پادشاهی هخامنشی برای نخستین باردر تاریخ، نمونه تشکیلات حکومتی و اداری وسیعی را که شاهنشاهی می نامند، به جهان عرضه داشت. این حکومت بر اساس نظام شاهنشاهی با محوریت شاه، در رأس همه امور کشور مبتنی بر پذیرش تفاوت های مذهبی و قومی ملل تابعه با تقسیمات کشوری به بیست ساتراپی و کنترل نامحدود ساتراپ ها توسط حکومت مرکزی شکل گرفته بود، درحالی که بنیان حکومت اشکانیان برپایه نظام کذگ خوذایان (ملوک الطوایفی)...

شرق ایران در این مقاله بین دو منطقة شمال شرق (تقریباً معادل با استان خراسان رضوی) و جنوب شرق (تقریباً برابر با    استان­های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان) تعریف می­شود که تقریباً با استان خراسان جنوبی هم­خوانی دارد. با وجود آنکه دو سنگ­نگارة دارای کتیبة پهلوی در لاخ­مزار و کال جنگال در این منطقه قراردارد که اهمیت این منطقه را در دوران تاریخی اشکانی و ساسانی نشان می­دهد، منابع تاریخی آن دوران،...

 اشکانیان در هنگامۀ حساسی پادشاهی خود را بنیان نهادند. سلوکیان به‌عنوان جانشینان اسکندر، بخش بزرگی از آسیا را در تصرف خود داشتند و یونانی‌گری یا همان «هلنیسم» در اجزای گوناگون زندگی ازجمله سیاست، فرهنگ و هنر نفوذ کرده بود. در چنین شرایطی اشکانیان که دارای ریشه‌های قبیلگیِ استواری بودند، تلاش خود را به‌منظور بیرون‌راندن سلوکیان از سرزمین ایران و بنیان‌نهادن یک دودمان شاهی نوین آغاز کردند. در این ...

این پژوهش به مطالعۀ نقش و جایگاه زن در دورة اشکانی می‌پردازد. منابع تاریخی بسیار گذرا به زنان این دوره پرداخته و اطلاعاتی سطحی و گاه بدور از واقعیت ارائه کرده‌اند. این منابع صرفاً چند تن از زنان درباری، محدودیت‌های اجتماعی زنان، برخی ازدواج‌های سیاسی، و موضوع ازدواج با محارم را بر ما هویدا ساخته‌اند. در این نوشتار، برای دستیابی به وضعیت زن در این دوره آثار مکشوفه از سراسر امپراتوری اشکانی اعم از...

مورخان و پژوهشگران درخصوص شکست ساسانیان از عرب­ها به دلایل زیادی اشاره کرده­اند. در سال 2008، پروانه پورشریعتی با انتشار کتاب "زوال و فروپاشی شاهنشاهی ساسانی: اتحادیه ساسانی-پارتی و فتح ایران به دست عرب­ها" جانی تازه به این موضوع بخشید. وی با یک روش­شناسی بدیع و کم­سابقه به ارائه یک روایت تازه و نادر از مسئله سقوط ساسانیان پرداخت. با تجزیه و تحلیل منابع مکتوب و شواهد باستان­شناسی، پورشریعتی به ...

سرزمین سیستان با توجه به موقعیت سوق الجیشی خود و قرار گرفتن در سرحدات شرقی کشور، نقش به سزایی را در طول تاریخ ایفاء نموده است. با استناد به منابع تاریخی تردیدی نیست که سیستان در دوره اشکانی از اهمیت و اعتبار فراوانی برخوردار بوده است، به نحوی که تاج گذاری پادشاهان اشکانی به دست خاندان سورن انجام می شد که در سیستان حکومت داشتند. علاوه بر منابع تاریخی، وجود محوطه های شاخص اشکانی همچون محوطه های ک...

چکیده ندارد.

چکیده: در اوستا با تعداد متنابهی از لغات روبرو می شویم که در فرهنگ بارتولومه با عنوان کلی مصدر مشخص شده اند. شواهد و قرائنی از لحاظ ساخت واژه و نیز صرف اسامی در دست است که نشان می دهد همه این لغات نمی توانند جزء مصادر باشند بلکه به احتمال قریب به یقین تعداد زیادی از آنها صورتهای صرف شد? اسامی در حالتهای مختلف دستوری هستند. اغلب ساخت-هایی که بارتولومه آنها را مصدر انگاشته، با پایان? مفعولی له ه...

در بسیاری از قصه های عامیانه عناصری دخالت دارد که شاید بتوان آنها را امروزه به خرافات و عقاید بدوی انسان های گذشته تعبیرکرد؛ عناصری همچون: سحر، جادو و طلسم. در این پژوهش نگارنده از میان امّهات قصّه های مکتوب سه اثر مشهور را برگزیده است و در پی تبیین جلوه های مختلف طلسم و چگونگی گشایش آنهاست تا دریابد این عناصر چه ارتباطی با هم دارند. هدف این مقاله، بررسی جلوه های عینی طلسم در میان ایرانیان در خلا...

چکیده در این تحقیق سعی شده است تا به موضوع اقتصاد در دوره اشکانیان پرداخته شود. بررسی موضوع اقتصاد در دوره اشکانی از این لحاظ محل نظر است که دوره اشکانیان شاهد احیای فرهنگ ایرانی در فلات ایران بعد از حمل? اسکندر است. بنابراین با بررسی ضرابخانه ها و پراکنش سکه ها در قلمرو اشکانی و همچنین اطلاعاتی که در منابع مکتوب درباره وضعیت اقتصادی دوره اشکانی ذکر شده، هم چون تجارت دریایی، محتویات قبور، مهره...