلی، می‌توان شاهد حضور دو نوع ایدئولوژی در داستان بود. ایدئولوژی دولتی و ایدئولوژی غیر دولتی هر کدام از این دو، ...