بررسی و تحلیل کارکردی دین در نظام اجتماعی و نقش آن در حفظ تعادل و نظم اجتماع یکی از حوزه های مهم مطالعاتی در جامعه شناسی دین بوده است. در این میان یکی از موضوعاتی که همواره محل بحث بوده، میزان تأثیر دین و دینداری افراد بر کاهش احساس آنومی و جلوگیری از بروز شرایط آنومیک در جامعه است. علاوه بر این، نقش دین در کاهش کجروی و بزهکاری یکی دیگر از موضوعاتی است که در زمینه تبیین کارکردی دین مورد توجه قر...

تأثیر روان شناسی جدید بر تفسیر آیات قرآن و تفسیر فطرت خداپرستی مورد بحث قرار گرفته است. تفسیر قرآن با نگاه و بهره گیری از داده های روان شناسی بسیار نقش آفرین است. این نوشتار ناخودآگاه روحی در نظریه ویکتور فرانکل را به بحث و بررسی می گیرد. فرانکل دو ناخودآگاه روحی و روانی برای انسان برمی شمارد. ناخودآگاه با نبود سرکوب به سطح آگاه ارتقا می یابد و سرکوب آن چه در سطح آگاه قرار دارد به ناخودآگاه ران...

روش شناسی سهم به سزایی در انجام مطالعات دارد. اتخاذ روش علمی درست موجب اعتبار نتایج به دست آمده، و اشتباه در آن، منجر به استنتاج های غلط یا جهت گیری نادرست خواهد شد. روش شناسی نیز در خلأ شکل نمی گیرد، بلکه وابسته به دیدگاه های هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی پژوهشگر است. در این مقاله، پاره ای از ملاحظات روش شناسی در تهیه مقیاس های سنجش دینداری، مورد بررسی قرار گرفته است. این ملاحظات مش...

با برآمدن جنبش دوم خرداد در ایران و رهبری این جنبش توسط روشن فکران دینی، مخالفان جنبش دائماً روشن فکران دینی را متهم به عدم التزام دینی می‌نمودند. التزام به دین، همان مفهوم رایج در مطالعات جامعه شناسی دین است که اصطلاحاً به آن میزان دینداری[1] گفته می‌شود و روشن فکری دینی نیز حداقل یک نوع تلقی از دین[2] یا نوعی قرائت رایج دینی[3] محسوب می‌شود. که نوعی تجدد گرائی دینی است. این مقاله در صدد است تا...

این نوشتار در پی آسیب شناسی ترجمه های قرآن است. نویسنده آغاز به روش شناسی نقد ترجمه ها پرداخته و از دو روش نام می برد: ۱ـ نقد و بررسی خاص، نقد و بررسی عام، آنگاه از تاریخچه نقد ترجمه سخن گفته و به کتاب ها و مقالاتی که در زمینه نقد، نگارش یافته است اشاره می کند. سپس آسیب های ترجمه قرآن را مورد بررسی قرار داده و آنها را به پنج نوع تقسیم می کند: آسیب های علمی، آسیب های فنی، آسیب های مبنایی، آسیب ه...

روایی،[1] مهم ترین ویژگی هر سنجه و تنها جواز استفاده از نتایج یک پژوهش است. زمانی که پژوهش دربارۀ موضوعاتی همچون دینداری باشد، بررسی روایی، اهمیت بیشتری خواهد داشت؛ زیرا این قبیل موضوعات به دلیل پیچیدگی و پنهان بودگی، در مرحله جمع آوری، ارزیابی و تحلیل نتایج بیشتر در معرض آسیب های روشی هستند. با وجود این، به نظر می رسد بیشتر مطالعات سنجش دینداری در ایران، دقت لازم را درباره روایی به کار نبسته ا...

در مجموعه علوم انسانی، یکی از برجسته ترین علم ها دین شناسی است. یکی از جنبه های بارز این علم نیز مطالعات مربوط به حوزه دینداری است. دین پژوهی در جهان مسبوق به سابقه ای طولانی و تاریخی است، در ایران نیز مخصوصاً پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با توجّه به فرهنگ حاکم بر اجتماع، پژوهش های فراوانی در این حوزه شکل گرفته است. از آنجا که دین اسلام زیربنائی ترین بخش فرهنگی کشور ما را تشکیل می دهد، این مطالعات...

موضوع دینداری در جامعه امروز ایران، از دغدغه های مهم فرهنگی است که توجه نه تنها مسئولین، بلکه فرهیختگان بسیاری را، به خصوص در جامعه دانشگاهی به خود جلب کرده است. هدف مقاله حاضر، بررسی عوامل تربیتی و روانشناختی زمینه ­ساز و مؤثر در به سازی و درون سازی دینداری در دانشجویان از منظر احادیث است که از معصومین علیهم السلام به ما رسیده است. به ‌طور کلی در این پژوهش، روش اجتهادی (توصیفی ـ تحلیلی) مورد ا...

یکی از موضوع هایی که در دهه های اخیر وارد حوزه جامعه شناسی شده و توجه بسیاری از محققان اجتماعی را به خود جلب کرده، نقش مهم تعیین کننده های اجتماعی در سلامت انسان است. در این مقاله، رابطه سلامت با برخی از تعیین کننده های اجتماعی شامل دینداری، سبک زندگی سلامت محور و حمایت اجتماعی آزمون می شود. این مطالعه یک مطالعه پیمایشی است که جمعیت آماری آن را دانشجویان دانشگاه تبریز تشکیل می دهند. اطلاعات مور...