گویش کنونی همدانی، بازماندۀ گویشِ ازدست‌رفتۀ همدانی کهن است که می‌توان بخشی از ویژگی‌های این گویش کهن را در سروده‌های دگرگون‌نشدۀ باباطاهر همدانی بازیافت. در این نوشتار به بررسی گزیده‌ای از واژگان گویش همدانی امروز پرداخته شده است. از ویژگی‌های این گویش، می‌توان به شمول بر برخی واژه‌های پهلوی و واژه‌هایی با ریشه‌های باستانی (اوستایی، پارسی باستان و سنسکریت) که در زبان فارسی معیار کاربرد ندارند، ...

به گویی سبکی از کاربرد زبان است که گویشوران از آن به منظور جایگزین کردن واژه ها و عبارت های تابو استفاده می کنند و در تمام فرهنگ ها مورد استفاده قرار می گیرد؛ از این رو، کاربرد آن در زبان های مختلف امری متداول است. در مقالۀ حاضر تلاش شده است تا حوزه های کاربرد به گویی در گویش کردی ایلام بررسی شود. بدین منظور، نویسنده با استفاده از روش مصاحبۀ حضوری و نیز شیوۀ کتابخانه ای به گردآوری داده های این ...

هورامی از گویشهای گورانی و زیر مجموعة شاخة زبانی گورانی- زازا است و یکی از گویشهای ایرانی شمال غربی به شمار میآید. هورامی گویشی محافظه کار است و ویژگیهای آوایی و صرفی کهنی را حفظ کرده است؛ از اینرو بررسی ریشه شناختی این گویش ما را به نکات جالبی در شناخت دقیقتر زبانهای ایرانی رهنمون میسازد. در این مقاله به بررسی ریشه شناختی برخی فعلهای گویش هورامی پرداخته شده و صورت فرضی دورة میانة گویش و نیز صو...

در پژوهش حاضر گویش روستای زینوند شامل تحلیل نظام واجی و آوایی، صرف و نحو گویش مورد بررسی قرار می گیرد. روستای زینوند به همراه سه روستای دیگرِ چهارقلعه عبدالملکی به صورت جزیره در استان مازندران و در شهرستان بهشهر قرارگرفته است. تفاوت های انکارناپذیر گویش این منطقه با گویش غالب استان مازندران، نشان دهنده کوچ قوم دیگری به این منطقه می باشد. یکی از دغدغه های اصلی مردم این منطقه، شناختن ریشه های نژاد...

نوشتار پیش رو، به معرفی تکواژی در گویش هزارگی افغانستان می پردازد که ساختاری بسیار ویژه دارد . این تکواژ که از یک واج تشکیل شده، معنای «تأیید» و «بله» را می رساند و گویشوران سالمند آن را استفاده می نمایند. ویژگی بازگشتی این واج، که در میان زبان های هند و اروپایی نادر است، خود به تنهایی درخور اعتناست. این مقاله ، ایتدا به معرفی منطقه و گویش قوم هزارگی می پردازد، سپس مشابهت های این صدا در سایر گو...

این پژوهش در چهار بخش تنظیم گردیده است . بخش یک : جنبه های نظری آواشنا فرآیندهای آن . بخش دو : توصیف اجمالی از آواهای گویش جاهلی - بخش سه : وجو تمایز این گویش با زبان معیار . بخش چهار : فرآیندها و قواعد این گویش و تغییراتی که از طریق آنها در این گویش پیدا می شود .

هدف ازاین مقاله، بررسی و توصیف نظام واجی گویش کُرُشی در استان فارس است. گویش کُرُشی به شاخه غربی-شمالی زبان‌های ایرانی نو تعلق دارد. کُرُش نام قومی است که بیشتر در استان‌های فارس و هرمزگان پراکنده‌اند. افزون بر این، کُرُش نام تیره‌ای از طایفه کشکولی بزرگ است که در سده‌های پیشین به ایل قشقایی پیوسته است. با این حال، زبانشان ترکی نیست، بلکه گویشی از زبان بلوچی است. در این پژوهش، نخست همخوان‌ها و واکه‌ها ...

قوم لک یکی از اقوام اصیل ایرانی است. بیشتر محققان، گویش لکی را یکی از گویش­های کهن و شاخص زبان کُردی به شمار آورده­اند؛ برخی از پژوهشگران لُر زبان نیز، این گویش را از جمله گویش­های لُری و برخی دیگر آن را زبانی مستقل پنداشته­اند. نگارندگان در این پژوهش می­کوشند ابتدا با توجّه به خصوصیات زبانی، موقعیت جغرافیایی و فرهنگی قوم لک، این مسأله را که گویش لکی در شمار گویش­های کُردی یا لُری است، روشن کنند؛  سپ...

گویش لمزانی در فاصلۀ بین گویش پس‌کرانه‌ای استان هرمزگان؛ یعنی خانوادۀ گویش‌های لارستانی و گویش کرانه‌های خلیج فارس؛ یعنی گویش بندری واقع شده است. گویش این شهر و بخش مهران از خانوادۀ­ گویش‌های لارستانی است که به علت بکر‌ماندن منطقه، بسیاری از ویژگی‌های  فارسی کهن در آن پویا و زنده است. یکی از جنبه‌های حائز اهمیت این پژوهش آن است که گویش لمزانی از یک سو به گویش‌های جنوب فارس؛ یعنی دری لارستانی تع...