سه گانه های عالم هستی که ملک و ملکوت و جبروت اند با تثلیث دیگری از ادراکات انسان یعنی حس و خیال و عقل متناظر است. بدین ترتیب حواس انسان روزنه دریافت عالم ماده، خیال او مسافر عالم ملکوت و عقل او سالک و پیمایندۀ عالم انوار قاهره است. شیخ شهاب الدین سهروردی که شیخ اشراق لقبش داده اند سخن از عالم مُثُل معلقه را به عنوان خیال منفصل وجهۀ همت خود قرار می دهد و خود را در این مسیر وارث حکمای ایران باستان ...

این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و براساس دیدگاه اسطوره‌ای میرچا الیاده، به نقد و تحلیل صفوۀ‌الصفای ابن‌بزاز اردبیلی می‌پردازد. از دیدگاه الیاده، اسطوره مهم‌ترین شکل تفکر جمعی، واقعی و مقدس است و به همین دلیل سرمشق و تکرارپذیر می‌شود. در اسطوره، قهرمان با تغییر و تبدیل تجربۀ حسی به تجربۀ دینی، به شرایط فراانسانی دست می‌یابد. دینی‌بودن این تجربه بدین‌معناست که وجود فرد در دنیای روزمره متو...

پی بردن به عمق معنا و جان کلام بسادگی ممکن نیست و بدون داشتن قریحتی ذاتی و رحمتی ربوبی میسر نمی شود. ظاهر گفتار حکما از مفاهیم عمیق و ژرف آن حکایت نمی کند، علی الخصوص وقتی با رمز و تمثیل همراه باشد. گاه افسون کلام و آرایه های سخن بعضی را مفتون ظاهر می سازد و از درک معانی باطنی بازشان می دارد. خام اندیشی آفتی است که در اذهان بعضی رسوخ کرده و آنان را گرفتار جهل مرکب ساخته است . اینان با هر گفتار ...

چکیده: شیخ شهاب الدین سهروردی ملقّب به «شیخ اشراق» از حکمای بزرگ ایرانی – اسلامی در قرن 6 هجری قمری، با بنیادن نهادن حکمت اشراق تأثیری شگرف و عمیق در حوزه های مختلف فلسفی، عرفانی و هنریِ دوران بعد از خود بجای گذاشت. سهروردی در افق معنوی حکمت نوری ایرانی سیر می کند و ماهیّت ذوقی حکمت اشراق مقتضی گذر از استدلال به شهود است. علمی که بنیانِ هنر اشراقی را تشکیل می دهد، جز از طریق شهود به دست نمی آید و ...

پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر فرهنگ ایران باستان در فلسفه اشراق سهروردی انجام شده است.فرضیه اصلی پژوهش تعیین می کند که اندیشه بنیادی حکمت اشراق این است که هست حقیقی است و بنیاد هستی یعنی خدا، ذات روشنایی یا نورالانوار است و همه مراتب هستی پرتوهای آن می باشد و با اینکه معیار شناخت حقایق،برهانی است ولی تکیه بر استدلال و مبانی منطقی را کافی نمی داند و علم تجربی اتصالی شهودی را لازم می داتد تا ان...

حکمت اشراق به عنوان حکمتی بحثی- ذوقی، فلسفه ای نور محور است. به نظر شیخ شهاب الدین سهروردی، موسس این مکتب، این تحول تاریخی در فلسفه اسلامی، احیاء حکمت معنوی ایرانیان باستان است. این حکمت جدای از هنر حقیقی نیست؛ لذا هنر می تواند هم زمیته ای برای تحقق این حکمت باشد و هم مجالی برای تجلی آن. هر چند سهروردی نیز چون سایر حکماء اسلامی، مستقیماً به هنر نپرداخته است اما با این همه، این حکیم اشراقی یک رشت...

نوشتار حاضر جهت تبیین سعادت از نظر سه فیلسوف مسلمان، ابن سینا، شیخ اشراق و درا و قرآن می باشد. فلاسفه مذکور سعادت و شقاوت را بر دو نوع عقلی و حسی می دانند. منظور از سعادت عقلی، تعقل و ادراک کامل ترین موجودات می باشد و شقاوت حقیقی به معنای محجوب ماندن از پروردگار و تهی بودن از کمالات مناسب نفس است. ایمان، عمل صالح و اخلاق حسنه از نظر قران اسباب سعادت دنیا و آخرت محسوب می شود و کفر و شرک و نفاق...

در طول سیر تاریخ فلسفه و حکمت، طرح نظریه ی "مُثل" از جانب افلاطون، نخستین نغمه ای بود که قلمرو هستی را از محدوده ی عالم محسوسات به عالم ماوراء محسوسات گسترش داده و دایره ی دید بشر را از تنگنای ادراکات حسی به عالم لایتناهی ادراک معقولات بسط داد. از سوی دیگر توجه کامل حکمای اسلامی به اندیشه " مُثل" و دفاع از آن از سوی برخی از حکما مانند سهروردی، انگیزه ای شد تا این اندیشه مورد توجه و بررسی قرار گیر...

مساله وحدت و کثرت یکی از مهمترین مباحث فلسفه اولی بوده و موضوع رابطه بین واحد و کثیر در سرتاسر تاریخ فلسفه جریان داشته و دارد.در این رساله سعی شده مباحث مربوط به مساله وحدت و کثر از نظر دو تن از بزرگترین فلاسفه اسلامی یعنی شیخ الرئیس ابوعلی سینا و شیخ شهاب الدین سهروردی مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

این پژوهش، تحلیلی است بر کاربرد تناسبات هندسی و نور حکمت اشراقی سهروردی، در نگاره های منسوب به شیخ محمد از مثنوی یوسف و زلیخای جامی که داستانی است تمثیلی و برگرفته از دوازدهمین سوره ی قرآن کریم. بی شک، یکی از نفیس ترین آثار به جا مانده از قرن دهم هجری، نسخه ی خطی هفت اورنگ جامی، به سفارش سلطان ابراهیم میرزا می باشد که شیخ محمد، در ترسیم نگاره های موجود در این نسخه و به خصوص در مثنوی یوسف ...